آفتابگردان معمولا به صورت دیم کاشته می شود. تحقیقات به عمل آمده نشان دادند که عملکرد آفتابگردان با آبیاری نسبت به کشت دیم و در سال های بسیار خشک به میزان ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یافت. آفتابگردان سازگاری وسیع با شرایط اقلیمی و انواع خاک ها دارد.
کمبود آب بین گلدهی و رسیدن، اثرات نامطلوب بر عملکرد بیش از مراحل دیگر می گذارد. مدیریت آبیاری آفتابگردان در اوایل گلدهی تا رسیدن محصول اهمیت بیشتری دارد. با آبیاری حفظ رطوبت خاک در ۸۰ درصد ظرفیت مزرعه در مراحل گلدهی و ۷۰ درصد ظرفیت مزرعه در زمان های دیگر مطلوب می باشد.
زمان واقعی و دفعات آبیاری آفتابگردان به پراکنش بارندگی و ذخیره رطوبت خاک بستگی دارد. آفتابگردان هر ۱۴ روز یکبار به بارندگی یا آبیاری نیاز دارد تا عملکرد آن به حداکثر برسد. تامین یک آبیاری خوب در زمان گلدهی یا درست قبل از گلدهی ممکن است بهتر از چند بار آبیاری باشد.
آفتابگردان برای تولید محصول بیشتر به آب فراوان نیاز دارد ولی در شرایطی که بسیاری از گیاهان توانایی تولید محصول را ندارند، آفتابگردان محصول مناسبی تولید می کند. تعداد دفعات آبیاری بسته به نوع و بافت خام متغیر بوده و معمولا حدود ۲۰ روز قبل از برداشت آبیاری را قطع می کنند.
از زمان کاشت تا استقرار بوته ها (مرحله ۲ تا ۴ برگی) آبیاری آفتابگردان باید بر اساس بافت خاک، اقلیم و تاریخ کاشت، هر ۵ تا ۱۰ روز یکبار انجام گیرد. آبیاری های بعدی تا ظهور اولین آثار رویت طبق هنگامی به عمل می آید که حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد رطوبت قابل استفاده مصرف شده باشد. از زمان پیدایش اولین آثار رویت طبق تا رنگ گیری کامل دانه ها و یا کاهش رنگ سبز پشت طبق انجام آبیاری با مصرف حدود ۵۰ درصد از رطوبت قابل استفاده خاک مناسب می باشد. آخرین آبیاری آفتابگردان ۱۴ تا ۲۱ روز پس از به گل رفتن ۵۰ درصد از طبق ها انجام می شود و حداکثر تا پایان گرده افشانی سبب نقصان اندازه دانه و درصد روغن می شود و عملکردهای دانه و روغن را کاهش می دهد.
آفتابگردان در مراحل رشد اولیه، به ساقه رفتن، تشکیل طبق، رشد طبق، گل دهی، دانه بندی و رشد دانه ها نیاز مبرم به آب دارد؛ بنابراین اگر در مراحل بالا خاک در حد ظرفیت مزرعه باشد، عملکرد دانه بیشترین خواهد بود.
آبیاری از رسیدن پیش از موعد و پیری زودرس جلوگیری می کند و امکان رسیدن نرمال را فراهم می سازد. بنابراین دانه حاصل از مزارع آبیاری شده اغلب درشت تر بوده و دارای درصد روغن بیشتری است.
بافت خاک عامل عمده تعیین کننده ای در تعداد دفعات آبیاری است. در خاک های رسیی بیشترین عملکردها از یک بار آبیاری قبل از جوانه زدن و سه بار آبیاری بعدی که عمق هر کدام ۸ سانتی متر باشد حاصل شده است.
معمولا نیاز خالص آبی آفتابگردان بسته به شریط مختلف آب و هوایی بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ میلی متر در کل فصل رشد متغیر است. بر طبق برآوردهای انجام شده نیاز خالص آبی آن در گرگان برابر ۳۳۱۰ متر مکعب و در گنبد برابر ۳۸۵۰ متر مکعب می باشد.
آفتابگردان هم به طریق سیستم های آبیاری تحت فشار شامل بارانی و قطره ای و هم با روش های سطحی شامل کرتی، نواری و نشتی آبیاری می شود. در کشورهای پیشرفته سیستم های آبیاری بارانی از جمله سیستم های کلاسیک و سنتر پیوت رایج ترین شیوه آبیاری آفتابگردان است. در نواحی مرطوب، آبیاری در خاک های شنی و در حدی محدود جهت تکمیل بارندگی است. در سایر مناطق که آبیاری مهم ترین منبع تامین آب است، آبیاری سطحی با استفاده از جوی و پشته انجام می شود.
برای آشنایی بیشتر با کاشت آفتابگردان می توانید کتاب زیر را مطالعه فرمایید:
کلمات کلیدی: آفتابگردان ، زراعت آفتابگردان ، آبیاری آفتابگردان ، کاشت آفتابگردان
