پیوند زدن عبارت است از متصل کردن دو قسمت گیاهی مانند ساقه به ریشه، یا دو ساقه مختلف به یکدیگر، به صورتی که آن دو قسمت، با باززایی در محل اتصال، با هم یکی شده، به عنوان گیاهی جداگانه، به رشد ادامه دهند. قسمتی که در بالای پیوندگاه (محل پیوند) قرار می گیرد، پیوندک و قسمت زیرین که ریشه را تشکیل میدهد، پایه خوانده می شود. هرگاه پیوندک از یک شاخه دارای چند جوانه تشکیل شده باشد، چوپیوند گفته می شود و هرگاه تنها از یک جوانه، همراه اندکی از پوست و چوب تشکیل شده باشد، کوپیوند نامیده می گردد. گاهی قطعه ای از ساقه که میان پایه خوانده می شود، بین پایه و پیوندک قرار می گیرد. استفاده از میان پایه از زمان های پیش معمول بوده است و از قرن ها پیش دانسته شده که برای مثال در درختان میوه قرار دادن یک میان پایه کوتاه کننده، بین یک پایه پررشد و یک پیوندک پررشد، موجب تولید گیاهان پا کوتاه با میوه های زودرس می گردد.
زمان پیوند زدن
بهترین زمان برای چوپیوند در اواخر زمستان یا اوایل بهار (با استفاده از پیوندکی که در زمان استراحت گیاه گرفته شده و در دمایی نزدیک به صفر درجه سلسیوس انبار شده و برای کوپیوند بر حسب منطقه از بهار تا تابستان، زمانی که پایه پوست می دهد، می باشد.
مزایای پیوند زدن
مزایای پیوند زدن به شرح زیر است:
الف: با استفاده از پیوند، می توان گیاهی را که دارای ریشه های ضعیفی است روی پایه ای که دارای ریشه قوی است قرار داد. به همین منظور می توان از پایه هایی استفاده کرد که در برابر شرایط نامناسب خاک، مانند زهکش بد یا سنگینی خاک، یا در برابر حشره ها و بیماریها مقاوم هستند.
ب: با پیوند زدن، می توان از گیاهانی مانند گردو و اکالیپتوس که افزایش آن ها با سایر روشها دشوار است یا ممکن نیست، هم گروههایی پدید آورد.
پ: با پیوند، می توان شکل های ویژه ای از رشد را به دست آورد. برای مثال، با پیوند زدن بید مجنون، که توانایی تولید ریشه کافی ندارد، روی بید معمولی می توان شکل مجنون را با ریشه ای قوی پدید آورد، یا نارون چتری را روی نارون معمولی پیوند زد و شکل چتری ایجاد کرد.
ت: با پیوند، می توان رقم های جدیدی را با استفاده از پایه های قدیمی، جایگزین رقم های قدیمی کرد. این کار، سرشاخه کاری گفته می شود. برای مثال، می توان باغی را که دارای سیب ترش است با استفاده از سرشاخه کاری پایه های قدیمی به باغ سیب گلاب تبدیل کرد
نمای درختی که برای سرشاخه کاری آماده شده است.
ث: با پیوند زدن می توان چند رنگ گل یا چند نوع میوه را روی یک پایه به وجود آورد. برای مثال، می توان گلهای ورد سفید، سرخ و زردرنگ را روی یک پایه پیوند زد یا می توان نارنگی، پرتقال لیمو و غیره را روی یک پایه مرکبات تولید کرد. البته، این کار ممکن است از نظر تجاری سودآور نباشد، زیرا رشد گیاه چند پیوندی، به دلیل وجود پیوندک های متفاوت، نامتناسب می گردد.
انواع چوپیوند
انواع چوپیوند به شرح زیر است:
چوپیوند زبانه ای
این نوع چوپیوند زمانی به کار می رود که پایه و پیوندک، دارای قطری مساوی و بین 0.5 تا 1.5 سانتیمتر باشند. در درختان میوه (مانند پایه های یک ساله سیب و گلابی) و درختان زینتی (مانند برخی از گونه های خطمی درختی) از این روش چوپیوند استفاده می شود. گاهی این روش چوپیوند، روی میز یا سکوی گلخانه هم انجام می شود که در این صورت به آن چوپیوند رومیزی گفته می شود. روش کار چوپیوند زبانهای بدین ترتیب است که پایه در ۱۰ سانتیمتری بالای خاک بریده شده، یک برش شیبدار به طول حدود ۳ سانتیمتر در بالای آن ایجاد می شود. سپس، در میان این برش یک برش دیگر به شکل زبانه ایجاد می گردد
مراحل چوپیوند زبانهای (از چپ به راست).
در پیوندک نیز برشهای همسانی زده می شود، به طوری که بتواند با پایه جفت شود. پس از جفت کردن پایه و پیوندک به گونه ای که لایه های زاینده پایه و پیوندک روی هم قرار گیرند، باید پیوندگاه را با چسب پیوند پوشانید. در چوپیوند گیاهانی مانند مو چسب، نوع ساده این چوپیوند که بدون زبانه است به کار می رود که در این صورت، چوپیوند نیمانیم نامیده می شود. همچنین گاهی برای برخی از گیاهان مانند یاس خوشه ای، پایه به شکل گاوهای در آورده می شود و پیوندک، طوری تهیه میشود که به طور کامل در آن جفت شود که در این صورت به آن چو پیوند زینی گفته می شود.
مراحل انجام چو پیوند نیمانیم (راست) و چوپیوند زینی (چپ).
چوپیوند ترصیعی
این نوع چوپیوند برای پایه هایی که ۷ تا ۱۰ سانتیمتر قطر دارند، به کار میرود. روش کار بدین ترتیب است که پیوندک به طول ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر، با ۲ تا ۳ جوانه، گرفته می شود و ۲ تا ۴ سانتیمتر پایین آن به شکل گاوهای در می آورید. برای تهیه پایه، ۲ تا ۳ برش به سوی مرکز چوب زده شده و قطعه هایی از پوست و چوب پایه به صورت یک هرم با قاعده مثلثی واژگون در آورده می شود تا پیوندک به طور کامل در آن جفت شود. پایه و پیوندک طوری در هم قرار داده می شود که لایه های زاینده آن ها روی هم قرار گیرند. پیوندگاه را باید با چسب پیوند پوشاند.
مراحل انجام چو پیوند برشی یا ترصیعی (از چپ به راست).
این نوع چو پیوند، ساده است و برای پایه هایی که ۲ تا ۳۵ سانتیمتر قطر دارند، به کار میرود. روش کار بدین ترتیب است که یک برش عمودی به طول2.5 تا 5 سانتیمتر در پوست پایه زده شده و پوست به آرامی برداشته می شود. پیوند ک طوری تهیه میشود که سمت درونی آن برشی بلند و قسمتی به نام شانه و سمت دیگر، برش شیبدار کوتاهی داشته باشد. پیوندک را باید بین پوست و چوب قرار داده و پیوندگاه را به دقت با چسب پیوند، پوشاند. این چوپیوند باید هنگامی زده شود که درخت پوست میدهد (یعنی پوست به آسانی از چوب جدا گردد). انواع دیگری از این روش نیز وجود دارد.
مراحل انجام چو پیوند پوست (از چپ به راست).
این روش برای پایه هایی که ۳ تا ۱۰ سانتیمتر قطر دارند به کار میرود. پیوندک در هنگام استراحت گیاه، از شاخه های یک ساله گرفته می شود. روش کار بدین ترتیب است که سر پایه را قطع کرده، در طول سطح برش یک شکاف عمودی به طول ۵ سانتیمتر ایجاد می شود و دو پیوندک که ته آن ها به شکل گاوهای بریده شده، در دو سوی آن قرار داده می شود، به طوری که لایه های زاینده پایه و پیوندک روی هم قرار گیرند. پیوندگاه و نوک پیوندک باید با چسب پیوند پوشانیده شوند.
مراحل انجام چو پیوند اسکنه (از چپ به راست).
چوپیوند جانبی
از این روش سه نوع چوپیوند جانبی زبانه ای، جانبی زیر پوست (جانبی نیمانیم) و جانبی کنده ای وجود دارد. در نوع جانبی کنده ای، شیوه کار بدین ترتیب است که به طور معمول بدون این که سر پایه قطع شود، یک برش شیبدار با زاویه ۲۰ تا ۳۰ درجه و به ژرفای 2.5 سانتیمتر در آن زده می شود. پیوندک به طول ۷ سانتیمتر گرفته شده و حدود 2.5 سانتیمتر پایین آن به شکل گاوه ای تراشیده می شود. پس از قرار دادن پیوندک در پایه، در صورت لزوم، پایه از بالای پیوندگاه قطع شده و پیوندگاه با چسب پیوند پوشانده می شود.
مراحل انجام چوپیوند جانبی ( از چپ به راست).
چوپیوند پلی
در برخی از مناطق که تنه یا شاخه درختان توسط جانوران، یخبندان زمستانه و یا وسایل مکانیکی آسیب می بینند، از چو پیوندهایی به نام چو پیوند ترمیمی استفاده می شود. نمونه این چوپیوندها، چوپیوند پلی است که برای تعمیر پوست درختان استفاده می شود. زمان چوپیوند پلی در اوایل بهار است که رشد فعال گیاه آغاز می شود. روش کار بدین ترتیب است که وقتی گیاه هنوز در زمستان در حالت خفتگی است، پیوندک تهیه شده و در پیت خزه نگهداشته میشود. برای تهیه پیوندک، از شاخه هایی که ۱ تا ۲ سانتیمتر قطر دارند استفاده شده، هر سر آن، به طور شیب دار بریده می شود تا دو سر پیوندک گاوهای شکل شوند. قسمت های مرده پوست درختی که آسیب دیده تا رسیدن به بافت های زنده فعال، برداشته می شود. برش هایی عمودی، به فاصله ۵ تا ۷ سانتیمتر، در بالا و پایین قسمت آسیب دیده زده می شود، به طوری که پیوندک در آن جفت شود و قسمت گاوهای شکل دو سر پیوندک زیر پوست درخت برود. باید توجه داشت که پیوندک، وارونه قرار داده نشود. پیوندک با میخ در محل خود محکم نگهداشته شده و با چسب پیوند پوشانده می شود.
است
مراحل انجام مختلف چوپیوند پلی (از چپ به راست).
چوپیوند اتصالی
این نوع چوپیوند برای ترمیم و تقویت ریشه هایی که توسط جانواران، بیماری یا وسایل کشاورزی آسیب دیده اند، به کار می رود. در چوپیوند اتصالی، پایه و پیوندک هر دو روی ریشه های خود هستند. بدین ترتیب که دانهال ها یا قلمه های ریشه دار، دایره وار گرداگرد گیاه آسیب دیده کاشته می شوند و یا از پاجوشهای همان گیاه استفاده می گردد. گیاهان جوان پیرامون گیاه اصلی، به اندازه ای که قرار است چوپیوند زده شود، کوتاه می گردند و یک برش شیب دار ۱۰ سانتیمتری در بالای آن ها، در سمتی که درخت آسیب دیده قرار دارد، زده می شود. در سمت دیگر هم یک برش کوتاه زده می شود تا انتهای پیوندک به صورت گاوه ای شکل در آید. برش هایی به اندازه پیوندک روی پایه زده میشود و نوک گاوه ای شکل گیاهان جوان در زیر پوست درخت آسیب دیده قرار داده میشود و با میخ محکم می گردد. میخ زدن ممکن است در تمام طول شاخه نیز انجام گیرد. پیوندگاه با چسب پیوند پوشانده میشود. این چو پیوند باید بیدرنگ پس از پوست دادن درخت در فصل رشد، انجام شود.
مراحل انجام چو پیوند اتصالی (از چپ به راست).
چوپیوند مجاورتی
در این نوع چوپیوند، دو گیاه مستقل، که جوش خوردن آن ها با روشهای دیگر افزایش به سختی انجام می گیرد، به هم چوپیوند زده می شوند و پس از این که جوش خوردند قسمت بالایی پایه در بالای پیوندگاه بریده می شود. چوپیوند مجاورتی را می توان در هر زمان از سال انجام داد ولی جوش خوردن چو پیوند در صورتی که چوپیوند در فصل هایی که گیاه رشد فعال دارد، زده شود، سریعتر است. این چوپیوند شیوه های گوناگونی دارد که ساده ترین روش، این است که در پیوندگاه، پوست را به اندازه 2.5 تا ۵ سانتیمتر از هر دو ساقه، چنان برداشته می شود که برشها هم اندازه و صاف بوده، لایه های زاینده روی هم قرار گیرند. سپس، هر دو ساقه به هم بسته شده و با چسب پیوند پوشانده می شود.
مراحل انجام مختلف چوپیوند مجاورتی (از چپ به راست).
چوپیوند مهاری
گاهی روی درخت، شاخه های بزرگی وجود دارند که زاویه آن ها با تنه اصلی بسته است و خطر شکسته شدن دارند. برای جلوگیری از این مشکل، یک شاخه کوچک مناسب (پیوندک) در نزدیکی شاخه بزرگی که قرار است روی آن چوپیوند زده شود (پایه) برگزیده می شود و به اندازه ای که لازم است کوتاه می گردد و به روشی مشابه چوپیوند اتصالی، به شاخه اصلی چوپیوند زده می شود
پیوند مهاری
کوپیوند
هرگاه پیوندک فقط از یک جوانه تشکیل شده باشد، کوپیوند نامیده می شود. کوپیوند هنگامی زده می شود که شیره گیاهی به آسانی در گیاه جریان داشته، در نتیجه پوست گیاه به سادگی از چوب جدا میشود. این کار، برحسب آب و هوا، می تواند از اواخر زمستان تا اواخر تابستان انجام گیرد. چنانچه این کوپیوند در بهار زده شود، باید پیوندک را هنگام خفتگی گیاه جمع آوری کرد و تا بهار، در دمای صفر تا ۴ درجه سلسیوس، نگهداشت. در زمان های دیگر، باید پیوندک را از شاخه های سال جاری گرفت.
انواع کوپیوند
انواع مهم کوپیوند به شرح زیر هستند
کوپیوند سپری (شکمی) بیشتر از سایر انواع کوپیوند استفاده می شود. روش کار بدین ترتیب است که در پایه، برشی عمودی، به طول 2.5 سانتیمتر زده می شود سپس، در بالا و عمود بر این برش، یک برش افقی به اندازه یک سوم قطر ساقه در پوست ایجاد می شود، به طوری که به شکل T درآید. برای گرفتن پیوندک از گیاه مورد نظر نیز، برشی 1.5 سانتیمتری زیر یکی از جوانه ها زده می شود. سپس، برش شیب داری بالای جوانه ایجاد می گردد تا جوانه همراه با پوست (و گاهی با لایه نازکی از چوب) برداشته شود. جوانه را از بالا، در شکاف ایجاد شده در پوست پایه وارد کرده و به سوی پایین برده می شود تا جفت شود. سپس، با نوارهای پلاستیکی ویژه این کار و یا با مواد مشابه، بسته می شود. این نوار نباید آنقدر محکم بسته شود که به پوست پایه آسیب برساند.
مراحل انجام کوپیوند سپری (از چپ به راست).
افزون بر این، هیچگاه روی جوانه نبایستی بسته شود. پس از ۲ روز، پایه از ۵ تا ۷ سانتیمتری بالای پیوندگاه و پس از ۱۰ روز از بالای پیوندگاه بریده می شود.
در برخی از درختان (مانند درخت پسته) ممکن است پس از ایجاد شکاف، شیره گیاهی از گیاه خارج شود و روی جوانه پیوندک را بپوشاند و از جوش خوردن کو پیوند جلوگیری کند. راه رفع این مشکل، استفاده از کوپیوند سپری واژگون می باشد که شکاف افقی را در پایین شکاف عمودی (یعنی به شکل T برعکس) زده می شود تا شیره گیاهی، در صورت خروج، به پیوندک آسیبی نرساند. در این حالت، پیوندک از پایین وارد شکاف میشود.
گاهی تنها به یک شکاف عمودی بسنده می شود. این روش زمانی امکان پذیر است که پایه جوان باشد و بتوان تا اندازهای آن را خم ساخت. زیرا برای قرار دادن پیوندک باید درخت را به طرفی که شکاف واقع شده خم کرد تا پوست پایه از چوب جدا گشته، شکاف از هم باز شود، آنگاه بتوان پیوندک را در آن قرار داد و پایه را رها ساخت تا به حال اول خود باز گردد.
کو پیوند قاشی
از این روش کوپیوند زمانی بهره گیری می شود که درخت پوست نمی دهد. روش کار بدین ترتیب است که برای آماده کردن پیوندک، شاخه ای که قطر آن ۱ تا 2.5 سانتیمتر است، برگزیده، برشی با زاویه ۴۵ درجه در زیر جوانه داده، سپس از 2.5 سانتیمتری بالای جوانه یک برش شیب دار به سوی پایین در داخل ساقه زده میشود تا به برش اول برسد. در پایه نیز برشهایی همسان پیوندک ایجاد کرده، پس از برداشتن قسمت زاید آن، پایه و پیوندک را با هم جفت میشوند و کوشش می شود تا لایه های زاینده به طور کامل همبر با یکدیگر قرار گیرند. در پیوندگاه، جوانه را باید با نوارهای لاستیکی ویژه کوپیوند یا مواد مشابه، محکم نگهداشت. پوشاندن پیوندگاه با چسب پیوند ضروری است ولی باید آگاه بود که روی جوانه چسب زده نشود.
مراحل انجام کو پیوند قاشی (از چپ به راست).
کو پیوند وصله ای
این روش بیشتر برای درختانی که پوست آن ها ضخیم است، به کار می رود و زمانی باید انجام شود که درخت پوست بدهد و گیاه رشد سریع داشته باشد. در کو پیوند وصله ای، یک قسمت از پوست پایه به صورت مربع مستطیل برداشته میشود و به جای آن، قسمتی به همان اندازه از پیوندک که یک جوانه داشته باشد، جایگزین می گردد. ابزار دو تیغه ویژه ای وجود دارد که اجرای این نوع کو پیوند را آسان می سازد. بهتر است جوانه پیوندک در محلی از پایه قرار گیرد که بین دو گره بوده و چوب صاف و بی گره داشته باشد. جوانه را باید در جای خود با لاستیک های ویژه کوپیوند یا ریسمانهای چسب دار محکم ساخت. انواع گوناگونی از کوپیوند وصله ای وجود دارد.
مراحل انجام کوپیوند وصله ای (از چپ به راست).
در ایران، نوع ویژه ای از این کوپیوند که به آن کوپیوند لوله ای گفته می شود، بهره گیری میشود که در آن برای گرفتن پیوندک، پوست درخت را به شکل استوانه ای یا لوله ای که طول آن حدود ۳ تا ۴ سانتیمتر بوده و روی آن تنها یک جوانه باشد جدا شده، انتهای پایه بریده می شود و پوست تا جایی که پیوندک باید قرار گیرد برداشته می شود، سپس، پوست استوانه ای دارای جوانه پیوندک، از بالا روی پایه گذاشته شده و آن قدر لغزانده می شود تا به محلی که قطر پایه و پیوندک یکی باشد، برسد. در این گونه کوپیوند، لایه های زاینده به طور کامل با یکدیگر تماس داشته و پیوندک و پایه، بدون بستن، به یکدیگر می چسبند. این نوع کوپیوند، روی شاخه هایی که کمتر از ۱ سانتیمتر قطر دارند، زده می شود و لازم است که پایه و پیوندک، به تقريب هم قطر باشند. اگر چنین نباشد، پوست استوانه ای پیوندک در رو به روی جوانه، شکاف طولی داده می شود تا بتوان لوله استوانه ای را باز کرد که به آن، کو پیوند حلقوی گفته می شود.
جوش خوردن پیوندگاه
برای این که دو گیاه مختلف، که با یکدیگر چوپیوند یا کوپیوند شده اند، بتوانند ادامه زندگی دهند پیوندگاه یعنی محل پیوند آن ها بایستی جوش بخورد. این کار از راه تولید بافت پینه ای بین لایه زاینده پایه و پیوندک انجام می شود. در گیاهان چوبی دو لپه چند ساله، لایه زاینده دور تا دور ساقه و به صورت حلقه ای می باشد، در حالی که، در گیاهان تک لپه، بریده بریده می باشد. بنابراین، در گیاهان تک لپه ای، پیوند زدن ممکن نیست و در صورتی که پیوندک با پایه جوش بخورد بیشتر از یک سال دوام نخواهد داشت. لایه زاینده جدیدی که پس از پیوند ایجاد می شود آوندهای آبکش و چوبی جدید را تولید می کند و رابطه محکمی بین پایه و پیوندک ایجاد می گردد. بنابراین، از کارهای اساسی و مهم در پیوند، این است که لایه های زاینده پایه و پیوندک همبر باشند تا بافتهای پینه ای که از آن ها تولید می شود، در هم رفته و یک پیوستگی همیشگی ایجاد کنند.
ناسازگاری پیوند
یکی دیگر از شرط های موفقیت در پیوند این است که بین پایه و پیوندک خویشاوندی از نظر گیاهشناسی وجود داشته باشد تا بتوانند با هم جوش خورده و به صورت یک گیاه ادامه زندگی دهند. البته، برخی از درختان (مانند به و گلابی) با وجودی که خویشاوندی خیلی نزدیکی با هم ندارند با هم جوش خورده و گیاهان پر محصول و قوی تولید می کنند. در برابر این، در برخی از گیاهان (مانند سیب و گلابی) که خویشاوندی نزدیکی دارند پیوند به سختی انجام میشود و در صورت جوش خوردن پیوند نیز، عمر درخت پیوندی کوتاه و محصول آن کم خواهد بود. در برخی از موارد، برای مثال حتی درخت سیبی که دارای چوب نرم است با درخت سیب دیگری که چوب سفت دارد قابل پیوند نیست.
ویژگی توارثی عدم توانایی گیاهان برای پیوند خوردن با هم، ناسازگاری پیوند خوانده می شود که ممکن است به دلیل های فیزیولوژیکی یا ساختاری گیاه باشد. در بسیاری از موارد، ناسازگاری پیوند موجب جوش نخوردن پیوندگاه، رشد ضعیف یا غیر عادی پیوندک، تورم و سستی پیوندگاه و در نتیجه شکسته شدن آن می شود. ممکن است ناسازگاری بیدرنگ پس از پیوند، یا پس از چند سال، مشاهده شود. به طور کلی پیوندهایی که بین رقم های یک گونه انجام می شود با هم سازگار هستند. پیوند بین گونه های مختلف یک جنس، درجه های مختلفی از ناسازگاری را نشان می دهند، برای مثال، بادام و زردآلو را می توان روی هلو که گونه دیگری از جنس این گیاهان است، پیوند زد. در مورد جنس های درون یک تیره، احتمال جوش خوردن کمتر است و تنها در مورد گیاهان علفی کوتاه عمر به مدت کوتاهی، می تواند انجام شود. همچنین، گلابی را می توان به خوبی روی درخت به پیوند زد اما پیوند به، روی گلابی موفق نیست.
برهمکنش پایه و پیوندک
در پیوند یا کوپیوند، گاهی پایه و پیوندک با هم برهمکنش دارند. برای مثال، برخی از پایه ها بر اندازه درخت اثر می گذارند. در سیب، پایه های معروف به ایست مالینگ( East Malling )، بر درخت اثر پاکوتاه کنندگی دارند. در مرکبات، نوع پایه ممکن است بر کیفیت میوه اثر بگذارد. برای مثال، نشان داده شده که چنانچه پرتقال و نارنگی روی پایه نارنج کو پیوند زده شود، میوه ها پوست نازک و آبدار و با کیفیت خوب می باشند، درحالی که هنگامی که لیموی خارکی به عنوان پایه به کار برده شود، میوه ها تا حدودی بزرگ و خشن می شوند.
اثرهای پیوندک بر پایه نیز در بیشتر حالتها مانند اثر پایه بر پیوندک است. برای مثال، اگر یک پیوندک پر رشد روی پایه ضعیف پیوند زده شود، رشد پایه را تحریک می کند و به همین صورت یک پیوندک ضعیف روی یک پایه پر رشد، رشد پایه را کم می کند.
عوامل موثر بر جوش خوردن پیوند
عوامل دیگری افزون بر آنچه گفته شد در موفقیت پیوند موثرند که عبارتند از:
الف: نوع گیاه و نوع پیوند
حتی در زمانی که پایه و پیوندک با هم سازگارند، ممکن است آغاز جوش خوردن دشوار باشد ولی هنگامی که پیوند جوش خورد، دیگر مشکلی وجود نخواهد داشت. این پدیده در گیاهانی مانند بلوت و راش دیده می شود. برخی از گیاهان ممکن است زیر تاثیر نوع پیوند یا کوپیوند قرار گیرند. برای مثال، در سر شاخه کاری (سرشاخه کاری عبارت است از پیوند سرشاخه های یک گیاه استقرار یافته با یک رقم جدید برای تغییر رقم). گردوی ایرانی روی گردوی سیاه، پیوند پوست، موفقیت آمیزتر از پیوند اسکنه است.
ب: شرایط محیطی
از میان شرایط محیطی، دما و رطوبت اهمیت ویژه ای در جوش خوردن پیوند دارند. دمای مناسب برای فعالیت یاخته ها بین ۱۳ تا ۳۲ درجه سلسیوس است. از سوی دیگر، بافت های پینه ای که دارای یاخته های پارانشیمی با دیواره یاخته ای نازک هستند، در صورتی که در هوای خشک قرار گیرند، خشک می شوند. بنابراین، رطوبت زیاد نیز برای پیوند لازم است و به همین دلیل است که پیوندگاه با چسب پیوند پوشانده میشود.
پ: مرحله رشد گیاه
پیوند موفقیت آمیز، به مرحله رشدی گیاه نیز بستگی دارد. بهترین زمان برای انجام کوپیوندها و چوپیوند پوست، هنگامی است که گیاه، پوست بدهد. یعنی زمانی که تقسیم یاخته ای فراوانی انجام می شود و لایه های زاینده پایه و پیوندک به آسانی به هم جوش می خورند بهترین زمان انجام چوپیوند هنگامی است که هوا رو به گرمی گذاشته، ولی هنوز فعالیت گیاه آغاز نشده باشد. در هیچ کدام از انواع پیوند و یا کوپیوند، چنانچه از گیاه، شیره گیاهی و یا شیرابه گیاهی زیادی بیرون بزند، جوش خوردن به آسانی انجام نمی شود.
ت: سایر عوامل: عوامل دیگری که چندان هم کم اهمیت تر از عوامل بر شمرده شده نیستند نیز در موفقیت پیوند تاثیر به سزایی دارند که از آن ها می توان به مهارت در پیوند زدن، ایجاد برش همگن و تماس کامل بین لایه های زاینده پایه و پیوندک، زدن چسب بیدرنگ پس از پیوند زدن در شرایط مناسب و آلوده نبودن به ویروس، حشره ها و بیماریها اشاره نمود.
چسب پیوند:
چسب پیوند برای پیشگیری از آب از دست دهی و مرگ یاخته ها و همچنین جلوگیری از ورود ریزاندامواره ها به پیوندگاه به کار می رود که امروزه انواعی از آن در بازار یافت می شود.
