انواع شیرآلات صنعت آب – بخش سوم شیرهای هوا

Air Valves شیرآلات آبیاری

شیرآلات صنعت آب متعلقاتی از سامانه های انتقال و توزیع آب هستند که عمدتا برای کنترل جریان، فشار و هوا به کار مـیرونـد. قطـع و وصـل جریـان، کنتـرل بـده، انحراف جریان، کنترل فشار و یا تخلیه هوا از اهم عملکرد شیرها هستند. در وب سایت پادیاب سعی برآن داریم تا با بررسی انواع شیرآلات مورد استفاده در صنعت آب، راهنمای مناسبی برای شما عزیزان فراهم نماییم. لازم به توضیح اسـت کـه شـیرآلات مـصرفی در صنعت آب با توجه به ماهیت خاص، با سایر شیرآلاتی که در صنعت نفت، پتروشیمی، نیروگاهی و … استفاده میشـوند تفـاوتهـایی دارند. در این نگاره به بررسی انواع شیرهای هوا خواهیم پرداخت:

شیرهای هوا

برای عملکرد مناسب یک سامانه آبرسانی، شیرهای هوا برای تخلیه هوای درون لوله ها هنگام پر کردن آنها از آب، تخلیه لوله هـا از آب و در هنگام بهره برداری شبکه ضروری است. هوای محبوس شده در لوله مشکلات زیـادی از نقطـه نظـر هیـدرولیکی فـراهم می آورد. هوا از نقاط مرتفع خط لوله باید تخلیه شود تا از تشکیل پدیده مانع هوا جلوگیری شود. برای تخلیه هـوای درون لولـه هـا از شیر تخلیه هوا استفاده میشود. برای جلوگیری از ایجاد خلاء هنگام تخلیه آب از درون خطوط لوله و یا هنگـامی کـه ارتفـاع تلمبـه سریعا کاهش مییابد (در هنگام قطع برق)، هوا باید جایگزین آب شود که این عمل توسط خلاء صورت میگیرد. تخلیـه و ورود هـوا توسط شیرهای هوای خودکار صورت می پذیرد، لیکن شیرهای هوا با کنترل دستی نیز در پارهای موارد ممکن است استفاده شوند.

شکل زیر نمای سادهای از شیر خلاء و شیر تخلیه هوا را نشان میدهد. شیرهای هوا باید در طول خط لوله در محل هـایی کـه شیب خط لوله عوض میشود و امکان جمع شدن هوا در آن نقاط وجود دارد نصب شود. در طول خط لوله عمدتا از شیرهای هوای دو روزنه استفاده میشود. شیرهای هوا باید در ورودی خود دارای یک عدد شیر قطع و وصل باشند تا در صورت نیاز به تعمیـرات امکـان قطع آب توسط شیر و باز کردن شیر هوا از خط لوله جهت تعمیر و یا تعویض وجود داشته باشد.

shir hava

شیرهای تخلیه هوا به منظور تخلیه حبابهای هوا که در نقاط مرتفع خطوط لوله جمع میشوند، به کار میروند. سرویس شیر هوا و ضرورت آن شامل باز کردن و بیرون آوردن گوی ها، تمیزکاری آنها و تمیزکاری ژیگلور و غیره هر سه ماه یک بار الزامی است.

نواع شیرهای هوا عبارتند از:

– شیرهای هوای تک روزنه (روزنه کوچک)

 -شیرهای هوای تک روزنه (روزنه بزرگ)

 -شیرهای هوای دو روزنه

– شیرهای هوای دیسکی

شیرهای هوای تک روزنه (روزنه کوچک)

این شیرها برای خارج کردن هوای موجود در خط لوله مورد استفاده قرار میگیرند و معمولا در نقاطی از سامانه که امکان تجمـع هوا وجود دارد نصب میشوند. مقطع خروج هوا در این شیرها از چند میلیمتر مربع تجاوز نمیکند. مکانیزم عملکرد آنها عبارت از یک شناور کوچک است که به نسبت حجم معینی در داخل آب شناور است و مقطع عبور آب را بسته نگه میدارد و با نفوذ هوا بـه داخـل محفظه گوی شناور به طرف پایین حرکت کرده و روزنه را باز میکند. قطر روزنه این شیرها معمولا کمتر از ۱۰ میلیمتر اسـت. بعـد از خارج شدن هوا گوی مجددا بالا میآید تا روزنه بسته شود. جنس شناور ممکن است از فولاد ضد زنـگ بـا روکـش لاسـتیکی، مـواد پلاستیکی مانند پلی اتیلن و غیره باشد.

شیرهای هوای تک روزنه (روزنه بزرگ)

این شیرها برای خارج کردن هوای زیاد در موقع پر کردن خط لوله خالی و یا داخل کردن هوای زیاد برای تخلیه خط لولـه مـورد استفاده قرار میگیرند. در این شیرها مقطع عبور هوا کمی کوچکتر از قطر اسمی شیر است و مانند حالت قبل شـناور بـا حرکـت بـه بالا، روزنه عبور هوا را میبندد و با حرکت به سمت پایین، روزنه را باز میکند و برعکس شیرهای تک روزنه (روزنه کوچک) حرکـت شناور مستقیم و بدون مکانیزم اهرم بندی است. از این شیرها برای مقابله با پدیده ضربه قوچ نیز استفاده میشود. بهطور مثال زمـانی که به علت ضربه قوچ فشار خط لوله از فشار جو کمتر میشود این شیرها به صورت خودکار باز شـده و هـوا را بـه داخـل خـط لولـه میفرستند تا از آسیب دیدن خط لوله به علت کاهش فشار جلوگیری بهعمل آورند. مهمترین عامل در تعیین کیفیت در ایـن شـیرها، جنس شناور، سامانه آببندی و مقدار استغراق شناور است. سامانه آببندی اغلب در روی شناور نیست و روی بدنه شیرها تعبیه می شود. روش اتصال سامانه آببندی به نشیمن خود که اغلب از جنس لاستیک است اهمیت خاصی دارد چون در این شیرها وارد شدن هوا به داخل شیر باعث ایجاد نیرویی می شود که سامانه آببندی را تحت نیروی کشش به طرف پایین قرار میدهد و اگر این سامانه آببنـدی روش اتصال محکمی نداشته باشد از جای خود بیرون میآید و باعث از کار افتادن شیر و آببندی نکردن آن میشود.جـنس شـناور در شیرها ممکن است از فولاد ضد زنگ و یا مواد پلاستیکی باشد . برای کارکرد بهتر این شیرها، شناور باید به صورت مهار شده در داخل محفظه شیر حرکت کند، برای نیل به این هدف شناور را داخل محفظه مهار کننده قرار می دهند که جنس محفظه معمولا فولاد ضـد زنگ انتخاب میشود. جنس شناور در شیرها ترجیحا باید از فولاد ضدزنگ و یا مواد پلاستیکی مانند پلی اتیلن باشد.

1m2r

شیرهای هوای دو روزنه

این شیرها مجموعهای از شیر هوای تک روزنه کوچک و تک روزنه بزرگ هستند و کار هر دو شیر را بـا هـم انجـام مـیدهنـد. حداکثر قطر این شیرها معمولا تا ۲۰۰ میلیمتر است. این شیرها در دو نـوع شـیرهای هـوای دو روزنـه تـک محفظـه و دو محفظـه تقسیم بندی میشوند. کلیه شیرهای هوا باید در ورودی خود دارای شیر قطع و وصل باشند تا بتوان در صورت نیاز نسبت به سـرویس و یا تعویض شیر در حالتی که خط لوله تحت فشار است اقدام کرد . برخی شیرهای هوا دارای شیر قطع و وصل داخلی هـستند، شـیر قطع و وصل داخلی در این شیرهای هوا صرفا میتوانند برای سرویس شیر مورد استفاده قرار گیرند ولی در صورت نیـاز بـه تعـویض شیر کار تعویض را غیرممکن خواهند کرد. لذا استفاده از شیرهای هوایی که دارای شیر قطع و وصل مجزا هـستند توصـیه مـیشـود.

2m2r

شیرهای هوای دیسکی

این شیرها نوع بزرگتر شیرهای هوای تک محفظه روزنه بزرگ هستند. اصولا شیرهای هوای معمولی چه از نـوع تـک روزنـه و چه از نوع دو روزنه در اندازههای بزرگتر از ۲۰۰ میلیمتر تولید نمی شوند و معمولا بـرای انـدازههـای بـزرگتـر از شـیرهای هـوای دیسکی استفاده میشود. این شیرها برای ورود و خروج هوا در مقادیر بسیار زیاد مورد استفاده قرار میگیرند و قطر آنها معمولا از ۲۵۰ میلیمتر بزرگتر است. این شیرها مکانیزم شناور ندارند و یک دیسک مقطع عبور هوا را آببندی میکند، با کاهش فشار در خط لوله تا ۱ متر ستون آب دیسک شروع به باز شدن میکند و در ۱/۵متر فشار منفی کاملا باز میشود. تنظیم این مقـدار توسـط یـک فنـر در خارج از بدنه شیر انجام میشود. برای جلوگیری از بسته شدن سریع شیر و وارد کردن ضربه یک مکانیزم ترمز که با هوا کار می کنـد روی این شیرها نصب میشود.

diski

گروه: آبیاری
بدون کامنت
  • مسعود چمن رو
  • March 7, 2021 at 5:23 pm

با سلام بسيار عالي است.با آرزوي توفيق روزافزون براي همه دست اندر كاران سايت.

یک پیام بگذارید
پست الکترونیک شما منتشر نمی شود
تمام فیلدهای ستاره دار می بایست پر شوند *

× عضویت در گروه تلگرام کشاورزی پادیاب