آبیاری تیپ در مزارع سیب زمینی چه مزایا و معایبی دارد؟ مناسب ترین فواصل نوارهای آبیاری تیپ در افزایش عملکرد محصول سیب زمینی چه مقدار می باشد؟
آبیاری قطره ای (تیپ) در مزارع سیب زمینی یکی از روش های پیشرفته آبیاری تحت فشار محسوب می شود. در این روش آب از مرکز کنترل وارد لوله های آبرسان شده و سپس با فشار کم از روزنه یا قطره چکان از شبکه خارج و به صورت قطره در پای بوته گیاه قرار گرفته و منطقه اطراف ریشه را آبیاری می کند. فشار لازم در این سیستم به وسیله پمپ یا اختلاف ارتفاع تامین می شود.
از معایب آبیاری قطره ای (تیپ)، مسدود شدن احتمالی قطره چکان ها در اثر رسوبات نمکی و یا ذرات جامد معلق در آب می باشد. این قطره چکان ها قابل تعمیر نیستند بنابراین در صورت گرفتگی مجرای قطره چکان ها، بایستی با آب اسید (اسید کلریدریک، اسید سولفوریک و اسید فسفریک) شسته و یا تعویض شود.
مهم ترین تفاوت آبیاری قطره ای (تیپ) با سایر روش های آبیاری در این است که در یک دوره زمانی محدود (۲۴ تا ۷۲ ساعت)، بین تبخیر از خاک و تعرق از گیاه و همچنین مقدار آبی که باید به زمین داده شود تعادل برقرار می شود. بنابراین، به دلیل محدود بودن میزان آب در دسترس، بیشترین بهره وری از آب انجام می پذیرد.
به کارگیری روش آبیاری قطره ای (تیپ) می تواند نقش مهمی در کنترل مقدار آب مصرفی و همچنین جلوگیری از تخریب و فرسایش خاک زراعی داشته باشد.
یکی از مشکلات توسعه روش آبیاری قطره ای (تیپ) در مزارع سیب زمینی، مصرف زیاد نوارهای تیپ در واحد سطح و در نتیجه افزایش هزینه ها می باشد. روش اجرای نوارهای تیپ بر عملکرد غده، کارایی مصرف آب و یکنواختی غده ها تأثیر دارد.
بیشترین افزایش عملکرد در تولید غده های مناسب سیب زمینی با اندازه ی ۵۵-۳۵ میلی متر و نیز کارایی مصرف آب آبیاری، در روش آرایش کاشت به صورت یک نوار تیپ برای دو ردیف کاشت به فاصله ۳۵ سانتی متر بدست آمده است. در صورت استفاده از آرایش مذکور، هر گونه عملیات ماشینی از مرحله ی کاشت تا برداشت امکان پذیر می باشد.
مقدار غده های بذری تولید شده در روش آرایش کاشت یک نوار تیپ برای دو ردیف کاشت به فاصله ۳۵ سانتی متر، در مقایسه با روش آرایش کاشت یک نوار تیپ برای یک ردیف کاشت به فاصله ۷۵ سانتی متر، به میزان ۲۶ درصد و همچنین نسبت به آرایش کاشت یک نوار تیپ برای دو ردیف کاشت به فاصله ۴۵ سانتی متر، به میزان ۹ درصد بیشتر گزارش شده است.
در ضمن افزایش عملکرد غده های بذری و کارایی مصرف آب در روش آرایش کاشت یک نوار تیپ برای دو ردیف کاشت به فاصله ۳۵ سانتی متر نیز گزارش شده است. روش آرایش کاشت به صورت دو ردیف کاشت با فاصله ۳۵ سانتی متر و یک نوار تیپ بین آن ها، قابل توصیه برای مناطق سرد و معتدل می باشد.