همانطور که قبلا اشاره شد، سه عنصر اصلی در کشت های بدون خاک NKP نیتروژن، پتاسیم و فسفر است ولی عناصر کم مصرفی همچون Fe آهن، روی Zn از عناصری هستند که مورد استفاده قرار میگیرند و برای گیاه ضروری می باشند. عموما محلول های غذایی بر اساس دو فرمول هوگلند و کوپر ساخته می شوند که در این فرمول ها میزان استفاده از هر عنصر یا ترکیب غذایی کاملا مشخص شده است. بنابراین در مراحل مختلف رشد و نمو گیاه ظرایفی وجود دارد که صرفا با تجربه تخصصی بدست می آید. به طور مثال در ابتدای راه اندازی سیستم و کشت گیاهان تا یکی دو هفته بسته به نوع گیاه تنها آبیاری صورت می گیرد و آبیاری همراه با محلول غذایی نیست. بعد از گذشت دو هفته، ۵۰ درصد فرمول غذایی در آب آبیاری محلول شده و مورد استفاده قرار می گیرد و نهایتا بعد از یک ماه گیاه مطابق فرمول غذایی آبیاری می گردد. برای آشنایی بیشتر با ترکیبات و عناصر غذایی هوگلند که فرمول جامعی است، نظر شما را به جدول زیر جلب میکنم:
اختلال در جذب عناصر غذایی هر یک با علائمی ظاهری در گیاه همراه است که بنا بر نوع گیاه و شرایط رشد و نمو آن متفاوت است اما به چند قانون کلی و مفید در این رابطه اشاره میکنم:
افزایش تجمع نیتروژن در بستر منجر به کاهش جذب کلسیم می گردد.
افزایش پتاسیم در بستر منجر به کاهش جذب منیزیم می شود.
افزایش فسفر در بستر منجر به کاهش جذب روی می شود.
کمبود نیتروژن و کمبود آهن در برگها هر دو همانند هم ظاهر می شوند اما زردی برگهای جوان عموما بخاطر کمبود آهن و زردی برگهای مسن تر به علت کمبود جذب نیتروژن می باشد.
توجه داشته باشید که توصیه های فوق برای محلول سازی عناصر با آب مقطر است. لذا آب مصرفی پیش از استفاده باید آنالیز و بر اساس عناصر موجود در آب محلول ساخته شود.
توجه داشته باشید که آب شهری از نظر شاخص های EC و pH برای گیاهان مناسب هستند ولی درجه سختی و عناصر موجود در آب شهری پیش از استفاده باید آزمایش شود تا نتیجه ی بهتری بدست بیاید.
جمع بندی اینکه گیاهان به ۱۶ عنصر غذایی نیاز دارند که محلول های ساخته شده حاوی ۱۲ و گاها ۱۳ عنصر غذایی شامل Mn,Cl,Br,Zn,Fe,Cu,Mo,Ca,Mg,S,N,P,k هستند و موقع مصرف به صورت ترکیبی در استوک های مختلف با آب آبیاری رقیق میگردند. بقیه شامل ۲ عنصر اکسیژن و هیدروژن که از آب و عنصر کربن است که از محیط تامین می شوند. یقینا کار کردن با سیستمهای هیدروپونیک با افزایش تجربه شیرین تر و موفق تر از سیستم های کشت خاکی می باشند. توصیه ما به شما استفاده از یک مخزن بیست لیتری همراه با پمپ هواساز برای گلخانه کوچک داخل منزل است. پمپ های هواساز علاوه بر تامین اکسیژن موجب اختلاط بهتر کودها با آب و عدم رسوب کود در آب آبیاری می شود. از طرفی آبیاری های هفتگی با آب بدون محلول غذایی منجر به آبشویی بستر ها و عدم گرفتگی تیپ های استفاده شده یا قطره چکان ها تعبیه شده می باشد. توصیه ما تهیه تیپ های مقاوم و با کیفیت است چرا که تیپ های ضعیف مدام پاره می شوند و زحمت شما را زیاد میکنند.
آیا با وجود آبیاری محلول عناصر نیاز به محلول پاشی عناصر هم هست؟
پاسخ این سوال مثبت است. چراکه عناصری همچون کلسیم در سیستم های کشت بدون خاک عموما بخوبی جذب گیاه نمی شوند و لازم است هفته ای یک بار این محلول ها با یک آبپاش دستی به برگ ها اسپری شود. در مورد گل رز کمبود عنصر کلسیم خود در نزدیکی کاسبرگ خود را نشان میدهد و با ضعیف کردن این موضع به گل آسیب مهمی وارد میکند.
کلمات کلیدی: عناصر غذایی ، کشت گلخانه ای ، گل رز ، کشت گل رز
