نحوه ی آبیاری در گلخانه با توجه شرایط اقتصادی، اهداف مورد نظر از احداث گلخانه و نوع سیستم کاشت گلخانه ای توسط متخصصین پیشنهاد و اجرا می گردد. سیستم کشت گلخانه ای به دو گروه عمده کشت خاکی و کشت هیدروپونیک تقسیم می شود.
در کشت خاکی از خاک به عنوان بستر کشت استفاده می شود و در این روش می توان از سیستم های آبیاری سطحی (کرتی و نواری) یا تحت فشار (بارانی و قطره ای) استفاده نمود.
در روش هیدروپونیک از موادی مانند پرلیت، ورمیکولیت، شن و … به عنوان بستر کشت استفاده می گردد و آب، مواد غذایی و ضدعفونی کننده توسط نازل های تعبیه شده روی لوله های توزیع در اختیار گیاه قرار می گیرد.
آبیاری در کشت گلخانه ای در کشت خاکی
آبیاری سطحی
آبیاری سطحی عموما در مناطق نیمه خشک و در زمین های مسطح صورت می گیرد. سیستم های آبیاری سطحی عموما بازدهی پایینی دارند و آب بسیار زیادی در روش آبیاری سطحی به صورت های مختلف هدر می رود. هم چنین بازده تولیدی محصول نیز پایین می باشد. در عین حال خروج املاح مفید از خاک، بروز انواع قارچ ها و انگل ها در اثر ماندابی شدن خاک، افزایش رشد علف های هرز از معایب آبیاری سطحی در گلخانه می باشد.
سیستم آبیاری سطحی در گلخانه به دو صورت کرتی و نواری صورت می گیرد و در صورتی که نفوذپذیری خاک کم باشد و گیاه به شرایط ماندابی حساسیت شدید نداشته باشد می توان به راندمان قابل قبولی دست یافت و از این روش در آبیاری گلخانه استفاده نمود.
آبیاری تحت فشار
با توجه به معایب سیستم آبیاری سطحی در گلخانه از نظر پایین بودن راندمان، امروزه سیستم آبیاری تحت فشار در گلخانه ها مورد توجه قرار گرفته است که به دو صورت آبیاری بارانی و آبیاری قطره ای اجرا می گردد.
آبیاری بارانی
استفاده از آبیاری بارانی در گلخانه ها علاوه بر تأمین نیاز آبی گیاه، باعث کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت گلخانه نیز می شود.
سیستم آبیاری بارانی در گلخانه اندکی با سیستم های آبیاری بارانی در مزارع متفاوت می باشد. علت این تفاوت مساحت و ارتفاع کم گلخانه نسبت به مزرعه می باشد. به همین دلیل آبیاری بارانی در گلخانه توسط لوله های روزنه دار که با فشار کم کار می کنند و قطر پراکنش کمتری ایجاد می نمایند، اجرا می گردند.
افزایش راندمان آبیاری به بیش از ۷۵ درصد، امکان افزایش درصد رطوبت گلخانه و در نتیجه کاهش تبخیر و تعرق از سطح گیاه (که این قابلیت در گیاهان زینتی موجب افزایش طراوت گیاه می گردد) و همچنین کاهش دمای گلخانه از مزایای سیستم آبیاری بارانی در گلخانه می باشد.
در اجرای سیستم آبیاری بارانی در گلخانه باید در مورد کیفیت آب توجه ویژه ای نمود، چرا که با توجه به پاشش مستقیم آب به سطح گیاه، در صورت بالا بودن EC و سایر عناصر محلول در آب، احتمال سوختگی گیاه وجود خواهد داشت.
همچنین رشد علف های هرز و عدم توانایی در کنترل آن از دیگر معایب سیستم آبیاری بارانی در گلخانه می باشد.
آبیاری قطره ای
با توجه به محدودیت ها و معایب سیستم آبیاری بارانی و مزایای فراوان سیستم آبیاری قطره ای، امروزه سیستم آبیاری قطره ای مورد توجه اکثر گلخانه داران قرار گرفته است.
در روش آبیاری قطره ای در گلخانه، علاوه بر آب می توان کودهای شیمیایی و سایر مواد مورد نیاز گیاه به صورت محلول توسط قطره چکان ها در اختیار گیاه قرار گیرد.
راندمان در آبیاری قطره ای به بیش از ۹۰ درصد می رسد و با توجه با اینکه قطره چکان در کنار هر گیاه قرار می گیرد و آب را در اختیار گیاه قرار می دهد و از اتلاف آب جلوگیری می کند، امکان رشد و توسعه علف های هرز از بین می رود. از دیگر مزایای آبیاری قطره ای در گلخانه می توان به این نکته اشاره کرد که روش آبیاری قطره ای مزاحمتی برای سایر فعالیت ها در داخل گلخانه ایجاد نمی کند.
در سیستم آبیاری قطره ای، در صورت کشت گیاهان گران قیمت برای جلوگیری از انتقال و سرایت بیماری ها، قارچ ها و انگل ها از محیط خارج گلخانه و خطر صدمه دیدن محصولات می توان با نصب سنسور، سیستم را کاملا اتومات کرده و از رفت و آمد بی مورد به داخل گلخانه جلوگیری کرد.
