گوجه را به سه روش می توان آبیاری نمود
۱- آبیاری جوی پشته Furrow Irrigation
2- آبیاری پاششی (بارانی) Overhead sprinkler
3- آبیاری قطره ای Drip irrigation
ما در این نوشتار در مورد آبیاری قطره ای یا همان آبیاری با نوار تیپ گوجه صحبت می کنیم. آبیاری قطره ای گیاه گوجه نسبت به سایر روش ها بازده بسیار بالایی دارد. می توان مزیتهای این سامانه آبیاری را به صورت زیر بیان نمود
مستقل بودن این روش آبیاری از شرایط باد
تنظیم آسان جریان آب با استفاده از تنظیم کننده های فشار
کنترل بهینه رطوبت با توجه به نفوذ آسان آب به درون خاک
در این روش آبیاری می توان در هر زمانی از روز که نزدیک به بازده ۱۰۰ درصد است آبیاری را انجام داد
توزیع راحت و موثر کود سرک ، قرچ کش ها و آفتکش های نفوذی بوسیله این سیستم
گسترش بیماری های قارچی ، باکتریایی و برخی از انواع کنه ها بسیار به نوع سامانه آبسیاری بستگی دارند. آبیاری بارانی میزان رطوبت آزاد در جو را افزایش می دهد که این امر محیط مناسبی را برای شیوع بیماری هایی مانند بلایت زودرس و دیررس ، لکه برگ خاکستری و غیره فراهم می کند.
آبیاری قطره ای در مقایسه با آبیاری بارانی شیوع بیماری های فعال در شرایط مرطوب را کاهش می دهد ولی باید این را نیز بدانید که این نوع آبیاری ممکن است برای بیماری ها و آفتهای فعال در شرایط خشک مانند سفیدک پودری و کنه های تارتن قرمز و زرد مناسب باشد.
با این وجود بیشترین آسیب وارد شده به گیاه گوجه در بیشتر نواحی که این محصول را کشت می کنند ناشی از شرایط رطوبتی آزاد بالاست.
ویژگی خاک و عمل آبیاری رشد و گسترش ریشه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. در خاک های عمیق متوسط و سنگین، ریشه های گوجه فرنگی می توانندتا عمق ۱۵۰ سانتی متری (به طور غالب در عمق cm 80 ) رشد و گسترش یابند ولی در خاک های سبک شنی تنها تا عمق cm 80-60 خاک رشد می کنند. خاک های کم عمق با لایه های غیر قابل نفوذ، سیستم ریشه را بیشتر محدود می سازد.
گسترش خوب سیستم ریشه ، تنش های ناشی از افزایش ناگهانی دما یا بادهای خشک را کاهش می دهد
برای آشنایی و درک بهتر انواع بافت خاک می توانید این اینفو گرافی را نیز ببینید
چگونه باید فاصله بین دو آبیاری گیاه گوجه را تشخیص دهیم؟
گسترش ریشه ها در خاک و حجم خاک اشغال شده توسط ریشه ها می تواند راهنمای خوبی برای تصمیم گیری در مورد فواصل آبیاری و میزان آب مصرفی در هر آبیاری باشد. در خاک هایی که حجم بیشتری توسط ریشه ها اشغال شده است فاصله دو آبیاری می تواند ۱۴-۱۰ روز در نظر گرفته شود ولی در صورت سطحی بودن سیستم ریشه، فاصله بین دو آبیاری ۵-۱ روز خواهد بود.
برنامه ریزی بسیار دقیق آبیاری گوجه می تواند بر اساس میزان تبخیر و تعرق و با تانسیومتر صورت گیرد
در صورت گسترش خوب سیستم ریشه و بالا بودن قابلیت نگهداری آب توسط خاک، آبیاری می تواند در فواصل زمانی بیشتر بدون آسیب دیدن گیاه انجام شود.
درصد مواد کل جامد محلول که اهمیت زیادی در محصول فرآیندی دارد با تنش رطوبتی در طی دوره های رشد و رسیدن میوه افزایش خواهد یافت ولی اگر گیاه سیستم ریشه ای سطحی داشته باشد این امر می تواند تنها با سامانه آبیاری قطره ای صورت گیرد.
چگونگی کنترل توسعه ریشه در گیاه گوجه فرنگی بوسیله آبیاری:
پیش از کاشت بذر یا انتقال نشا باید خاک را تا عمقی که انتظار می رود ریشه تا آن عمق رشد کنند، مرطوب نمود. چون مصرف مقادیر بالای آب پس از کاشت بذر یا نشا کاری ممکن است به گیاهان آسیب رساند. پس از استقرار کامل گیاهان ، آبیاری ممکن است به مدت ۳-۱ هفته متوقف شود. در این شرایط با تبخیر آب موجود در لایه های بالایی خاک، ریشه ها وادار به رشد و نفوذ به لایه های عمیق تر خاک می شوند. پس از سپری شدن این مدت، آبیاری را می توان بسته به شرایط آب و هوایی در فواصل زمانی زیر انجام داد:
۱۰-۵ روز در آبیاری جوی پشته ای
۱۴-۱۰ روز در آبیاری بارانی
۵-۲ روز در آبیاری قطره ای
استفاده از تانسیو متر برای تنظیم زمان آبیاری
در آبیاری قطره ای ، فاصله بین دو آبیاری در دوره های بدون بارندگی می تواند ثابت بوده و یا بر پایه خواندن تانسیو متر تصمیم گیری می شود. در خاک های متوسط و سنگین در صورت رشد و گسترش خوب سیستم ریشه مراجعه به تانسیومتر در عمق cm 60 پس از نخستین میوه نشینی یک راهنمای مناسب برای تصمیم گیری در مورد انجام آبیاری خواهد بود ولی در مراحل اولیه رشد قرار دادن تانسیومترها در عمق cm 30 خاک ارزیابی بهتری از وضعیت رطوبتی خاک بدست می دهد. در خاک های سبک و کم عمق ، تانسیومترها در عمق cm 20، cm 40 و cm60 نصب می شوند و به طور معمول تانسیومتر راهنما پس از نخستین میوه نشینی در عمق cm 40 و تانسیومتر شاهد در عمق cm 60 خاک قرار داده می شود.
یک کامنت
بهبود محمدی
June 25, 2018 at 1:31 pm
با سپاس در صورت امکان در مورد عناصر و مراقبتهای گوجه مثل سم
..خاکدهی…. هم راهنمایی فرمایید