نیاز آبی و دوره های آبیاری در نخلستان های خرما چه مقدار است؟
به طور کلی میزان رطوبت خاک و نیاز آبی گیاه باید با هم متعادل باشند تا حداکثر عملکرد ممکن حاصل شود و این موضوع در مورد خرما نیز صادق است. درخت خرما این توانایی را دارد که خود را با مقادیری از رطوبت خاک که تحمل آن برای اکثر درختان امکان ندارد، عادت دهد. آب مورد نیاز درخت خرما بسته به منطقه، شرایط خاک و نوع رقم متفاوت است.
درخت خرما برای تولید یک کیلوگرم خرما، به حدود دو متر مکعب آب نیاز دارد. این امر بیانگر این است که نخل خرما با وجود سازگاری ظاهری به شرایط گرم و خشک، میانگین مصرف آبی بالاتری برای تولید یک کیلوگرم ماده خشک نسبت به سایر گیاهان دارد.
اگرچه نخل خرما تحمل بالایی در مقابل شرایط نامساعد آب و خاک دارد، اما بهترین نخل ها و بیشترین مقدار محصول در خاک هایی که با آب شیرین آبیاری می شوند، حاصل می گردد.
در روش آبیاری سطحی در ایران، به طور کلی نخلستان هایی که دارای خاک سبک هستند، در تابستان ۷-۴ روز و در زمستان هر ۳۰-۲۰ روز یک بار آبیاری می شوند. نخلستان هایی که دارای خاک سنگین هستند، در تابستان ۱۲-۷ روز یک بار و در زمستان ۴۵-۳۰ روز یک بار آبیاری می شوند.
عکس العمل درخت خرما در مقابل تنش آبی چگونه است؟ اگر کم آبی به مدت طولانی ادامه یابد، چه علائمی در نخل خرما پدیدار می گردد؟
عکس العمل درخت خرما در مقابل کم آبی با اکثر درختان میوه تفاوت دارد و علائم ظاهری مانند زرد شدن و ریزش برگ ها خیلی دیرتر اتفاق می افتد. این تغییر رنگ و ریزش برگ با کم آبی درخت در فصل های بهار و تابستان دیده می شود.
معمولا هنگامی که نخل حدود چند هفته با کم آبی روبرو شود، علائم کم آبی را به طور خیلی جزئی در برگ ها نمایان می سازد و تغییر رنگ برگ ها نیز به کندی اتفاق می افتد.
در صورتی که کم آبی برای مدت طولانی اتفاق بیفتد، به تدریج برگ های مسن درخت خشک می شوند تا آب موجود در آن ها به مصرف جوانه انتهایی برسد و این قسمت کمتر آسیب ببنید. به این ترتیب گیاه خرما می تواند چندین سال به زندگی خود ادامه دهد.
خشکی و کم آبی در نخل خرما سبب توسعه گسترده سیستم ریشه ای می شود. این امر سبب افزایش جذب آب می شود که ممکن است مقدار این جذب در رقم های مختلف نخل، متفاوت باشد. گرمای شدید نیز ممکن است، موجب صدمه به نخل شود.
نخل خرما در چه نوع خاکی قادر به رشد خواهد بود؟
نخل خرما گیاهی کم توقع است. این گیاه در هر نوع خاک از شن خالص تا خاک های سنگین رسوبی که نیازهای اولیه نخل را برای اسقرار در خاک فراهم و مواد معدنی و آب مورد نیازش را تأمین می کند و دارای زهکش باشد و نسبت به آب نفوذپذیر باشد، قادر به رشد است.
کشت نخل در خاک های رسی سنگین و خاک های شنی که از نظر مواد غذایی، فقیر هستند، توصیه نمی شود.
اگرچه نخل خرما از همه محصولات دیگر نسبت به شوری مقاومتر است ولی خاک های شور باعث کاهش رشد و نمو و کاهش میزان محصول و حتی در برخی موارد باعث مرگ نخل می شود.
