چگونه می توان عملکرد بهتری در آبیاری جو داشته باشیم؟

مراحل حساس به تنش رطوبتی در جو چه مراحلی است؟ کمبود آب در آبیاری جو چه اثراتی در پی خواهد داشت؟ نیاز آبی جو نسبت به گندم چگونه است؟

آبیاری

آب یکی از مهم ترین عوامل رشد و نمو جو و سایر نباتات است. چون دوره زندگی جو از گندم کوتاهتر است، به همان نسبت نیز نیاز جو به آب کمتر از گندم است. مقدار آب لازم برای جو های پاییزه بیشتر از جو های بهاره بوده و از کاشت تا برداشت ۴ تا ۷ هزار متر مکعب در هکتار است.

حساس ترین مرحله به تنش رطوبتی مرحله بین گرده افشانی و رسیدن دانه ها می باشد که باعث کاهش قابل ملاحظه وزن هر دانه می شود. در مجموع مراحل حساس زندگی جو که در آن احتیاج بیشتری به آب دارد عبارتند از:

۱) مرحله جوانه زدن

۲) مرحله به ساقه رفتن

۳) مرحله تولید سنبله

۴) مرحله تولید گل

۵) مرحله تولید دانه

جو های بومی و محلی کم توقع تر از جو های اصلاح شده اند و عملکرد کمتری دارند. برای استفاده از جو های اصلاح شده و پر محصول باید توقعات آن ها از لحاظ کود، آب، بذر و تاریخ کشت را تأمین کنیم.

در نقاط مختلف کشور بسته به شرایط آب و هوایی مزرعه جو را چند بار آبیاری می کنند که دفعات آن بین ۳ تا ۶ مرحله متغیر است. تعداد دفعات آبیاری برای جو های پاییزه ۴ تا ۵ و برای جو های بهاره ۳ بار می باشد. کمبود آب سبب کاهش سرعت نمو، سریع تر متوقف شدن نمو و در نتیجه زودرس ساختن آن می شود. جو زودرس تر از گندم است و دوره ی رشد کوتاه تری دارد و از همین رو زراعت جو یک مرحله آب کمتر از گندم نیاز دارد.

در شرایط مساعد برای رشد و نمو، هنگامی که حاصلخیزی خاک در سطح مطلوب باشد مقدار آب مورد نیاز برای جو کمتر از دیگر غلات مناطق معتدله است. کمبود آب در هر یک از مراحل رشد تأثیر منفی بر روی رشد و نمو و عملکرد دارد.

جو برای رشد و نمو به آب نیاز شدیدی دارد. احتیاج جو به آب در ابتدای دوره ی رشد زیاد است و تأمین رطوبت در اطراف ریشه یکی از عوامل مهم موفقیت در تولید محصول خوب است و در آخر دوره رشد، کم آبی صدمه زیادی به گیاه وارد نمی کند.

کمبود آب و تأثیر آن در دانه جو سبب تقلیل سرعت نمو، تسریع در توقف نمو و در نتیجه زودرس ساختن آن و تلفات ناشی از تنفس که پس از توقف ماده سازی گیاه انجام می شود. چروکیده شدن دانه جو در اثر کمبود آب است. در مرحله گل دادن و دانه بستن، کمبود آب سبب کاهش وزن دانه ها می شود. به ویژه در مرحله تشکیل دانه ها کمبود آب سبب لاغر و چروکیده شدن دانه ها می شود.

آبیاری های سنگین، اندازه ی دانه را به طور قابل ملاحظه ای افزایش داده و از طرفی با توجه به اینکه در هر آبیاری ازت دانه کاهش می یابد، عصاره ی مالت در صنعت تخمیری و مهم ترین معیار قضاوت در کیفیت مالت را افزایش می دهد.

تاریخ کاشت

یکی از مهم ترین عواملی که در ایجاد یک محصول خوب دخالت دارد، تاریخ کاشت آن است.

همانطور که اشاره شد جو بصورت بهاره یا پاییزه کاشته می شود. تاریخ کاشت جو پاییزه اواسط مهر ماه تا اواخر آبان ماه می باشد، که بهترین تاریخ کاشت ۲۵ مهر است. البته بایستی به آب و هوای منطقه نیز توجه نمود که چنانچه هوای منطقه گرم باشد باید کشت را اندکی به تعویق انداخت.

جهت اطلاعات بیشتر در مورد گندم و جو می توانید کتاب زراعت گندم و جو  را مطالعه فرمایید.