شیلنگ ها با توجه به نوع کاربرد خود باید مقاومت تعریف شده ای در مقابل فشار های بیرونی و داخلی داشته باشند. از میان این فشار ها دو فشار کاملا طبیعی است: یکی مربوط به فشار وارد شده از طرف سیال و دیگری مربوط به عوامل خارجی مثل کشیده شدن آن توسط عامل انسانی یا غیر انسانی.
در این نوشته دنبال این مسئله هستیم که وجود لایه ای از نخ در درون شیلنگ که بیشتر از جنس مصنوعی ساخته می شود، چه نقشی را در بدنه یک شیلنگ بازی می کند و آیا این موضوع کمکی به دوام و پایداری آنها دارد یا خیر.
در اکثر شیلنگ های امروزی ، مثل شیلنگ های آبرسانی ، یکی از لایه های به کار رفته در بدنه آن از نوعی رشته مصنوعی به نام نخ پلی استر ساخته شده است. نحوه چیدمان و آرایش این نخ به دو گونه حلقوی (Spiral) یا زنجیر بافت(Knitted) به دور لایه زیرین خود می باشد. از آنجا که این نخ از جنس الیاف است به همین خاطر برای تعریف ضخامت آن از اصطلاحی به نام “دنیر ” استفاده می شود.
تعریف دنیر: واحد اندازه‌گیری ضخامت الیاف ابریشم به وزن ۹۰۰۰ متر لیف ابریشمی بر حسب گرم گفته می‌شود. لذا برعکس عدد متریک هر چه عدد دنیر بیشتر شود لیف ابریشمی ضخیمتر می‌گردد.
وجود نخ پلی استر صرفه نظر از شکل زیبا و متفاوتی که به ظاهر شیلنگ می دهد تنها به دلیل افزایش مقاومت آن به کار رفته است. در زیر به بخشی از عملکرد های این نخ می پردازیم:
نخ پلی استر همواره بین دو لایه از جنس پی وی سی قرار می گیرد. این نخ درست همانند شناژ بندی میلگرد در درون بتون عمل می کند. آزمایشها نشان می دهد که هر چه قطر میلگردها کوچکتر، تعداد آنها بیشتر و ساختار آن انبوه تر باشد و همانند پشم در همه جای بتون گسترده گردد بتون ایجاد شده بسیار مقاوم تر خواهد بود. نخ پلی استر نیز همانند این ترکیب عمل می کند و هر چه تعداد تار و پود و گستردگی الیاف آن بیشتر باشد، مقاومت بیشتری را برای شیلنگ به ارمغان می آورد.
نخ پلی استر در بیرون از شیلنگ بسیار ضعیف به نظر می رسد به گونه ای که می توان به راحتی آنرا با یک چاقو پاره یا با دست ریش ریش کرد. لایه های پی وی سی نیز به تنهایی مقاومت زیادی ندارند و هنگام فشار وارد کردن می توانند کش بیایند. ولی وقتی این دو ماده را با هم به کار می بریم ترکیب بسیار مقاومی ایجاد می گردد.
درواقع تلفیق لایه های پی وی سی و نخ پلی استر همدیگر را به قدری محکم می کنند که ظاهرا با عقل سلیم جور در نمی آید. به نظر می رسد که هر کدام از این دو ماده نقاط ضعف یکدیگر را پوشش داده و نقاط قوتشان را تقویت می نمایند. البته از آنجایی که الیاف به کار رفته در نخ پلی استر قرار است کار مقاوم سازی را انجام دهند به همین خاطر بسته به نوع کاربرد شیلنگ، ضخامت آنها از ۴۲۰ تا ۲۰۰۰ دنیر در شیلنگ های آبرسانی و آتش نشانی مخصوصا در محصولات دارا کار متغییر است. این نخ خاصیت کشسانی شیلنگ را تا حدی که به انعطاف پذیری آن لطمه نزد کاهش می دهد و اجازه نمی دهد که طول شیلنگ بر اثر فشار سیال یا عوامل بیرونی افزایش یابد. چون افزایش طول شیلنگ باعث نازک شدن لایه های پی وی سی شده و در نهایت منجر به ترک برداشتن و پارگی شیلنگ می گردد.
از جهتی این رشته نازک به ظاهر ناتوان، از پاره شدن شیلنگ هنگام تا خوردن آن نیز جلوگیری می کند. نوع چیدمان های نخ پلی استر یعنی حلقوی و زنجیربافت هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارد و انتخاب هر کدام به ضخامت و جنس لایه هایی برمی گردد که آنرا احاطه کرده اند.
