سبزیجات(فصل سرد)- از خانواده ی کلم ها
همچنین تحت عنوان تربچه ی بهاره، تربچه ی تابستانه، تربچه ی زمستانه، تربچه ی سفید، تربچه ی دایکون، تربچه ی ژاپنی، تربچه ی چینی نیز شناخته میشوند.
raphanus sativus
خانواده کلمیان
پرورش آسان و آماده برای برداشت در تنها 3 الی 6 هفته. برای برداشت مداوم تربچه های بهاره ی مخصوص فصل سرما، آنها را در فواصل یک یا دو هفته ای تا زمان فرا رسیدن هوای گرم بکارید.
خصوصیات مکان کشت:
نورخورشید:
نور کامل
نیمه سایه
بهترین محصول را هنگام قرار گرفتن در معرض نور کامل خورشید میدهد.
شرایط خاک:
به خاک دانه درشت (که آب را به راحتی عبور میدهد) نیاز دارد
تمایل به خاک دانه درشت و سست دارد که غنی از مواد الی و بدون سنگریزه، با ph 5.8 تا 6.8 باشد .به رطوبت زیاد و مداوم نیاز دارد.
ویژگی های گیاه:
چرخه ی زندگی: سالانه
تعداد کمی از تربچه های زمستانه چرخه ی عمر دوساله دارند
میزان دشواری مراقبت: آسان
ارتفاع: 15 الی 45 سانتی متر
عرض: 15 الی 20 سانتی متر
رنگ برگ: سبز متوسط
بافت برگ: متوسط
شکل: بالشتکی،پشته ای یا دسته ای
ملاحظات ویژه:
مقاومت:
سرمازدگی
ویژگی های خاص:
گیاه غیر بومی آمریکای شمالی- اصالت مدیترانه ای
اطلاعات مربوط به رشد:
شیوه ی کاشت:
تکثیر با استفاده از بذر
دمای لازم برای جوانه زدن: 13 سانتی گراد تا 30 سانتی گراد
تعداد روزهای لازم برای پدیدار شدن جوانه: 3 الی 4 روز
بذرها را میتوان تا 4 سال نگه داشت
مقاومت و مراقبت:
در دمای خنک (10 تا 20 درجه سانتی گراد ) و هوای مرطوب به بهترین حالت رشد میکند. هوای گرم کیفیت را کاهش و گزندگی را افزایش میدهد. کاشت دیر موقع میتواند باعث شود قبل از اینکه ریشه ی خوردنی اش شکل بگیرد زرد شود.
کاشت بذر حدود 3 الی 6 هفته قبل از آخرین سرما زدگی متوسط، در عمق 3 سانتی متر، با فاصله ی 2.5 ساتی متر، در ردیف هایی به فاصله ی 30 سانتی متر از یکدیگر. حدودا به اندازه ی ایجاد فضای 2.5 سانتی متری تنک شود. گیاهان متراکم ممکن است نتوانند ریشه های با کیفیت تولید کنند. استفاده از بوته های تنک شده در سالاد.
برای برداشت مداوم، به ازای هر 1 الی 2 هفته بذرهای بیشتری بکارید تا زمانی که میانگین دما به متوسط 15 درجه ی سانتی گراد برسد یا اینکه در یک بار عملیات کاشت، گونه های مختلفی بکارید که دارای بازه های زمانی متفاوتی جهت رسیدن به رشد کامل هستند. عملیات کاشت را زمانی که هوا در پاییز خنک شد ادامه دهید.
در بیشتر موارد گونه های تربچه ی زمستانه بکارید که در حدود اولین سرمای پاییز به رشد کامل برسند. (سرما طعم و بافت بیشتر گونه های زمستانی را بهبود میبخشد.). گونه های زمستانی که اندازه ی بزرگتری دارند نسبت به گونه های بهاره به فضای بیشتری نیازمندند بنابراین برای ایجاد حدود 15 سانتی متر فضا بسته به نوع تربچه عملیات تنک کردن را انجام دهید.
برای یک روند رشد پیوسته و منظم و حصول بهترین کیفیت ممکن، رطوبت خاک را حفظ کنید. افزودن کود نیتروژنی یا کود غنی از نیتروژن نزدیک به محل کاشت ممکن است منجر به رشد کامل قسمت بالایی گیاه و کوچک ماندن ریشه شود.
بذر تربچه میتواند در یک ردیف با هویج، ریحان، زردک و سایر محصولاتی که سرعت جوانه زنی پایینی دارند کاشته شود. تربچه به شکافتن قشر خاک برای محصولات ضعیف تر که دیرتر جوانه میزنند کمک میکند.
چون تربچه سریعا بالغ میشود روند هم کاشتی خوبی را در کنار محصولاتی که جوانه زنی آهسته ای دارند مانند سایر گیاهان خانواده کلمیان، یا گوجه فرنگی– یا محصولات تیره ی کدوییان – ایجاد میکند. یا میتوانید برداشت تربچه را با محصولات تابستانه مثل حبوبات یا محصولاتی که در پاییز برداشت میشوند ادامه دهید.
برای کمک به کاهش بیماری ها، تربچه یا سایر گیاهان خانواده کلمیان را به ازای 3 الی 4 سال، تنها یکبار در یک زمین مشخص بکارید و نه بیشتر.
آفات:
کرم ریشه ی کلم- از پوشش های ردیفی ساخته شده از الیاف پلیمری استفاده کنید. حلقه ها میتوانند به ایجاد یک محیط طاقدار بر فضای روی ردیف ها یا ایجاد پوشش های ردیفی شناور کمک کنند. برای به دست آوردن تربچه های تازه عملیات کاشت میتواند به صورت هفتگی انجام گیرد. برخی از این پوشش ها میتوانند از حمله ی کرم ها جلوگیری کنند.
بیماری ها:
بیماری کلاب روت- گیاهان جدید را در قسمتی از باغ بکارید که با قسمت استفاده شده در سال گذشته فرق میکند. اگر خاک مورد هجوم بیماری باشد به آن اهک اضافه کنید تا ph خاک به 7.2 برسد.
گونه ها:
تربچه های بهاره ی معمولی کوچک هستند و سریع رشد میکنند و معمولا در 3 الی 4 هفته آماده ی برداشت میشوند. گونه ها را براساس اندازه و شکل (مدور یا استوانه ای)، رنگ (شامل قرمز، بنفش، سفید و ترکیبی از اینها) و مقاومت دربرابر پلاسیدگی انتخاب کنید.
تربچه تابستانه هم مشابه موارد بالا هستند ولی زمان بیشتری برای رشد کامل- عموما بین 6 الی 8 هفته- نیاز دارد.
تربچه های زمستانه (raphanus sativus var . niger) ، رشد کندتری دارند ( معمولا 2 ماه یا بیشتر برای رشد کامل)، ریشه های بزرگتری دارند (معولا به شکل استوانه ای)، و نسبت به گونه های عادی کیفیتشان را مدت زمان بیشتری حفظ میکنند. همچنین این گونه ها تحت نام های تربچه های شرقی، دیاکون، ژاپنی، یا تربچه های اسپانیایی شناخته شده اند. بیشتر این گونه ها دوساله هستند که در واکنش به روزهای بلند فورا پلاسیده نمیشوند و ساقه ی بذر در آنها تنها پس از قرار گرفتن در معرض دماهای پایین شروع به رشد میکند. این تربچه ها عموما در تابستان برای برداشت در پاییز کاشته میشوند.
