اگر شما به پرورش میوه ها و سبزیجات علاقمند هستید ، می توانید شانس خود را برای کاشت گوجه فرنگی هم امتحان کنید .
با واریته های مختلف ، طعم های خوشمزه و خواص سلامتی بخش که گوجه فرنگی داراست ، چرا این کار را نکنید ؟ با مراقبت های مناسب در مراحل کاشت ، داشت و برداشت ، می توانید از تولید یک محصول عالی در طی سال ها لذت ببرید . شما می توانید نحوه رشد گوجه فرنگی را از ابتدا یا از یک گیاه جوان با دنبال کردن مراحلی که در این مقاله بیان شده ، فرا بگیرید .
به طور کلی دو روش برای کاشت گوجه فرنگی وجود دارد :
روش اول : کاشت مستقیم بذر
روش دوم : کاشت نشاء
قسمت اول : انتخاب یک محل مناسب برای شروع کار
1 – در صورت امکان ، به طور مستقیم گوجه فرنگیها را در زمین بکارید . شما می توانید تقریبا همه واریته های گوجه فرنگی را مستقیما در زمین بکارید و در این صورت مجبور نیستید آنها را مانند وقتی در جعبه کاشته می شوند مداوم آبیاری کنید . اگر می خواهید یک مزرعه بزرگ از گوجه فرنگی پرورش دهید ، این روش ، روش مناسبی برای شماست .
– در ابتدا شما باید مکانی که روزانه 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید دریافت می کند را در نظر بگیرید . اگر در خاک منطقه قبلا بیماری شیوع داشته است ، باید زمانی را برای استرلیزه کردن خاک یا تعویض آن با خاک سالم صرف کنید . خاک باغ ها به خاطر عبور خروس ها، موشها ، پرندگان، سنجاب ها و گوزن ها آسیب پذیر هستند.
2 – جعبه های بزرگی بسازید . این یک گزینه عالی است به خصوص ، اگر در مورد آلودگی ها در خاک خود نگران هستید . در این صورت اگر بیماری شایع شود یا به هر علت دیگری که لازم باشد ، شما می تواند خاک را با خاک دیگری جایگزین کنید . خاک کم حجم و غیر فشرده داخل جعبه نسبت به زمین باغ ، زهکشی و هوادهی بهتر را میسر می کند . اگر از درد کمر یا پا رنج می برید ، استفاده از این جعبه ها به نفع شماست زیرا کمتر نیاز به خم شدن پیدا می کنید .
– از معایب این جعبه ها ، باید به ضرورت وجود فضای کافی بین جعبه ها برای نگهداری و برداشت محصولات اشاره کرد و همچنین هزینه ای که برای تهیه تخته های چوبی و خاک باید پرداخت کنید . اشکال دیگر جعبه ها خشک شدن سریع خاک است .
3 – اگر فضای محدودی دارید ، به جای جعبه ها از ظروف استفاده کنید . برخی از ظروف که قابل حمل تر هستند ، برای این کار مناسب ترند . با این حال ، آنها نیاز به آبیاری مکرر دارند ، زیرا خاک خشک می شود . اگر در منطقه ای با آب و هوای گرم و باد خیز زندگی می کنید ، باید در مورد ساختارهای حمایت اضافی نیز تحقیق و سرمایه گذاری کنید .
برخی از ظروف مناسب عبارتند از:
سطل های زباله که ارزان و در دسترس هستند . آنها معمولا برای حمل و نقل هم مناسبند . با مته چند سوراخ برای زهکشی در کف سطل ایجاد کنید . سطل های پلاستیکی تیره می توانند بیش از حد گرم شوند و مواد شیمیایی سمی آنها در خاک نفوذ پیدا کند . سطل های فلزی هم زنگ می زنند و پاسیو یا محل قرار گرفتن شان را لکه میکنند
بشکه های چوبی هم گزینه های خوبی می باشند زیرا در دسترس و ارزان هستند . همچنین فضای کافی برای رشد ریشه ها دارند . اما به خاطر داشته باشید که حرکت دادن آنها دشوار است و در نهایت به سرعت دچار پوسیدگی می شوند . شما همچنین باید سوراخ های زهکشی در کف بشکه ها ایجاد کنید .
4 – جعبه ها را روی لبه بیرونی پنجره های خانه نصب کنید . شما می توانید پنجره را باز کرده و به راحتی گوجه فرنگی هایتان را آبیاری کنید یا بچینید . همچنین با کمترین آفات ، که ممکن است بالاتر از سطح خاک زندگی کنند ، رو به رو می شوید . در این روش ، برای جلوگیری از سنگین شدن و واژگونی جعبه ها ، از واریته هایی کوچک مانند گوجه فرنگی گیلاسی استفاده کنید . همچنین حتما باید جعبه ها را به پنجره (ها) متصل کنید.
5 – اگر می خواهید بوته های گوجه فرنگی خم نشوند و روی زمین نیفتند ، آنها را آویزان کنید . در این صورت به علت فاصله داشتن از زمین ، نیاز به دفعات آبیاری بیشتری خواهند داشت . آنها همچنین نیاز به تکیه گاه محکمی دارند تا آنها را در جای خود نگه دارد .
سبد آویز را می توان از آستانه پنجره طبقات بالای آپارتمانها آویزان کرد . فقط به خاطر داشته باشید که گزینه های شما برای این کار ، محدود به واریته های مختلف گوجه فرنگی گیلاسی است .
برای آویزان کردن گیاهان می توانید از گلدانهای وارونه استفاده کنید . در این حالت، گیاهان گوجه فرنگی نیازی به تکیه گاه ندارند . همچنین پرندگان دسترسی کمتری به گوجه فرنگی ها پیدا می کنند ، زیرا آنها هیچ جایی برای نشستن پیدا نمی کنند . با این حال، قطرات آب غیر جذب شده می تواند بر روی برگ و میوه ها بریزد و افزایش خطر بیماری را به دنبال داشته باشد .
قسمت دوم : کاشت گوجه فرنگی
1 – خرید گیاهان : شما می توانید نشاهای گوجه فرنگی را در گلخانه ها و در بازارهای لوازم کشاورزی پیدا کنید. سعی کنیدگیاهانی که سالم به نظر می رسند ، تهیه کنید و مطمئن شوید که نشاهای گوجه فرنگی را در زمانی نزدیک به زمانی که برای کاشت آنها برنامه ریزی کرده اید بخرید .
2 – کمپوست زیادی را به خاک باغ اضافه کنید : گوجه فرنگی ها نیاز به یک منبع غنی از مواد آلی دارند. اگر خودتان کمپوست مورد نیازتان را تولید نمی کنید ، از کمپوست های آماده ای خریداری کنید که شامل گرد و غبار گرانیت و خاکستر است. شما حدودا به 25 تا 40 کیلوگرم کمپوست در هر متر مربع نیاز خواهید داشت. کمپوست را تا عمق 6 تا 8 سانتیمتر با خاک مخلوط کنید .
3 – اسیدیته یا pH خاک را بررسی کنید : گوجه فرنگی در خاکی با اسیدیته ملایم ، بهتر رشد می کند. خاک بسیار اسیدی می تواند کلسیم گیاه را از بین ببرد و منجر به بیماری پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی شود. pH خاک را بین6 تا 6.8 حفظ کنید. اگر تست خاك شما بالاتر از 6.8 باشد، گوجه فرنگی های خود را با مخلوطی از مقادیر مساوی از قهوه سرد و آب ، آبیاری کنید . همچنین می توانید بستر گوجه فرنگی ها را با یک لایه مالچ از برگ های سوزنی کاج بپوشانید . اگر تست خاک شما زیر 6،0 باشد ، از آهک دولومیت یا منابع کلسیم مانند پوست تخم مرغ خرد شده یا کلسیت استفاده کنید .
4 – یک نقطه آفتابی را انتخاب کنید : گیاهان گوجه فرنگی را در نور کامل خورشید قرار دهید . اگر در یک منطقه خنک زندگی می کنید، هر روز حداقل 6 ساعت نور خورشید را نیاز دارید . اگر در ناحیه گرم زندگی می کنید، محلی را انتخاب کنید که گوجه فرنگی ها بعد از ظهر در سایه قرار بگیرند .
5 – فضای بین بوته های گوجه فرنگی باید 45 تا 90 سانتیمتر باشد . این فضا معمولا کافی است تا شما بتوانید در میان گیاهان به آبیاری ، وجین علف های هرز و برداشت گوجه ها ببپردازید . اگر در آب و هوای گرم زندگی می کنید ، فاصله بین بوته ها را 23 تا 46 سانتیمتر در نظر بگیرید . نزدیک بودن بوته ها به یکدیگر باعث می شود در سایه یکدیگر قرار بگیرند و کمتر دچار آفتاب سوختگی شوند .
6 – نشاها را در عمق زیاد بکارید . حدود 50 تا 80 درصد از گیاه باید در زیر خاک باشد . خاك اطراف ریشه را با دست فشار دهید . اطمینان حاصل کنید که ریشه ها کاملا پوشیده شده اند . همچنین مراقب باشید که برگ های پایین تر گیاه بالاتر از سطح خاک قرار بگیرند . اگر آنها را دفن کنید ، می پوسند .
قسمت سوم : مراقبت از گیاه
1 – برای گوجه فرنگی های خود قفس یا قیم درست کنید . قیم یا قفس از بوته گوجه فرنگی پشتیبانی می کند . قیم و قفس را در زمان کاشت تنظیم کنید. بیشتر از 2 هفته ، این کار را به تعویق نیندازید .
– یک قفس باید حداقل 1.2 متر ارتفاع داشته باشد . وقتی گیاهان سنگین می شوند و یا به خاطر باد و طوفان در معرض سقوط قرار می گیرند قفس ها می توانند از شکستن بوته ها جلوگیری کنند .
– یک قیم باید حداقل 1.3 * 5 سانتی متر عرض و 1.8 تا 2.4 متر ارتفاع داشته باشد و باید تا عمق حدود 30 تا 60 سانتی متر و حداقل 5 سانتی متر دور از گیاه در زمین کوبیده شود . با استفاده از نوارهای پارچه ای و یا ریسمان و با گره های آزاد که فشاری به گیاه وارد نکند ، بوته را به قیم یا قفس ببندید . برای ساختن قفس و قیم ، می توان از بامبو ، چوب قراضه ، لوله برق یا آهن استفاده کرد.
2 – هر 7 تا 10 روز نشاها را آبیاری کنید . این کار را بعد از هفته اول انجام دهید . در طول هفته اول ، هر روز حدود 500 میلی لیتر آب ولرم به هر بوته گوجه فرنگی بدهید . آبیاری قطره ای در اطراف ریشه ها ، بهتر از آبیاری غرقابی است که می تواند باعث ایجاد بیماری شود .
– برای جلوگیری از بیماری های قارچی و کپک ها ، گوجه فرنگی ها را صبح ها آبیاری کنید .
– نشاها را در دوره های کوتاه تر از 10 روز آبیاری کنید .. اطمینان حاصل کنید که هر یک از نشاها 2.5 تا 7.6 سانتی متر آب در هفته دریافت می کنند . اگر این مقدور نبود ، به هر بوته حدود 2 گالن (حدود 7.5 لیتر) در هر هفته ، آب بدهید . حدودا از پایان هفته دوم بعد از کاشتن نشاها این مقدار آب لازم است .
– زمانی که گیاهان بزرگتر شده اند و مواقعی که آب و هوا گرم تر است آبیاری را افزایش دهید . آبیاری عمیق 2 تا 3 بار در هفته و هر بار حدود 3 تا 4 لیتر به ازای هر بوته . اطمینان حاصل کنید که خاک مرطوب است اما غرقابی نیست .
3 – یک یا دو هفته پس از کاشتن نشاها ، اطراف آنها را با مالچی از جنس کاه یا علف خشک بپوشانید . وظیفه مالچ ، کنترل علف های هرز و حفظ رطوبت خاک ، در هوای خشک است . مالچ باید حدود یک اینچ (2.5 سانتیمتر) ضخامت داشته باشد و حداقل یک دایره به قطر حدود 30 سانتیمتر در اطراف ساقه گیاه را بپوشاند .
4 – یک کود انتخاب کنید . اگر خاک با مواد آلی طبیعی غنی شده باشد ، گوجه فرنگی می تواند به خوبی رشد کند و کاملا ارگانیک باشد . اگر یک کود شیمیایی را انتخاب می کنید ، دقت کنید کود مخصوص سبزیجات باشد . استفاده از نصف غلظت توصیه شده از کود شیمیایی در هر گالن / لیتر (با توجه به اطلاعات ارائه شده روی بسته بندی ) هم گزینه مناسبی است .
– از کود مخصوص چمن استفاده نکنید . نسبت مواد معدنی در کود چمن برای رشد ساقه و برگ مناسب است نه میوه .
– بیش از حد کود استفاده نکنید ، زیرا اگر چه کود بیشتر باعث می شود که گیاهان به سرعت رشد کنند، اما در عوض نسبت به بیماری ها و حشرات حساس تر می شوند .
5 – قفس یا قیم گیاهان خود را به آرامی تکان دهید . این باعث پخش شدن گرده ها و افزایش تولید میوه می شود. این کار را از هنگام شروع گلدهی ، یک بار یا دو بار در هفته به مدت 5 ثانیه انجام دهید .
قسمت چهارم : رفع مشکلات معمول
1 – جوانه های جانبی بوته های گوجه فرنگی را هرس کنید . جوانه های جانبی ، شاخه های فرعی هستند که روی ساقه اصلی رشد می کنند . این شاخه ها مواد غذایی گیاه را جذب و صرف تولید برگهای بیشتر می کنند اما میوه های درشتی تولید نمی کنند . این شاخه ها را با دست از بوته ها جدا کنید . این کار باعث می شود مواد غذایی جذب شده ، صرف تولید میوه های درشت تر بشود .
2 – اگر در منطقه ای با آب و هوای گرم زندگی می کنید ، واریته های گوجه فرنگی که نسبت به گرما مقاوم ترند ، را پرورش دهید . انواع مختلفی مانند فونیکس تحمل گرمای شدید را دارند . در نقطه ای آنها را بکارید که صبح ها نور کامل خورشید را دریافت کنند و بعد از ظهر ها در سایه باشند . بین ساعات 10 صبح تا 2 بعد از ظهر ، از گیاهان خود را با ایجاد یک سایه بان محافظت کنید .
– اگر گوجه فرنگی های شما در موج گرمای شدید هوا ( دمای شبانه بیشتر از 24 درجه سانتیگراد و روزها بیش از 35 درجه سانتیگراد) شروع به رسیدن کردند، میوه ها را در زودتر برداشت کنید زیرا گرمای شدید هوا رسیدن میوه ها را متوقف خواهد کرد .
3– رطوبت را کنترل کنید . گیاهان گوجه فرنگی در طول روز به رطوبت بالا (80-90 درصد) و در طول شب به رطوبت متوسط (65-75 درصد) برای تولید میوه نیاز دارند . رطوبت بیش از 90 درصد و کمتر از 65 درصد می تواند باعث پوسیدگی شکوفه ها شود . اگر شما در حال پرورش گوجه فرنگی در یک گلخانه هستید ، برای سنجش رطوبت از رطوبت سنج استفاده کنید . برای افزایش رطوبت در محیط باز یا در گلخانه ، سعی کنید گیاهان را مه پاشی کنید . اگر رطوبت گلخانه بیش از حد بالا بود ، با افزایش تهویه رطوبت گلخانه را کاهش دهید .
-اگر شما در آب و هوای بسیار مرطوب زندگی می کنید ، شرط موفقیت در پرورش گوجه فرنگی در فضای باز ، انتخاب واریته های مقاوم به رطوبت است .
4 – جلوگیری از پوسیدگی گلگاه گوجه فرنگی . این بیماری ، سیاه شدن و خوردگی انتهای میوه گوجه فرنگی است. هنگامی که شما علائم آن را می بینید، برای نجات گیاه خیلی دیر شده است . پیشگیری بهترین راه برای کمک به گوجه فرنگی های شماست. کمبود کلسیم باعث پوسیدگی گلگاه می شود. برای جلوگیری از این مشکل :
– حدود یک گالن (حدود 4 لیتر) آب و یک قاشق غذاخوری (15 میلی لیتر) آب لیمو را به جوش آورید.
– 6 قاشق غذاخوری پودر استخوان را به این محلول اضافه کنید . خوب به هم بزنید . نگران نباشید اگر پودر استخوان کاملا در این مایع حل نشد .
– به مدت 30 دقیقه محلول را بجوشانید .
– صبر کنید تا سرد شود .
– برگها و ریشه هر بوته را با حدود یک لیتر از این مایع آبیاری کنید .
– 3 تا 5 روز بعد ، این کار را تکرار کنید .
– شما همچنین می توانید پوست تخم مرغ خرد شده را با خاک اطراف گیاهان مخلوط کنید تا کلسیم را به خاک اضافه کنید .
5 – وسایلی برای دفع پرندگان بسازید. تزئینات قرمز را در اطراف قفس های گوجه فرنگی قرار دهید. پرندگان فکر می کنند که آنها گوجه فرنگی هستند و به آنها نوک می زنند . سطوح سخت و بی مزه تزئینات ، پرندگان را گیج می کند. این باعث می شود که گوجه فرنگی ها را رها کنند .
-به خاطر داشته باشید که این کار فقط موقتا کار خواهد کرد. قبل از اینکه میوه ها در گیاهان گوجه فرنگی رسیده شوند ، آنها را با تورهای پارچه ای بپوشانید تا از پرندگان در امان باشند .
6 – جوجه ها و اردک ها را به باغ ببرید . اگر در کشور یا در شهری زندگی می کنید که به شما اجازه این کار را می دهد حتما این کار را بکنید . جوجه ها و اردک ها از خوردن حلزون ها و کرم های گوجه فرنگی لذت می برند . بدون کنترل ، این حلزون ها و کرم ها می توانند گیاهان را با خوردن برگ هایشان از بین ببرند .
7- حلزون ها را با مقوا کنترل کنید . از رول های مقوایی کاغذهای توالت و حوله های کاغذی در اطراف پایه ساقه گوجه فرنگی ، در حالی که گیاه هنوز جوان است ، استفاده کنید . بافت کارتن باعث می شود که حلزون ها نتوانند از ساقه گوجه فرنگی ها بالا بروند .
8 – در اظراف گوجه فرنگی ها گیاهانی را رشد دهید که شکارچیان سودمند را جذب کنند. برخی از گزینه های خوب عبارتند از : گل همیشه بهار ، گل جعفری ، گل آهار و لادن . این گل ها ، کفشدوزک ها و زنبور ها را به خود جذب می کنند . این شکارچیان ، شته ها و کرم های برگ خوار را می خورند . در غیر این صورت گوجه فرنگی شما را از بین می برند .
