آموزش کشت – پرورش و تکثیر گل رز

بخش اول: در تکثیر و پرورش گل رز به چه نکاتی باید توجه نمود؟

در این بخش به انواع روش های تکثیر و پرورش گل رز از جمله تکثیر گل رز با بذر، پیوند گل رز و انواع روش های قلمه زدن می پردازیم.

گل رز گیاهی است چند ساله و عادت رشد آن به شکل های مختلف دیده می شود. رز به صورت بوته یا درختچه هایی با ساقه های راست یا کمانی غالبا خاردار می باشند. تنوع فرم رشد در رز بسیار بالا بوده و از رزهای مینیاتوری با ابعاد چند سانتی متری تا درختچه های با پتانسیل رشد بیش از ۱۵ متر را در بر می گیرد.

تکثیر

با توجه به هدف تولید، از شیوه های مختلفی در تکثیر استفاده می شود. کشت بذر، ریشه دار کردن قلمه، پایه پیوندی، پیوند زدن و کشت بافت از جمله ی این روش ها می باشد.

تکثیر گل رز با بذر

فقط جهت تولید پایه و عملیات به نژادی از تکثیر به وسیله بذر استفاده می شود. بذر رز دارای پوشش سختی بوده و سبز کردن آن مشکل است. همچنین نیاز به سرما دهی دارد. برای حل این مشکل قبل از رسیدن میوه یعنی زمانی که رنگ آن می خواهد از سبز به زرد یا نارنجی تبدیل شود باید میوه را برداشت کرده و بذر آن را پس از جداسازی کشت کرد. زمان سرمادهی بذر رز بسته به گونه آن متفاوت و از ۶ تا ۱۰ ماه متغیر است.

پیوند گل رز

تکثیر گل رز غالبا از طریق پیوند شکمی انجام می شود. اغلب رز ها را می توان به صورت قلمه نیز تکثیر نمود زیرا به راحتی ریشه دار شده، رشد نموده و علاوه بر
آن مشکل رشد پاجوش ها را نیز نخواهند داشت ولی برخی رز ها نظیر هیبریدهای چای معمولا در حالت غیر پیوندی رشد ضعیفی خواهند داشت.

انواع چاقو های پیوند زدن

قلمه زدن گل رز

برای قلمه زدن گل رز از قلمه های نیمه خشبی و خشبی می توان استفاده نمود. قلمه های نیمه خشبی اواسط تا اواخر تابستان و قلمه های خشبی در طول پاییز تا اوایل زمستان گرفته می شوند. معمولا قلمه های خشبی به علت عدم نیاز به مراقبت های ویژه بیشتر مورد توجه می باشند. برای تهیه قلمه های نیمه خشبی گل رز، شاخه های جانبی سبز، ولی در حال چوبی شدن را درست از بالای یک جوانه رو به خارج بوته قطع نموده سپس انتهای قلمه را درست زیر پایین ترین جوانه قطع کنید و از سمت بالا نیز کل قسمت نرم شاخه و سپس برگ ها و تیغ های قسمت پایین قلمه را حذف و در صورت نیاز انتهای قلمه را با تنظیم کننده رشد ریشه زایی، تیمار نمایید.

در داخل بستری شامل ۲ قسمت ماسه بادی و یک قسمت پیت، حفره ای ایجاد نموده و پایین قلمه را داخل محیط فرو کنید. خاک اطراف قلمه را فشار داده و روی قلمه گل رز را پلاستیک بکشید، سپس محیطی سایه دار را فراهم و تا زمان ریشه دهی در مواقع مورد نیاز آبیاری را انجام دهید.

در مورد قلمه های خشبی نیز به طریق فوق عمل می شود. با این تفاوت که بستر کشت را در مناطق با زمستان های گرم در فضای بار و در مناطق سردسیر با پوشش پلاستیک یا داخل گلخانه، به عمق ۳۰-۲۳ سانتی متر با ماسه بادی آماده می کنند (گاهی ۳/۱ عمق بستر با ماسه بادی و بقیه با مخلوط ماسه و پیت پر می شود).

قلمه های مورد استفاده به اندازه قطر یک مداد و بطول ۲۳ سانتی متر انتخاب می شوند که از این مقدار حدود ۸-۷ سانتی متر آن روی سطح بستر و بقیه داخل خاک فرو برده می شود. قلمه ها پس از ریشه دهی در اوایل بهار سال بعد به زمین اصلی منتقل می شوند.

بخش دوم: با نیازهای محیطی گل رز  آشنا شوید

در این درس قصد داریم به بررسی نیازهای محیطی گل رز، خاک مناسب پرورش گل رز و انواع مراقبت های لازم جهت تولید گل رز مرغوب بپردازیم.

دامنه سازگاری گل رز

گل رز دامنه وسیعی از شرایط محیطی را تحمل می نماید، ولی معمولا محل باز و آفتابگیر را ترجیح می دهد. گلدهی رز گلخانه ای بوسیله فتوپریود (طول روز) یا دما تنظیم نمی شود و معمولا به عنوان گیاه روز خنثی طبقه بندی می شود.

مکان مناسب گل رز

به طور کلی نور زیاد و دمای خنک باعث تولید گل با کیفیت در رز می شود. گل رز آفتاب دوست و حداقل باید ۶ ساعت آفتاب در روز دریافت کند. اگر میزان دریافت آفتاب بیش از این مقدار باشد بهتر نیز می شود. اگر گل رز زیر درختان سایه دار کاشته شود، گل ها از کیفیت خوبی برخوردار نخواهند شد. شدت نور کم منجر به طویل شدن بیش از حد دم گل شده و سفت شدن دم گل یا ساقه گل دهنده را به تاخیر می اندازد.

خاک مناسب رز

خاک های شنی رسی، لومی و یا خاکی که کمی رسی بوده و دارای ۱۰ درصد مواد آلی باشد ایده آل است. خاک های شنی برای رشد رز مناسب نیست. از کاشت آن در خاک های آهکی باید خودداری کرد. به طور کلی نیاز به خاک عمیق و حاصلخیز با زهکشی مناسب دارد. به منظور زهکشی در مناطق پر باران بستر کاشت را بلندتر از سطح چمن در نظر می گیرند. pH مناسب حدود ۶.۵ است ولی pH بین ۵.۵ تا ۷.۵ را می پسندد. اگر pH کمتر از ۵ باشد، اضافه کردن آهک به خاک توصیه می شود.

کوددهی

کود فسفر و پتاسیم بیشتر از سایر کودها نیاز دارد. برای تولید رز شاخه بریده باید در خاک نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کمی آهن و منیزیم اضافه شود. کودهای مخلوط حاوی پتاسیم برای جلوگیری از رشد آبکی شاخه های گل رز که غالبا در فصول بارانی روی می دهد موثر واقع می شود.

درجه حرارت

در اکثر انواع گل رز، دمای شبانه حدود ۱۶ درجه سانتی گراد، دمای ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتی گراد در روزهای ابری و ۲۴ تا ۲۸ درجه سانتی گراد در روزهای آفتابی برای رشد گیاه بسیار مناسب است.

اگر دمای گلخانه زیاد بالا برود اندازه گل ها کوچک، تعداد گلبرگ ها و کیفیت گل کاهش یافته و ساقه نرم می شود که ناشی از کاهش مواد فتوسنتزی است. اگر دما زیاد پایین بیاید نیز خسارت زا بوده، به طوری که اگر دما تا حدود ۶ درجه سانتی گراد کاهش یابد، گل دهی به مقدار زیادی کاهش یافته و گل های حاصله نیز کیفیت خوبی ندارند.

تاثیر آبیاری بر رشد رز

کم آبی در گیاهان به صورت علائمی مانند توقف رشد، کوچکتر شدن برگ، کوتاه شدن فاصله میان گره ها، بد شکل شدن برگ ها، سوختگی حاشیه برگ و ریزش برگ در گیاهان حساس به ریزش برگ، مشاهده می شود. پر آبی به صورت علائمی مانند افزایش ارتفاع گیاه، آبدار شدن ساقه و نرم و شکننده شدن و گاهی پژمردگی و مرگ گیاه (در معرض نور)، کاهش اکسیژن و صدمه به ریشه و عدم جذب آب و مواد غذایی و در نهایت پژمردگی و توقف رشد نمایان می شود. پر آبی به معنی مصرف بیش از حد آب در هر دور آبیاری نیست، بلکه نشان دهنده تکرار دفعات استفاده از آب است.

مراقبت ها

در مناطق با سرمای شدید استفاده از مالچ به منظور حفاظت تنه و شاخه از سرما لازم است. اگر دما در زمستان تا ۲۰- درجه سانتی گراد برسد خاک دادن پای بوته تا ارتفاع ۲۰ سانتی متر لازم است. اگر دما به ۳۰- درجه سانتی گراد برسد استفاده از پلاستیک و پلی اتیلن لازم است و در بهار خاک و مالچ پای بوته جمع آوری می شود. رشد بیش از حد در آخر تابستان مقاومت به سرما را کاهش می دهد چون ایجاد ساقه های نرم و آب دار می کند. برای جلوگیری از این پدیده اولا در آخر تابستان باید کود داده شود و ثانیا فواصل آبیاری را بیشتر کرده و در اوایل پاییز آبیاری قطع می شود.

بخش سوم: برای تولید مطلوب، گل رز را چگونه و چه زمانی بکاریم؟

در این درس به بررسی فاصله مناسب کاشت گل رز، زمان مناسب کاشت و ارقام گل رز آشنا می شویم.

تراکم کاشت در گل رز به تعداد ۱۰-۷ بوته در متر مربع در نظر گرفته می شود ولی تعداد هفت بوته گل رز در متر مربع متداول است و معمولا پس از ۳ تا ۵ ماه از کشت گیاهچه پیوندی به بهره برداری می رسد. پرورش دهنده های زیادی فاصله کشت بوته ها را به شرح زیر انجام می دهند:

پهنای بستر ۷۵ سانتی متر، فاصله بوته از لبه بستر ۲۰ سانتی متر، فواصل بوته بین ردیف ها ۳۵ سانتی متر و فواصل بوته ها در داخل ردیف را ۲۰ سانتی متر در نظر می گیرند.

فواصل فوق به طرح های انفرادی گلخانه و محدودیت های طرح آبیاری مربوط خواهد بود.

در بسترهایی که سه ردیف گیاه کاشته می شود، عرض بسترها ۱۲۰-۱۰۰ سانتی متر انتخاب می شود. طول بسترها نباید از ۳۵ متر بیشتر باشد.

زمان کاشت

فصل کشت گل رز دائمی است و در طول سال باردهی و گلدهی دارد. معمولا در فصل تابستان و خصوصا ماه های تیر و مرداد به نوعی تولید گل رز در واحد سطح به دلیل گرمای شدید تا حدی کاهش می یابد که البته در گلخانه های مجهز به سیستم خنک کننده این اتفاق کمتر می افتد. بهترین زمان کاشت، زمستان یا اوایل بهار می باشد.

پایه های پیوند شده می توانند در تمام طول سال کاشته شوند. محل کاشت تا قطعه اتصال پیوند هر گیاه باید در جهت یکسان در امتداد طول بسترها قرارگیرد. بایستی ریشه ها به صورت عادی و به سمت پایین قرار گیرند. اگر کاشت گل رز از طریق قلمه زذن باشد کشت قلمه ها در فصول خنک سال می تواند از خشک شدن بوته ها بکاهد.

انتخاب بهترین رقم گل رز

در تولید رزهای بریدنی صفاتی به عنوان استاندارد رعایت می شوند که عبارتند از:

– شاخه گل دهنده بلند و محکم که توانایی نگهداری گل را داشته باشد.

– یکنواختی در زمان برداشت گل ها

– عاری بودن گل ها از انواع عوارض مثل رنگ پریدگی، سوختگی، بافت مردگی و همچنین آفات و بیماری ها

– یکنواختی در طول شاخه گل دهنده

– اندازه، کیفیت و ظاهر مناسب

– داشتن عملکرد بالا در سیستم های خاکی و هیدروپونیک

– جذابیت از نظر مصرف کننده

علاوه بر معیارهای یاد شده، رنگ گل و اندازه غنچه گل از عوامل مهم دیگر در تعیین میزان تقاضا در بازار به شمار می رود. در یک کشور خاص یا در یک دوره زمانی خاص ممکن است تقاضا نسبت به یک رنگ گل بیشتر باشد. که در چنین شرایطی لازم است تولیدکننده کیفیت محصول تولیدی خود را با تقاضای بازار تنظیم کند. برخی از ارقام گل رز در مرحله خاصی دارای جذابیت خاص خودشان هستند، به عنوان مثال رز رقم سونیا در مرحله غنچه باز بیشترین جذابیت را دارد. در صورتیکه رقم Forever yiurs بیشتر در حالت غنچه بسته و سفت انتخاب می شود.

با ورود ارقام جدید با کیفیت گل بهتر، رنگ جدید، عمر پس از برداشت طولانی و غیره، تولیدکنندگان مجبورند جهت هماهنگ شدن با تقاضای بازار هر چهار یا پنج سال یکبار رقم خود را عوض کنند.

برای آشنایی با انواع ارقام  گل رز پیشنهاد می شود کتاب زیر را مطالعه نمایید:

بخش سوم: گل رز را چگونه و چه زمانی باید بکاریم؟

در این بخش به بررسی فاصله مناسب کاشت گل رز، زمان مناسب کاشت و ارقام گل رز آشنا می شویم.

تراکم کاشت در گل رز به تعداد ۱۰-۷ بوته در متر مربع در نظر گرفته می شود ولی تعداد هفت بوته گل رز در متر مربع متداول است و معمولا پس از ۳ تا ۵ ماه از کشت گیاهچه پیوندی به بهره برداری می رسد. پرورش دهنده های زیادی فاصله کشت بوته ها را به شرح زیر انجام می دهند:

پهنای بستر ۷۵ سانتی متر، فاصله بوته از لبه بستر ۲۰ سانتی متر، فواصل بوته بین ردیف ها ۳۵ سانتی متر و فواصل بوته ها در داخل ردیف را ۲۰ سانتی متر در نظر می گیرند.

فواصل فوق به طرح های انفرادی گلخانه و محدودیت های طرح آبیاری مربوط خواهد بود.

در بسترهایی که سه ردیف گیاه کاشته می شود، عرض بسترها ۱۲۰-۱۰۰ سانتی متر انتخاب می شود. طول بسترها نباید از ۳۵ متر بیشتر باشد.

زمان کاشت

فصل کشت گل رز دائمی است و در طول سال باردهی و گلدهی دارد. معمولا در فصل تابستان و خصوصا ماه های تیر و مرداد به نوعی تولید گل رز در واحد سطح به دلیل گرمای شدید تا حدی کاهش می یابد که البته در گلخانه های مجهز به سیستم خنک کننده این اتفاق کمتر می افتد. بهترین زمان کاشت، زمستان یا اوایل بهار می باشد.

پایه های پیوند شده می توانند در تمام طول سال کاشته شوند. محل کاشت تا قطعه اتصال پیوند هر گیاه باید در جهت یکسان در امتداد طول بسترها قرارگیرد. بایستی ریشه ها به صورت عادی و به سمت پایین قرار گیرند. اگر کاشت گل رز از طریق قلمه زذن باشد کشت قلمه ها در فصول خنک سال می تواند از خشک شدن بوته ها بکاهد.

انتخاب بهترین رقم گل رز

در تولید رزهای بریدنی صفاتی به عنوان استاندارد رعایت می شوند که عبارتند از:

– شاخه گل دهنده بلند و محکم که توانایی نگهداری گل را داشته باشد.

– یکنواختی در زمان برداشت گل ها

– عاری بودن گل ها از انواع عوارض مثل رنگ پریدگی، سوختگی، بافت مردگی و همچنین آفات و بیماری ها

– یکنواختی در طول شاخه گل دهنده

– اندازه، کیفیت و ظاهر مناسب

– داشتن عملکرد بالا در سیستم های خاکی و هیدروپونیک

– جذابیت از نظر مصرف کننده

علاوه بر معیارهای یاد شده، رنگ گل و اندازه غنچه گل از عوامل مهم دیگر در تعیین میزان تقاضا در بازار به شمار می رود. در یک کشور خاص یا در یک دوره زمانی خاص ممکن است تقاضا نسبت به یک رنگ گل بیشتر باشد. که در چنین شرایطی لازم است تولیدکننده کیفیت محصول تولیدی خود را با تقاضای بازار تنظیم کند. برخی از ارقام گل رز در مرحله خاصی دارای جذابیت خاص خودشان هستند، به عنوان مثال رز رقم سونیا در مرحله غنچه باز بیشترین جذابیت را دارد. در صورتیکه رقم Forever yiurs بیشتر در حالت غنچه بسته و سفت انتخاب می شود.

با ورود ارقام جدید با کیفیت گل بهتر، رنگ جدید، عمر پس از برداشت طولانی و غیره، تولیدکنندگان مجبورند جهت هماهنگ شدن با تقاضای بازار هر چهار یا پنج سال یکبار رقم خود را عوض کنند.

بخش چهارم: چگونه با هرس، بوته گل رز خود را زیباتر کنیم؟

در این بخش قصد داریم شما را با هرس و تربیت بوته گل آشنا کنیم.

هرس در واقع کنترل مصنوعی شکوفایی جوانه ها روی بوته است، هرس موجب حذف رشدهای ضعیف و احیانا سرما زده‌ی اول فصل شده و باعث فعال شدن جوانه های در حال رکود می گردد. هرس باعث حذف جوانه های انتهایی و قطع جریان اکسین می گردد به این ترتیب جوانه های پایینی نیز فعال شده و امکان رشد می یابند. هرس شدید شاخه باعث کاهش تولید اکسین و تحریک رشد شاخساره می شود.

در برخی مناطق رزکاران هرس را در اواخر بهمن ماه انجام می دهند ولی این کار در مناطق سردتر تا اواسط اسفند به تاخیر می افتد. از هرس گل رز در طول دوره رکود در فصل یخبندان باید اجتناب ورزید. لذا در مناطق با زمستان شدید هرس را تا اوایل بهار به تاخیر می اندازند و در مناطق گرمسیر هرس را در ماه های خنک تر سال انجام می دهند. این امر باعث شبیه سازی رکود در گیاه می گردد. باقیماندن گل های خشک روی بوته مانع از ایجاد جوانه های گل جدید و تکرار گلدهی می گردند. برای این منظور لازم است ساقه از محل دومین یا سومین برگ زیر گل  یا خوشه گل خشک شده، قطع گردد. پاجوش ها معمولا از روی پایه رشد می کنند و باید آن ها را با کشیدن در خلاف جهت رشد و یا شکستن از محل اتصال به پایه حذف نمود.

قیچی هر گل رز

قیچی کردن پاجوش ها ممکن است فقط باعث افزایش رشد و شاخه زنی آن ها شود. در رز های پیوندی ظاهر پاجوش ها با شاخه رقم پیوند شده متفاوت است. این تفاوت ممکن است در رنگ و اندازه برگ ها مشهود باشد. پاجوش ها معمولا برگ های کوچکتری داشته و گاهی ممکن است تعداد برگچه های آن ها به جای پنج عدد به هفت عدد برسد.

 بخش پنجم: چگونه گل رز را از دست آفات نجات دهیم؟

در این درس قصد داریم شما را با آفات و بیماری های گل رز و روش های کنترل آن آشنا کنیم.

کنترل بیماری جهت حفظ سلامت رز مهم است. در بین بیماری هایی که روی رز دیده می شود وسیع ترین و مخرب ترین آن ها لکه سیاه است. بیماری های دیگری که پرورش دهندگان گل رز با آن درگیر هستند شامل سفیدک پودری – زنگ بتویتیس – سفیدک پنهان – گال طوقه – ویروس ها و نماتدهای پارازیت گیاه هستند.

لکه سیاه

علائم: برگ ها و شاخه های رز اغلب علائم این بیماری را نشان می دهند. لکه های قهوه ای تا مشکی دایره ای با قطری در حدود ۲/۱ تا ۴/۱ اینچ روی سطح برگ دیده می شوند. وجود یک حاشیه ریشه ای در اطراف هر لکه برگ از خصوصیات لکهسیاه رز است. ریزش برگ ها به وسیله لکه های سیاهی که احتمالا معمول ترین علامت این بیماری است اتفاق می افتد.

سیکل بیماری: قارچ های لکه سیاه در زمستان در بین لکه های شاخه مریض یا برگ های ریخته شده زنده باقی می مانند و در اوایل بهار برگ های حاوی قارچ ها به وسیله وزش باد، باران و آبیاری به برگ های جوان انتقال می یابند.

کنترل: کنترل لکه سیاه در کشت رز با کاربرد قارچ کش های معمول شروع می شود. به منظور کنترل بیماری به طور موثر در طی فصل کاربرد قارچ کش کمی بعد از باز شدن جوانه ها در بهار شروع می شود و هر ۷ روز در میان تا اولین یخبندان سخت ادامه پیدا می کند.

بهترین زمان برای استفاده از قارچ کش روی گل رز اول غروب است. بعضی از قارچ کش ها اگر در روز گرم و آفتابی استفاده شود گل رز را می سوزاند.

عملیات زراعی نیز در کاهش انتشار لکه سیاه مفید است. در پاییز باید تمام برگ های ریخته شده روی زمین جمع شوند و از بین بروند. شاخه های بیمار و ضعیف را هرس کرد و مالچ خاک را در اواخر زمستان یا اوایل بهار عوض کنیم. گل رز را در آفتاب کامل کشت کنیم و فاصله کافی جهت گردش هوا در بین گل های رز را مد نظر داشته باشیم.

سفیدک پودری

علائم: سفیدک سطحی در ابتدا به صورت تکه های کوچک و سطحی کروی شکل سفید رنگ روی سطح برگ ها، جوانه ها، ساقه ها و گل ها ظاهر می شوند.

قارچ سفیدک خواب زمستانی را در ابتدای جوانه های خفته می گذرانند اما قارچ ها ممکن است روی برگ ها و ساقه ها در طول زمستان های ملایم باقی بمانند. آلودگی در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد زمانی که رطوبت نسبی ۹۰ تا ۹۹ درصد است اتفاق می افتد. روزهای گرم خشک با شب های خنک و مرطوب در بهار و پاییز به پیشرفت سفیدک پودری کمک خواهد کرد.

کنترل: کنترل موثر سفیدک پودری با ترکیب عملیات زراعی و استفاده از قارچ کش بدست می آید.  واریته های مقاوم بهترین دفاع در برابر سفیدک پودری است. عملیات زراعی که در مورد لکه سیاه بحث شد برای کنترل سفیدک پودری نیز موثر است.

سم پاش های خانگی

شانک ساقه

علائم: شانک از لکه هایی شروع می شود که رنگ آن ها از زرد تا بنفش متفاوت است و به جنس قارچ بستگی دارد. با پیشرفت شانک گیاه پوک می شود و زخم هایی بریده و پیچیده که از خرمایی تا سیاه است را تشکیل می دهد. شانک ها پس از مدتی کل شاخه را احاطه می کنند.

کنترل: زمانی که بسترهای کاشت گل رز را درست می کنید همیشه از رزهای مقاوم به شانک استفاده کنید. فضای بین گیاهان را طوری قرار داده که گردش مناسب هوا وجود داشته باشد. آبیاری و کوددهی را بر مبنای اطلاعات حاصل از آزمایش خاک انجام دهید.

زنگ بتریتیس

زنگ بتریتیس اغلب در شاخه ها گزارش می شوند. اولین علامت زنگ بتریتیس بر روی گلبرگ گل ها به صورت نقاط روشن و کوچک که بعضی اوقات با یک هاله ی زرشکی احاطه شده است مشاهده می شود.

کنترل: عملیات بهداشتی مانند حذف کردن گل های ضعیف و برگ های ریخته به مقدار زیادی خسارت زنگ بتوریتس را روی رز کاهش می دهد. حذف سریع جوانه ها و گل و شاخه های زنگ زده سرعت پیشرفت بیماری را کند می کند.

موزائیک رز

علائم: علائم مربوط به بیماری موزاییک رز بسیار متغیر است و شاخص ‌ترین آنان عبارت است از ایجاد خطوط، لکه‌های حلقوی کلروز و لکه بر روی  برگها در طی فصل رشد. ظهور شبکه‌ ای زرد رنگ و  موزاییک مانند از مشخصات این بیماری است. تولید گل تحت تأثیر این بیماری قرار نمی‌ گیرد اما کیفیت عمومی گیاه به دلیل علائم ایجاد شده بر روی برگ کاهش می‌یابد. رشد گیاه آلوده آهسته و کند می‌ شود و احتمال بیشتری وجود دارد که گیاه در زمستان از بین برود. در طی دوره‌های طولانی که دما بالااست ( ۲۱ درجه سانتیگراد به بالا) امکان دارد که آوندها مسدود شوند. مشکل اصلی موزاییک رز علائمی است که اغلب پنهان می‌مانند. علائم در برگهای اولیه گیاه که در ابتدای سال رشد می‌کنند قابل مشاهده است اما با رشد برگها و بلوغ آنان، علائم پوشیده می‌ شوند و از بین می‌ روند. البته تمامی علامتها در گیاهان آلوده از بین نمی‌رود. درجه ظهور علامت‌ها در ارقام مختلف و زمان متفاوت سال و از سالی به سال دیگر فرق می ‌کند و به طور کل در فصل بهار از سایر فصول شدیدتر است. بیماری بیشتر در فصل بهار مشهود است.

کنترل: هیچ درمان عملی برای موزائیک رز شناخته نشده است. فقط بایستی زمانی که قصد کاشت گل رز را داریم توجه شود گیاهانی که فاقد علائم آلودگی و ویروسی هستند انتخاب شوند.

بخش ششم: هر آنچه درباره برداشت گل رز باید بدانید

در این بخش میخواهیم شما را با برداشت گل رز آشنا کنیم.

زمان مطلوب برداشت گل رز به عوامل مختلفی بستگی دارد. اگرچه معمولا برداشت در هنگام صبح به دلیل خنکی هوا توصیه می شود اما به دلیل مرطوب بودن، گل ها حساسیت بیشتری نسبت به آلودگی های قارچی خواهند داشت. گاهی نیز برداشت گل ها در هنگام عصر به دلیل وجود کربوهیدارت های بیشتر در بافت ترجیح داده می شود. از برداشت گل رز در شرایط دمای بالا و شدت نور زیاد نیز باید خودداری گردد. در مجموع مناسب ترین زمان برداشت، هنگام صبح خواهد بود.

مرحله برداشت در رز اهمیت ویژه ای برای تولید با کیفیت و طول عمر مطلوب دارد. در واقع طول عمر بسیاری از گل های بریده با مرحله نمو آن ها در مرحله برداشت ارتباط دارد.

مرحله رشد گل ها در زمان برداشت تجاری بسیار متفاوت است و به عوامل مختلفی همچون گونه گیاه، نوع رقم، شرایط محیط نگهداری، فصل، فاصله محل تولید تا بازار و نیازهای خاص مصرف کننده بستگی دارد.

در هر حال، گل ها در صورت برداشت به موقع از کیفیت و دوام بیشتری برخوردار خواهند بود. از مزیت های برداشت گل ها در مرحله غنچه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– حساسیت کمتر گل ها به دمای بالا و در نتیجه کاهش ضایعات در مراحل حمل و نقل و انبارداری گل ها.

– استفاده بهتر از فضا در طی مراحل حمل و نقل و انبارداری به دلیل حجم کمتر غنچه ها و امکان افزایش تراکم در بسته بندی.

– امکان تسریع در شروع دوره جدید تولید و کاهش طول دوره آن.

– کاهش اتلاف آب بافت در طول حمل و نقل و افزایش دوره نگهداری مفید گل.

– کاهش احتمال مواجهه با آسیب های طبیعی در فصول نامساعد (تگرگ، طوفان، دمای بالا و آفات و بیماری ها) از طریق کوتاه کردن دوره تولید.

جهت برداشت گل رز باید از قیچی یا وسایل برش تیز، تمیز و استریل استفاده نمود. زیرا چنین وسایلی از صدمه دیدن و له شدن آوندها و ایجاد وقفه در جریان آب به قسمت فوقانی ساقه جلوگیری می کنند. علاوه بر این، ابزار برش تیز، امکان نفوذ میکروارگانیسم های مضر را در محل برش ساقه محدود می کند. این وسایل باید به طور مرتب ضدعفونی شوند.

چنانچه گل ها بلافاصله پس از برداشت در آب یا محلول مناسب قرار گیرند، نحوه برداشت اثر چندان زیادی بر طول عمر گل رز ندارد. زاویه برش بهتر است به صورت اریب و سطح برش صاف و مسطح باشد.

تولیدکنندگان معمولا جهت بدست آوردن گل هایی با طول شاخه بلندتر، ساقه گل را از نزدیکی سطح زمین قطع می کنند. این مسئله اغلب منجر به کاهش جذب آب به وسیله بخش سفت شده پایینی ساقه و در نتیجه کوتاهتر شدن عمر پس از برداشت گل ها می گردد. برداشت گل از نزدیکی سطح زمین، فقط برای گل هایی مانند ژربرا که بخش های پایینی ساقه آن ها کمتر سفت شده باشد، توصیه می شود.

تشخیص مرحله رسیدن در گل رز بسیار مهم است. ضخیم شدن بافت آوندی ر مراحل آخر نمو گل اتفاق می افتد و از این نظر بین ارقام تنوع دیده می شود. بنابراین برای جلوگیری از خمیدگی دمگل به دلیل نارس چیدن گل رز، مرحله برداشت باید با توجه به رقم تعیین گردد.

نکات فنی برداشت گل رز

یک قیچی باغبانی ویژه برای برداشت رز طراحی گردیده است که کار را آسان و سریع می کند. این قیچی ها دارای تیغه های عمودی می باشند که نگه داری دسته را زمانی که ساقه بریده می شود را ممکن می سازد.