میکروجت ها

میکروجت ها پخش کننده های پلاستیکی کوچکی با دبی کم و زاویه پرتاب کوچک هستند که آب را به صورت قطرات ریز در الگوی دایره ای یا قسمتی از آن پخش می کنند. میکروجت ها اساسا برای درختان استفاده می شود. آن ها در مکانیسم های متفاوت و با دامنه‌ی وسیعی از دبی و قطر خروجی وجود دارند. میکرو جت ها دارای منافذ عبور آب کوچکی هستند، لذا تصفیه ی آب ضروری است.

خصوصیات اصلی عملکرد آن ها عبارتند از:

– دبی خروجی ۳۵ تا ۲۵۰ لیتر در ساعت و معمولا ۱۵۰ لیتر در ساعت

– فشار کارکرد ۱.۵ تا ۲ بار

– قطر خیس شدگی ۳ تا ۶ متر

– سرعت پاشش ۲ تا ۲۰ میلی متر در ساعت (معمولا ۴ تا ۸ میلی متر در ساعت)

– نیاز به تصفیه با مش ۶۰ تا ۸۰ (۲۵۰ تا ۴۰۰ میکرون)

سر آب پاش های میکروجت ها بر روی پایه های پلاستیکی کوچک به ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر، در بالای سطح زمین نصب شده و توسط لوله های پلاستیکی انعطاف پذیری به طول ۶۰ تا ۱۲۰ سانتی متر و قطر ۷ تا ۹ میلی متر و همچنین بست خاردار به لوله های لترال متصل می گردند. میکروجت ها در فاصله‌ی ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر و برای هر درخت یک عدد قرار داده می شود.

بابلر ها

بابلر های کم فشار، گسیلنده هایی کوچک هستند که برای آبیاری موضعی غرقابی مناطق کوچک طراحی شده اند. آن ها آب را به شکل حباب و یا نهر کوچکی در همان موضع تحویل می دهند.

سرعت جریان توسط چرخش رویه تعدیل شده و دبی آن از ۱۱۰ تا ۲۵۰ لیتر در ساعت در فشار کارکرد ۱ تا ۳ بار می باشد. سر بابلر ها همانند میکروجت ها بر روی میله پلاستیکی کوچک که در زمین نصب شده قرار گرفته و سپس توسط لوله‌ی پلاستیکی انعطاف پذیر به طول ۸۰ سانتی متر و قطر ۷ میلی متر به لترال متصل می شود.

بابلر ها در تشتک درختان و یک یا دو عدد برای هر درخت قرار داده می شوند. برای کنترل آب، ایجاد تشتک برای درختان لازم است؛ زیرا که دبی بابلر ها معمولا از سرعت نفوذ خاک تجاوز می کند.

کلمات کلیدی: بابلر ، میکروجت ، میکروپاشنده ، میکرو آبپاش

میکرو آبپاش ها آب را به زیبایی در اطراف خود می پاشند و علاوه بر زیباسازی محیط، عمل آبیاری را انجام می دهند. از میکرو آبپاش ها بیشتر برای آبیاری فضاهای سبز که دارای درختان بسیار هستند استفاده می شود. از میکرو آبپاش ها جهت آبیاری باغچه ها نیز می توان بهره جست.

میکرو آبپاش ها، آب پاش های پلاستیکی کوچک با دبی کم و سرعت جریان کم تر از ۳۰۰ لیتر در ساعت هستند. خصوصیات اصلی این آبپاش ها، چرخش سریع و کم تر از یک دقیقه در هر دور، اندازه بسیار کوچک قطرات آب و زاویه کم جت آب در بالای نازل است.

میکرو آبپاش ها فقط یک نازل با قطری در حدود ۲ میلی متر دارند. دبی میکرو آبپاش ها ۱۵۰ تا ۲۵۰ لیتر در ساعت در فشار کارکرد ۲ بار است. میکرو آبپاش ها آب را در سطح مزرعه در یک الگوی دایره ای کامل پخش می کنند.

میکرو آبپاش ها در ارتفاع ۶۰ سانتی متری بر روی میله های فلزی یا پلاستیکی که در خاک تعبیه شده اند نصب می گردند و سپس به لترال های پلی اتیلنی از طریق لوله های انعطاف پذیر کوچکی با قطر ۷ میلی متر و طول ۸۰ سانتی متر متصل می شوند. فاصله میکرو آبپاش ها از ۶ متر یعنی از ۵۰ درصد قطر خیس شدگی نباید تجاوز نماید.

از میکرو آبپاش ها به آسانی می توان در فضاهای سبز، پارک ها استفاده نمود. جنس اکثر میکرو آبپاش ها از پلاستیک می باشد. در نتیجه بسیار سبک هستند و حمل آن ها بسیار راحت می باشد.

از دیگر مزایای میکرو آبپاش ها می توان به نصب آسان آن و عدم نیاز به مهارت و تجهیزات خاص اشاره نمود.

کلمات کلیدی: میکرو آبپاش ، میکروپاشنده ، میکروآبپاش ، میکرو پاشنده

نگهداری و بهره برداری درست از سیستم های آبیاری تحت فشار یکی از موضوعاتی است که در سال های اخیر در مجامع علمی مورد توجه قرار گرفته است. لذا شناساندن فواید کاربردی آن در راستای افزایش بهره وری محصولات کشاورزی و بالا بردن عمر مفید سیستم و  کاهش منابع آبی امری ضروری است .

بدیهی است عملیات نگهداری، بازرسی و انجام تعمیرات به موقع شبکه آبیاری تحت فشار در طول فصل آبیاری و دوره استراحت از اولویت خاصی برخوردار است. چنانچه عملیات نگهداری از سیستم آبیاری تحت فشار به درستی صورت نگیرد، طرح های آبیاری کارایی خود را از دست می دهند.

عملیات نگهداری شامل انجام یک سلسله عملیات اجرایی و تعمیراتی است به منظور فعال نگاه داشتن شبکه آبیاری تحت فشار. این عملیات شامل تعمیر و نگهداری از ایستگاه پمپاژ که خود شامل پمپ و تاسیسات مکانیکی و برقی ایستگاه پمپاژ، خط لوله آبرسانی و توزیع آب، کلیه شیر آلات و تجهیزات به کار رفته در طول خطوط می باشد. همچنین بخشی از به تعمیرات اتصالات به کار رفته شامل لوله و آبپاش ها می باشد.  بخشی از عملیات مذکور می تواند به صورت سالیانه، فصلی و یا مستمر بسته به ضرورت انجام گردد.

نگهداری مناسب، با توصیه کارشناس طرح، موجب طولانی تر شدن عمر وسایل و تجهیزات آبیاری می شود و موجب کاهش هزینه سالانه قابل توجهی می گردد.

۱۰ نکته در مورد نگهداری و حفاظت از سیستم آبیاری بارانی

۱- بازدید مداوم از اجزا سیستم ضروری است و تعمیرات یا تعویض قطعات آسیب دیده یا فرسوده را باید به موقع انجام داد.

۲- بایستی از ورود مواد زاید به داخل لوله های اصلی و جانبی به هر وسیله ممکن از جمله نصب توری در اطراف محل آبگیری جلوگیری نمود.

۳- لوله های زیر خاک از هر جنس که باشند بایستی حتی الامکان بعد از اتمام کار از آب تخلیه شوند.

۴- در صورتیکه به هر دلیل به ناچار بعضی از آبپاش ها حذف شده باشند، باعث افزایش فشار در سیستم می گردد، در نتیجه آب بیش از حد به صورت پودر پخش می شود لذا بایستی با استفاده از شیر فلکه فشار را تا حدودی کاهش داد.

۵- تجمع شن وماسه و مواد زاید در اطراف آبپاش باعث جلوگیری از چرخش آبپاش و یا کاهش سرعت آن می گردد. در این حالت با تکان دادن آبپاش به سمت بالا و پایین می توان مشکل را برطرف نمود.

۶- زمانی که در آبیاری نباتات ساقه بلند مانند ذرت، رایزر های ۲ متری روی شیر خودکار بکار می رود بایستی از سه پایه استفاده کرد.

۷- با شروع فصل آبیاری بایستی لوله های اصلی را سریع شستشو داده و از عدم گرفتگی آن ها اطمینان حاصل کرد.

۸- اگر برای پخش کود یا سم از سیستم استفاده می شود، بعد از پایان کار باید لوله ها و آبپاش ها شستشو شوند و جهت جلوگیری از هر گونه آلودگی، از برگشت آب آلوده به محل آبگیری خودداری نمود.

۹- در زمان نگهداری، لوله ها و اتصالات در مکانی مناسب سرپوشیده قرار گرفته شوند و نبایستی در مجاورت اسید، سموم و کودهای شیمیایی و یا در تماس با کودها و مواد زاید حیوانی قرار گیرد.

۱۰- در حال حاضر همه مسیولین زارعین و باغداران به این مسیله واقف شده اند که استفاده از روش های آبیاری تحت فشار مناسب ترین روش آبیاری است. اما چنانچه بهره برداران اطلاعات کافی از نحوه کار سیستم و نگهداری و یا مزایای آن نسبت به سایر روش ها نداشته باشند با بهره برداری غلط از سیستم تحت فشار دچار ضرر و زیان سنگینی می گردند.

چیدمان یا همان آرایش آبپاش ها یکی از کارهای مهم در طراحی آبیاری بارانی است. اگر آرابش آبپاش ها را درست انتخاب نکنیم ممکن است به قسمتی از مزرعه آب نرسد و به قسمتی دیگر بیشتر و همین باعث کاهش کارایی سیستم می گردد و راندمان بهره وری در کل مزرعه را پایین می آورد.

سه نوع آرایش برای چیدمان آبپاش ها در مزرعه داریم:

۱- آرایش مربعی

۲- آرایش مثلثی

۳- آرایش مستطیلی

برای توزیع مناسب باران فاصله آبپاش ها باید طوری باشد که جهش آبی آبپاش ها، کاملا یکدیگر را قطع کنند. با استفاده از منحنی توزیع بارندگی که بوسیله سازندگان آبپاش ها تهیه می شود می توان فاصله آبپاش ها را محاسبه کرد و آرایش آبپاش ها را طوری در نظر گرفت که باران به طور یکنواخت توزیع گردد.

معمولا فواصل آبپاش ها را به صورت زیر محاسبه می کنند:

R در این محاسبات شعاع پاشش است

آرایش مستطیلی بیشتر مناسب مناطقی است که به طور بارز دارای جهت باد غالب هستند. در این صورت باید ضلع بزرگ مستطیل  ( یعنی جهتی که فاصله آبپاش ها بیشتر است ) در جهت باد غالب قرار بگیرد تا در نتیجه کاهش برد کناری شعاع پاشش ( در جهت عرض مستطیل ) که در اثر وزش باد صورت می گیرد با فاصله کم آبپاش ها جبران شود.

آرایش مثلثی بهترین پوشش را ایجاد می کند ولی پیاده کردن آن روی زمین با برخی مشکلات همراه است بنابراین در اکثر موارد آرایش مربعی به این آرایش برتری دارد. در سامانه های ثابت ترجیحا از آرایش مثلثی و در سامانه های متحرک از آرایش مربعی استفاده می شود.

فواصل آبپاش ها که بیشتر از همه متداول است و به کار برده می شود به قرار زیر است:

۶*۶ متر

۱۲*۱۲ متر

۱۲*۱۸ متر

۱۸*۱۸ متر

۱۸*۲۴ متر

۲۴*۲۴ متر

منبع: کتاب مبانی آبیاری و اصول طراحی روش های آبیاری بارانی کلاسیک

انتخاب یک آبپاش مناسب که دارای دوام و آبدهی مناسب باشد یکی از دغدغه های همیشگی کشاورزان بوده است. حال به نظر شما در انتخاب یک آبپاش باید به چه مواردی توجه نمود؟ دکتر خیرابی و دکتر قربانی در کتاب روش های آبیاری بارانی کلاسیک خود تعدادی از این خصوصیات مهم را بیان نموده اند که به شرح زیر می باشند:

۱- یک آبپاش مناسب باید دارای ضریب یکنواختی بیشتر از ۷۵ درصد بر اساس معیارهای مرکز تحقیقات مهندسی آبیاری و آبادانی فرانسه و بالاتر از ۷۰ درصد بر اساس فرمول کریستیانسن باشد.

۲- سرعت دوران منظم باشد. که شرط اساسی جهت توزیع خوب باران اعم از آرام و یا تند در آبیاری معمولی و با باران تند برای مبارزه با یخبندان می باشد.

۳- آبپاش ها باید تا حد ممکن ساده و محکم ساخته شده باشند، زیرا این دستگاه ها در اکثر مواقع جابجا می شوند و در پاره ای موارد شرایط جابجایی بسیار بد است.

۴- هر چه ممکن است باران ریز ایجاد کند به طوری که در سطح خاک فشردگی که عامل نامساعد برای نفوذ آب است ایجاد نکند

۵- حساسیت جهش آبی در مقابل باد کمتر باشد ، که بیشتر تابع برد جهش آبی و فشار است.

۶- بی شک آبپاش باید ارزان قیمت باشد، در عین حال لازم است که این شرط در مقایسه با سایر شرایط، در درجه دوم اهمیت قرار داده شود.

حدود کارایی آبپاش ها نسبتا زیاد است و با تغییردبی و فشار می توان امکانات مختلفی را به وجود آورد. باید یادآوری کرد که سازندگان وسایل آبیاری بارانی کمتر سرعت چرخش آبپاش ها را در کاتالوگ های خود مشخص می کنند، در حالی که شناخت آن برای مبارزه با یخبندان کاملا ضروری است.

آبپاش های موجود در سایت پادیاب را بررسی نمایید

آب تخلیه شده از آبپاش های به هوا پرتاب شده و سپس با الگوی دایروی شکل در اطراف آبپاش به سطح زمین ریخته می شود. اکثر آبپاش های کشاورزی دارای یک محرک چکشی با چرخش آهسته هستند.

آبپاش های چکشی به علت توانایی در آبیاری مقدار زیادی از سطح زیر کشت، وسایل مناسبی برای آبیاری سطوح وسیع هستند

این آبپاش ها برای انواع پخش آب به راحتی تنظیم می شوند.

فاصله کوتاه بین محل ورود و خروج آب از آبپاش، باعث بهبود کارایی آنها در ثابت ماندن مساحت زیر پوشش آبیاری می شود.

تمام آبپاش های چکشی فاصله و الگوی پاشش قابل تنظیم دارند و عملکرد آنها شبیه یکدیگر است.

برای فشارهای پایین آبپاش های پلاستیکی بهتر کار می کنند. هرچند که دوام زیادی ندارند و برای محیط های فرسایشی آبپاش های فلزی قویتر هستند.

آبپاش های چکشی در فشارهای کمتر از یک بار کار نخواهند کرد.

در این فیلم کوتاه آموزشی شما با نحوه تنظیم آبپاش های چکشی آشنا می شوید.

همچنین برای آشنایی بیشتر با اصول و انواع روش های آبیاری بارانی می توانید کتاب مبانی آبیاری و اصول طراحی روش های آبیاری بارانی کلاسیک تالیف دکتر جمشید خیرابی و دکتر بهزاد قربانی را نیز مطالعه نمایید. این کتاب به بیان اصول و قوانین کلی حاکم بر آبیاری بارانی و روش طراحی سامانه های کلاسیک این نوع آبیاری اشاره دارد. دستگاه هایی که در این کتاب معرفی شده ، عملا به تاسیسات انفرادی محدود گردیده است و به کشاورزان و کاردان های کشاورزی امکان می دهد تا با فن آوری های جدید آبیاری بارانی آشنا شوند.

می‌‎توان آبپاش‌ها را مهمترین و حساس‌ترین جز سیستم آبیاری بارانی دانست. چرا که پس از انتقال آب از طریق شبکه لوله به پای آبپاش وظیفه پخش آب در مزرعه به عهده آبپاش‌ها می‌باشد. درصورتیکه تمامی اجزا یک سیستم آبیاری بارانی از قبیل سیستم پمپاژ، لوله‌های اصلی، نیمه اصلی و لترال‌ها به خوبی طراحی شده باشند و بخوبی نیز در مزرعه شما اجرا شده باشند، اما عدم وجود و یا عدم استفاده آگاهانه از یک آبپاش مناسب تمامی زحمات و سرمابه‌گذاری‌های قبلی را به‌هدر خواهد داد.

آبپاش‌های برای پخش آب در سطح مزرعه نیازمند وجود فشارآب در پای آبپاش‌ها می‌باشند. در سیستم‌های آبیاری، این فشار توسط ایستگاه پمپاژ ایجاد شده است. با توجه به میزان فشار آبی که در سیستم آبیاری به‌وجود آمده، آبپاش تا فاصله مشخصی آب را پرتاب می‌کند که به آن شعاع پاشش گفته می‌شود. میزان پرتاب آب علاوه بر فشار آب ایجاد شده، به خصوصیات فیزیکی آبپاش نیز بستگی دارد. برای مثال ممکن است یک آبپاش در فشار ۴ بار، به میزان ۲۵ متر آب را پرتاب نماید و آبپاش دیگری ۱۸ متر آب را پرتاب نماید. اندازه نازل آبپاش و خصوصیات درونی آن، مشخص کننده میزان پرتاب آب یا شعاع پاشش می‌باشد.

فیلمی که در ادامه مشاهده می کنید توسط یک دوربین سرعت بالا گرفته شده است و به خوبی اتفاقاتی که هنگام خروج آب از نازل یک آبپاش می افتد را نمایش داده است

پس از بیان راهنمایی مختصر در مورد انتخاب آبپاش، در مقاله زیر بصورت اجمالی به برندهای برتر تولید کننده آبپاش در بازار ایران و تولیدات آنها اشاره می‌کنیم. امید است تا در زمینه انتخاب آبپاش توانسته باشیم اطلاعات لازم را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

ایران دریپ

شرکت گروه صنعتی ایران دریپ اولین شرکت تولیدکننده محصولات آبیاری قطره ای در کشور می‌باشد که در سال ۱۳۵۱ تاسیس گردیده است. این شرکت در زمینه بسط و توسعه سیستم‌های آبیاری تحت فشار خصوصاً روش‌های آبیاری میکرو فعالیت داشته است. این شرکت با دارا بودن واحد کنترل کیفیت و تضمین کیفیت از جمله اولین شرکت‌هایی می‌باشد که در زمینه طراحی و اجرای طرح‌های آبیاری قطره‌ای دارای گواهی ایزو و مجوز طراحی و اجراء از اداره کل آبیاری تحت فشار می باشد. همچنین با بهره‌گیری از اساتید دانشگاهی و با دارا بودن واحد تحقیقات و توسعه توانسته همواره سهمی در تولیدات علمی در زمینه صنعت آبیاری داشته باشد. ایران دریپ انواع آبپاش‌های زراعی و فضای سبز شهری، صنعتی و خانگی را در تمامی اندازه‌ها تولید می‌نماید.

پایا بسپار آریا

شرکت پایا بسپارآریا در سال ۱۳۸۶ به همت جمعی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با هدف تولید محصولات پلیمری صنعت آبیاری در کشور، فعالیت خود را آغاز نمود. کارخانه تولیدی این شرکت در حال حاضر در شهرک بوعلی همدان و در مساحتی بالغ بر ۸۰۰۰ مترمربع واقع است. شرکت پایا بسپار آریا با برخورداری از ۱۸ خط تولید مجزا و بیش از ۱۵۰ پرسنل متعهد و مجرب، توانسته است به ظرفیت تولید روزانه بیش از ۱۳ تن محصولات مختلف پلیمری دست یابد. شرکت پایا بسپار آریا، آبپاش‌های زراعی و فضای سبز چکشی را در دو نوع فلزی و پلیمری با نام تجاری ویسپار تولید می‌نماید.

الوند مکش

الوند مکش از سال ۱۳۸۴رسما در خصوص تولید تجهیزات آبیاری تحت فشار با استفاده از کادر مجرب و متخصص شروع به کار نموده وبا شعار “امروزه تنها صنایعی قادر به حیات خواهند بود، که خود را با آخرین تکنولوژی روز مجهز وتولیدات خود را بر پایه آن استوار نمایند” فعالیت می نمایند. انواع آبپاش های زراعی تمام دور وتنظیم شونده  با نام تجاری سارو از تولیدات الوند مکش است.

VYRSA

شرکت ویرسا اسپانیا، فعالیت خود را از سال ۱۹۷۱ در زمینه ساخت شیرآلات و اتصالات آغاز نمود. تیم مجرب و متخصص ویرسا همواره تلاش بر ساخت محصولات جدید و با کیفیت، برای استفاده در صنعت کشاورزی داشته است. گواهینامه کیفیت محصولات(IQNet) گواهینامه ISO9001/2000 و گواهینامهUNE ۱۶۰۰۲  در زمینه پژوهش و تولید محصولات نو، به خوبی بیانگر جایگاه ویرسا است. تولیدات آبپاش‌های ویرسا در بخش کشاورزی، فضای‌سبز خانگی، شهری، صنعتی و ورزشی موجود است. آبپاش ویر۱۵۵ شناخته شده‌ترین آبپاش تولیدی این شرکت است.

SIME

شرکت سایم در سال ۱۹۵۰ در کشور ایتالیا فعالیت خود را صرفا در زمینه تولید انواع آبپاش آغاز نمود. شرکت سایم با بهره‌گیری از تجهیزات مکانیکی انواع آبپاش‌های بزرگ و متوسط را با کیفیت بسیار مطلوب تولید می‌کند. اخذ گواهینامه  ISO  ۹۰۰۰:۲۰۰۸ و IQNET کیفیت محصولات این شرکت را تضمین می‌نماید. آبپاش آمبو از برجسته‌ترین محصولات این شرکت است.

RAINBIRD

شرکت رین برد از سال ۱۹۳۳ در کشور آمریکا آغاز بکار کرد و تا به امروز در حدود ۴۰۰۰ محصول در زمینه آبیاری را تولید می‌نماید. آبپاش‌های زراعی و فضای سبز شهری، خانگی، صنعتی و ورزشی در انواع اندازه‌ها و کاربردها، توسط این شرکت تولید می‌شود. کیفیت محصولات این شرکت جزو خطی مشی تولیدکنندگان رین برد است.

PERROT

شرکت پروت آلمان، از سال ۱۹۲۶ تولیدات خود در زمینه آبیاری آغاز نموده است و امروزه در تولید انواع آبپاش زراعی و فضای‌سبز تنوع محصول دارد. بی شک یکی از پیشگامان در زمینه تولید آبپاش های تخصصی در زمینه فضای سبز ورزشی، شرکت پروت آلمان می باشد.

HUNTER

شرکت هانتر آمریکا، تاسیس سال ۱۹۸۱ و پیشگام در زمینه تولید محصولات مربوط به آبیاری فضای‌سبز و اتوماسیون آن می‌باشد. آبپاش‌های تولیدی این شرکت بسیار متنوع می‌باشد و انواع آبپاش‌های فضای سبز مخفی شونده با شعاع‌پاشش و دبی متفاوت را تولید می‌نماید. آبپاش‌های تولیدی هانتر صرفا آبپاش‌های فضای سبز می‌باشد.

NELSON

فعالیت صد ساله شرکت نلسون از سال ۱۹۱۱ در زمینه تولید محصولات آبیاری آغاز شده است. آبپاش‌های با کیفیت زراعی و فضای سبز توسط شرکت نلسون آمریکا تولید می‌گردد. این شرکت جوایز و گواهینامه‌های متعددی در زمینه کیفیت و تولید محصولات نوین دریافت نموده است.

WEATHERMATIC

شرکت ودرمتیک آمریکا در زمینه تولید محصولات آبیاری و اتوماسیون آبیاری از سال ۱۹۴۵ شروع به‌فعالیت نموده است. این شرکت آبپاش‌های مخفی‌شوند فضای سبز را در چند نمونه تولید می‌نماید.

KOMET

شرکت کامت اتریش یک شرکت کاملا پیشرفته و خلاق در زمینه محصولات آبیاری می باشد و مرکزیت این شرکت در اروپا و امریکا است. تخصص کامت در تولید محصولات کشاورزی و مصارف صنعتی می باشد و با هدف تسخیر بازارهای جهانی روند فعالیتی خود را ادامه می دهند. آبپاش‌های زراعی و فضای سبز چکشی از تولیدات این شرکت اتریشی است.

IRRILINE

این شرکت کانادایی محصولات متنوعی از تجهیزات آبیاری را به اقصی نقاط دنیا صادر می کند. هدف این شرکت برآورده کردن کلیه نیازها و توقعات مشتریان می باشد. کیفیت و مشتری مداری شعار اصلی پرسنل این شرکت است. انواع آبپاش‌های زراعی و فضای سبز از نوع چکشی توسط این شرکت تولید و ارائه می‌گردد.

با افزایش استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار و به‌خصوص سیستم آبیاری بارانی، در پی آن هستیم که در این مقاله نکاتی را پیرامون انتخاب یک آبپاش مناسب، برای سیستم آبیاری بارانی بیان نماییم. امید است که مطالبی کاربردی را بتوانیم در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. در ابتدای این مقاله لازم است تا به این موضوع اشاره کنیم که مباحث مربوط به سیستم‌های آبیاری تحت فشار، اعم از هیدرولیک شبکه، نوع آبپاش و مسائل مدیریتی آن، مبحثی کاملا تخصصی می‌باشد و لذا بیان تمام نکات در این مقاله نخواهد گنجید. با این وجود سعی شده است که راهنمایی کاربردی، جهت انتخاب یک آبپاش را در اختیار شما قرار دهیم. پس از بررسی نکات حائز اهمیت برای انتخاب یک آبپاش زراعی، در این بخش نکات لازم توجه برای انتخاب یک آبپاش فضای سبز را بیان می‌کنیم.

انتخاب یک آبپاش برای آبیاری فضای سبز، تا حدی شبیه انتخاب آبپاش‌های زراعی و تا حدی متفاوت با آن است. انتخاب یک آبپاش برای سیستم آبیاری بارانی فضای سبز بدلیل زیاد بودن گزینه‌های انتخابی، کمی دشوارتر از انتخاب یک آبپاش زراعی است. انتخاب میان آبپاش‌های چکشی، مخفی شونده‌ها و آبپاش‌های میکرو گزینه‌های بسیار زیادی را در اختیار شما قرار می‌‎دهد.

همانند آنچه برای آبپاش‌های زراعی در بخش اول ذکر شد، مهمترین مسئله برای انتخاب آبپاش، انتخاب یک آبپاش با مشخصات هیدرویکی مناسب می‌باشد. فشار، میزان آب خروجی(دبی) و شعاع پرتاب آب مهمترین مولفه‌های انتخاب آبپاش می‌باشند. در ذیل به اختصار به بیان موارد حائز اهمیت می‌پردازیم:

۱-     شعاع پاشش:

در عرصه‌های فضای سبز برخلاف زمین‌های زراعی، ابعاد زمین در انتخاب آبپاش حائز اهمیت است. عملا در عرصه‌های فضای سبز با مساحت یا عرض کم(همچون بلوارها) استفاده از آبپاش‌هایی که شعاع پاشش زیادی دارند ممکن نمی‌باشد. شعاع پاشش آبپاش تحت تاثیر فشار کاری آبپاش و نازل آن می‌باشد و لذا برای انتخاب آبپاش با شعاع پاشش مناسب، بایستی به مجموعه این عوامل دقت شود. در برخی آبپاش‌های مخفی شونده، تغییر فشار‌کاری می‌تواند تا ۳ متر شعاع پاشش و تا ۶ متر قطر پاشش آبپاش را تحت تاثیر قرار دهد.

الف) فضای سبز دارای سیستم آبیاری ثابت می‌باشد:

پیشنهاد می‌شود برای آبیاری عرصه‌های کوچک، از آبپاش‌های اسپری مخفی شونده(PS) ، با شعاع پاشش مناسب استفاده شود و برای آبیاری عرصه‌های فضای سبز با سطح بزرگتر، از آبپاش‌های مخفی‌شونده چرخشی(Rotary) بهره ببرید. استفاده از آبپاش‌های اسپری یا آبپاش‌های با شعاع پاشش کم، در فضاهای بزرگ باعث افزایش هزینه اجرا و نگهداری می‌شود.

ب) فضای سبز دارای سیستم ثابت نبوده و سیستم آبیاری متحرک(جابجایی با دست) وجود دارد:

در عرصه‌های کوچک آبپاش‌های چکشی با شعاع پاشش کم و در عرصه‌های بزرگ، آبپاش چکشی با شعاع بیشتر پیشنهاد می‌گردد.

برای ‌‎آبیاری باغچه‌های کوچک و یا عرصه‌هایی که ترکیبی از درختان و گیاهان پوششی وجود دارد استفاده از میکروپاشنده ها،  میکروجت‌ها و آبپاش‌های اسپری مخفی شونده(PS) پیشنهاد می‌شود. این گسیلنده‌ها علاوه‌ بر اینکه آبیاری را انجام می‌دهند به‌شکل زیبایی آب را در فضا پخش می‌کنند که باعث زیباسازی محیط می‌شود. لذا استفاده از این گسیلنده‌ها در باغ‌ها، ویلاها و فضای سبز‌های خانگی بیشتر رواج دارد.

۲-     نازل :

نازل آبپاش در سه مشخصه اصلی دبی، فشار و شعاع پاشش تاثیرگذار است بطوریکه با تعویض نازل یک آبپاش مخفی شونده، شعاع پاشش آن تا دوبرابر هم تغییر خواهد کرد.

۳-     دبی و فشار:

شبکه لوله یا سیستم آبیاری بایستی توانایی تحویل آب مورد نیاز آبپاش با فشار کافی داشته باشد. در غیر این صورت آبپاش به طور مطلوب کار نخواهد کرد. هرچه دبی آبپاش بیشتر باشد، باعث می‌شود سیستم آبیاری فشار کمتری را تحویل دهد. در این مورد حتما به دبی مجاز توجه نمایید.

۴-     تنظیم‌شوندگی :

در صورتیکه قصد دارید گوشه و کناره‌های زمین خود را نیز آبیاری کنید، یا عرصه فضای‌سبز شما دارای شکل غیرهندسی است، از آبپاش‌های تنظیمی استفاده کنید.

–         آبپاش‌های چکشی در برخی موارد قابلیت تنظیم شوندگی دارد و در برخی موارد دارای این قابلیت نمی‌باشد.

–         اکثر آبپاش‌های مخفی‌شونده قابلیت تنظیم‌شوندگی را دارا می‌باشد.

–         آبپاش‌های میکرو معمولا در دو نوع تمام دور(۳۶۰ درجه) و نیم‌دور(۱۸۰ درجه) وجود دارند.

۵-     الگوی پاشش:

در برخی موارد علاوه بر انجام آبیاری، ایجاد فضایی زیبا و آرامش بخش نیز مد نظر می‌باشد. در این موارد به الگوی پاشش آبپاش دقت نمایید. برخی از آبپاش‌ها به سادگی آب را در فضا پخش می‌کنند اما برخی دیگر به زیبایی آب را در فضا پخش می‌کنند که باعث زیبایی محیط می‌شود.

۶-     جنس و کیفیت آبپاش:

از هرچه بگذریم، نمی‌توان بدون توجه به قیمت و کیفیت آبپاش را خریداری کرد. در مکان‌هایی که سیستم آبیاری ثابت وجود دارد، بدلیل سختی تعویض آبپاش‌ها، دشوار بودن تشخیص آبپاش معیوب و امکان آسیب‌دیدن آبپاش‌ها در اثر عوامل خارجی، پیشنهاد می‌شود حتما از آبپاش با کیفیت استفاده نمایید تا هزینه‌های نگهداری را کاهش دهید. در سیستم‌های آبیاری متحرک اهمیت این موضوع قدری کمتر است اما همچنان هزینه‌های تعمیر آبپاش را لحاظ کنید.

همچنین درمورد کارخانه تولیدکننده آبپاش نیز تحقیق کنید. مطمین شوید آبپاش با همان ویژگی‌های هیدرولیکی که کارخانه اعلام کرده است، تولید می‌شود.

با افزایش استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار و به‌خصوص سیستم آبیاری بارانی، در پی آن هستیم که در این مقاله نکاتی را پیرامون انتخاب یک آبپاش مناسب، برای سیستم آبیاری بارانی بیان نماییم. امید است که مطالبی کاربردی را بتوانیم در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. در ابتدای این مقاله لازم است تا به این موضوع اشاره کنیم که مباحث مربوط به سیستم‌های آبیاری تحت فشار، اعم از هیدرولیک شبکه، نوع آبپاش و مسائل مدیریتی آن، مبحثی کاملا تخصصی می‌باشد و لذا بیان تمام نکات در این مقاله نخواهد گنجید. با این وجود سعی شده است که راهنمایی کاربردی، جهت انتخاب یک آبپاش را در اختیار شما قرار دهیم. در بخش اول نکات حائز اهمیت برای انتخاب یک آبپاش زراعی و در بخش دوم نکات حائز اهمیت برای انتخاب آبپاش فضای‌سبز را بیان می‌کنیم.

به جرات می‌‎توان آبپاش‌ها را مهمترین و حساس‌ترین جز سیستم آبیاری بارانی دانست. چرا که پس از انتقال آب از طریق شبکه لوله به پای آبپاش وظیفه پخش آب در مزرعه به عهده آبپاش‌ها می‌باشد. درصورتیکه تمامی اجزا یک سیستم آبیاری بارانی از قبیل سیستم پمپاژ، لوله‌های اصلی، نیمه اصلی و لترال‌ها به خوبی طراحی شده باشند و بخوبی نیز در مزرعه شما اجرا شده باشند، اما عدم وجود و یا عدم استفاده آگاهانه از یک آبپاش مناسب تمامی زحمات و سرمابه‌گذاری‌های قبلی را به‌هدر خواهد داد.

آبپاش‌های برای پخش آب در سطح مزرعه نیازمند وجود فشارآب در پای آبپاش‌ها می‌باشند. در سیستم‌های آبیاری، این فشار توسط ایستگاه پمپاژ ایجاد شده است. با توجه به میزان فشار آبی که در سیستم آبیاری به‌وجود آمده، آبپاش تا فاصله مشخصی آب را پرتاب می‌کند که به آن شعاع پاشش آبپاش گفته می‌شود. میزان پرتاب آب توسط آبپاش علاوه بر فشار آب ایجاد شده، به خصوصیات فیزیکی آبپاش نیز بستگی دارد. برای مثال ممکن است یک آبپاش در فشار ۴ بار، به میزان ۲۵ متر آب را پرتاب نماید و آبپاش دیگری ۱۸ متر آب را پرتاب نماید. اندازه نازل آبپاش و خصوصیات درونی آن مشخص کننده میزان پرتاب آب یا شعاع پاشش آبپاش می‌باشد.

اولین نکته‌ای که برای انتخاب یک آبپاش باید مدنظر قرار دهید، شعاع پاشش آبپاش است. شعاع پاشش آبپاش بایستی متناسب با شبکه‌بندی سیستم آبیاری بارانی شما باشد. با توجه به اندازه شبکه‌بندی سیستم آبیاری، بایستی آبپاشی را انتخاب نمایید که سطح بین شبکه لوله(فاصله بین شیر خودکارها) را تحت پوشش قرار دهد و پرتاب آب آبپاش، تا نزدیکی آبپاش بعدی برسد. در این خصوص بهتر است که خصوصیات آبپاش مناسب را از طراح سیستم و یا از گزارش طرح بیابید. با این وجود دانستن نکات زیر خالی از لطف نیست:

در انتخاب آبپاش دقت نمایید که شعاع پاشش آبپاش از فاصله شبکه‌بندی سیستم آبیاری شما کمتر نباشد. برای مثال اگر شبکه‌بندی سیستم شما ۳۰*۲۵ است از یک آبپاش که نهایتا ۲۵ متر شعاع پاشش دارد استفاده نکنید. رعایت این موضوع باعث یکنواختی رشد محصول می‌شود زیرا همپوشانی که بین پاشش آب آبپاش‌ها به‌وجود می‌آید، باعث می‌شود تمام مزرعه شما به میزان یکسان آب دریافت کنند.

همچنین اگر شبکه‌بندی سیستم شما ۲۰*۲۰ می‌باشد از آبپاشی با شعاع پاشش ۴۰ متر استفاده ننمایید. استفاده از آبپاش‌ها با قطرپاشش زیاد باعث تخریب ساختار خاک می‌شود. معمولا آبپاش‌هایی که شعاع پاشش زیادی دارند، آب را با ذرات درشت‌تری پرتاب می‌کنند. پس از برخورد ذرات درشت آب با خاک، خاک متلاشی می‌شود و ساختار آن بهم‌ می‌ریزد.

 بهترین آبپاش برای سیستم آبیاری شما، آبپاشی است که چندین متر بیشتر از فاصله شبکه‌بندی سیستم شما آب را پرتاب نماید تا اثرات ناشی از باد و کمبود فشار احتمالی جبران گردد. برای مثال اگر شبکه‌بندی سیستم شما ۲۵*۲۵ است و در یک منطقه بادخیز هستید، آبپاش شما بایستی در حدود ۳۰ متر پاشش داشته باشد.

پس از توجه به شعاع پاشش آب توسط آبپاش، باید به میزان آب(دبی) خروجی از آبپاش نیز توجه نمود. هر سیستم آبیاری بارانی برای خارج کردن یک میزان آب مشخص توسط آبپاش‌ها، طراحی شده است. درصورتیکه آبپاش شما بیش از حد مجاز و یا کمتر از حد مجاز از خودآب خارج نماید مسلما کل سیستم آبیاری بارانی شما دچار مشکل خواهد شد. همچنین خروج آب بیش‌از حدمجاز باعث ایجاد رواناب در سطح مزرعه می‌شود.

بطور خلاصه می‌توان گفت که مهمترین نکته در انتخاب آبپاش توجه به سه مولفه میزان آب خروجی(دبی آبپاش)، شعاع پاشش و فشارکاری آبپاش است. سه مولفه میزان آب خروجی(دبی آبپاش)، شعاع پاشش و فشارکاری آبپاش به‌ یکدیگر وابسته بوده و تغییر هریک باعث تغییر دیگری می‌شود. لذا باید آبپاشی انتخاب نمایید که با طراحی انجام شده برای سیستم آبیاری‌تان همخوانی داشته باشد. بهترین آبپاشی که می‌توانید در سیستم آبیاری استفاده نمایید، همان آبپاشی است که طراح سیستم شما برایتان در نظر گرفته است. در یک طراحی اصولی، طراح با در نظر گرفتن نوع خاک، شرایط آب‌و‌هوایی و موجودی آب شما، فاصله خطوط شبکه طراحی و سپس بهترین آبپاش را برایتان انتخاب می‌کند. در این زمینه بهتر است که از یک متخصص راهنمایی بگیرید.

پس از مشخص شدن خصوصیات هیدرولیکی آبپاش(فشار، دبی و شعاع پاشش) به نکات زیر توجه نمایید.

آبپاش انتخابی بایستی در برابر ضربات خارجی، نور آفتاب و خوردگی مقاوم باشد. عدم توجه به این مسئله باعث افزایش هزینه نگهداری سیستم خواهد شد و شما را مجبور می‌کند بصورت دوره‌ای آبپاش‌ها را تعمیر و ترمیم نمایید. توجه کنید که هربار تعمیر آبپاش باعث کاهش کارایی آن و خارج شدن آن از حالت استاندارد خواهد شد.

انتخاب بین آبپاش‌های پلیمری و فلزی یا برنجی بیشتر بستگی به نظر شما دارد. آبپاش‌های فلزی عمر کارکرد بالاتری دارند و به تبع گران‌قیمت ‌ترند. آبپاش‌های پلیمری دارای طول عمر کوتاهتر بوده و قیمت کمتری دارند. شایان گفتن است که یک آبپاش پلیمری با کیفیت می‌تواند در حد یک آبپاش فلزی و حتی بهتر از آن کار کند. اما در بلند مدت مسلما آبپاش‌های پلیمری کارایی خود را از دست می‌دهند. همچنین دقت نمایید که آبپاش‌های پلیمری قابلیت تعمیر را ندارند.

هنگام انتخاب آبپاش به نازل یا نازل‌های آبپاش دقت نمایید. اگر آبپاش پلیمری خریداری می‌کنید توجه داشته باشید که کیفیت نازل‌های آبپاش مناسب باشد. صاف و یکنواخت بودن نازل و عدم وجود زدگی یا برآمدگی روزنه نازل، بسیار حائز اهمیت است. در صورت انتخاب آبپاش فلزی یا برنجی دقت نمایید که روزنه نازل به خوبی تراشکاری شده باشد. با لمس کردن نازل و روزنه آن مطمئن شوید که زدگی، ناهمواری و زبری در روزنه نازل وجود نداشته باشد.

آبپاش‌ها در دو نوع تنظیمی و تمام دور تولید می‌شود. آبپاش‌های تمام دور آب را بصورت ۳۶۰ درجه در اطراف خود پخش می‌کنند در صورتیکه آبپاش‌های تنظیمی قابلیت تنظیم زاویه پاشش را دارا می‌باشند. در صورتیکه قصد استفاده از آبپاش برای آبیاری گوشه و کناره‌های زمین خود را دارید از انواع تنظیمی استفاده کنید. برای سهولت آبیاری زمین، پیشنهاد می‌شود آبپاش‌های تنظیمی جداگانه‌ای برای آبیاری گوشه و کناره‌های زمین خریداری نمایید و برای آبیاری سایر نقاط زمین از آبپاش‌های تمام دور استفاده نمایید.

کیفیت کارخانه و محصولات شرکت تولیدکننده آبپاش را از یاد نبرید. ممکن است یک کارخانه، آبپاشی مشابه با آبپاش مدنظر شما تولید نماید. شما با خریداری این آبپاش گمان می‌کنید که همان آبپاش مدنظرتان را خریداری کرده‌اید. اما پس از نصب و آزمایش آبپاش متوجه می‌شوید که آبپاش خریداری شده به‌هیچ وجه آن آبپاشی نیست که مدنظر داشته اید. حتی در موارد بسیاری مشاهده شده است که دو آبپاش مشابه ساخته شده توسط یک کارخانه، در مزرعه بسیار متفاوت از هم کار می‌کنند.

با یک دو دوتا چهارتای ساده می‌توانیم به این نتیجه برسیم که درصورت استفاده از با کیفیت‌ترین آبپاش تنها ۳ الی ۴ درصد هزینه‌های یک سیستم آبیاری بارانی صرف خرید آبپاش خواهد  شد و این در حالی است که نتیجه‌گیری از تمام سرمایه‌گذاری‌های قبلی، مستلزم وجود یک آبپاش مناسب است.