چگونه یک سیستم آبیاری قطره ای را نصب کنیم

چگونه یک سیستم آبیاری قطره ای را نصب نماییم

آبیاری قطره ای یک روش مناسب و کارا در آبیاری باغ است. این روش آب را مستقیما به ریشه گیاه شما می رساند، تبخیر و هدر رفتن آب بر اثر جریان باد را کاهش می دهد. اتصال این سیستم به یک تایمر باعث می شود که باغ شما به صورت اتوماتیک و با کمترین هزینه آبیاری شود

بخش اول: طراحی سیستم:

گام اول: باغچه خودتان را بر اساس نیازهای آبی گیاهانتان تقسیم بندی کنید.

قبل از اینکه وسیله ای بخرید باید بدانید که دقیقا به چه چیزهایی نیاز دارید. یک طرح شماتیک از باغچه خود و یا جاهایی که می خواهید آبیاری قطره ای شود، تهیه کنید. نقشه خود را بر اساس یک یا چند مورد از موارد زیر تقسیم بندی کنید

– نیازهای آبی هر گیاه. آنها را با عناوین سنگین ، متوسط و سبک نشانه گذاری کنید. برای تعیین نیاز آبی گیاه خود می توانید از نرم افزار Net Wat استفاده نمایید

– سطح سایه ، آفتاب. اگر بیشتر گیاهان شما یک نوع احتیاج آبی دارند، از میزان در آفتاب قرار گیری گیاهان تقسیم بندی را انجام دهید. گیاهانی که در معرض کامل آفتاب قرار دارند نسبت به گیاهانی که به طور جزئی در آفتاب هستند و یا در سایه، نیاز به آب بیشتری دارند.

– انواع خاک. اگر باغچه شما انواع مختلف خاک را دارد برای کسب اطلاعات بیشتر به گام ششم همین بخش مراجعه کنید.

گام دوم: لایه های مختلف سیستم آبیاری خود را طراحی کنید.

یک لوله قطره ای رایج حداکثر می تواند 60 متر طول داشته باشد یا 120 متر اگر نقطه ورودی آب به داخل آن از وسط خط باشد. اگر به بیشتر از یک خط لوله قطره ای احتیاج دارید، می توانید یک خط لوله لترال با دو یا بیشتر خط لوله قطره ای نصب کنید. برای باغ های بزرگ ، بجای خط لوله لترال از یک خط لوله اصلی استفاده کنید. این خط لوله اصلی را می توانید به صورت یک دایره بزرگ از دورتادور باغ خود عبور دهید که این کار به شما این اجازه را می دهد که طول لوله خود را تا 240 متر گسترش دهید. طرح شماتیک لایه ای صحبت شده را رسم کنید.

– به طور ایده آل هر لاین لوله قطره ای باید گیاهانی که نیاز آبی مشابهی دارند را تحت پوشش خود قرار دهد.

– لوله های که برای انشعابات فرعی استفاده می کنید باید قطری بین 16 تا 9 میلی متر داشته باشند و از لوله های 6 میل تنها می توان برای گلدان ها استفاده نمود.

گام سوم: باغچه خود را به ناحیه های آبی مختلف تقسیم بندی کنید.

قطر لوله ها و میزان آبدهی قطره چکان ها با سیستمی به نام LPH ( لیتر بر ساعت ) تعریف می شوند. برای اینکه ببینید باغچه شما به چه میزان آبی احتیاج دارد باید آن را به نواحی مختلفی تقسیم کنید. اگر سیستم آبیاری شما دائمی است پیشنهاد می کنیم از تایمر و شیرهای برقی برای کنترل سیستم آبیاری خود استفاده نمایید.

گام چهارم: نوع سیستم آبیاری را برای هر منطقه خود انتخاب کنید.

سیستم های آبیاری متنوعی وجود دارد که لوله های آبیاری قطره ای به آنها وصل می شود. مشخص کنید که کدامیک از آنها برای هر قسمت از باغچه شما مناسب هستند.

قطره چکانی: رایج ترین گزینه در بین تمام گزینه ها است. در این روش لوله قطره ای بوسیله یک پانچ سوراخ می شود و قطره چکان را وارد سوراخ می کنید. اگر مسافت گیاه تا لوله قطره ای زیاد است می توان یک لوله 6 میل را به لوله قطره ای متصل نمود و سپس در انتهای آن قطره چکان را وصل کرد.

– استفاده از لوله های دریپر دار: درون این لوله ها از قبل و در کارخانه قطره چکان تعبیه شده است و بیشتر برای گیاهانی مناسب است که به صورت ردیفی کاشته می شوند مانند مانند محصولات زراعی – باغ های میوه و یا ردیف های سبزیجات، این روش همچنین برای درختچه ها و یا جایی که گیاهان به صورت متراکم کشت شده اند کاربرد دارد و حتی اگر به صورت صحیح کار شود برای آبیاری زیر سطحی چمن.

نازل های میکرو پاشنده: این نوع نازل ها بین یک سیستم آبیاری قطره ای و بارانی هستند. این اسپرینکلرهای کم فشار کارایی کمی دارند اما در برابر گرفتگی و رسوبات مقاوم هستند. و همین خصوصیت، آنها را برای استفاده در آبهای دارای سختی بالا مناسب کرده است. اینها برای محیط های دارای سایه و گیاهانی که دوستدار رطوبت، مناسب هستند.

گام پنجم: انتخاب نهایی نوع قطره چکان: اگر تصمیم نهایی خود را بر پایه آبیاری با قطره چکان گرفته اید باید گفته شود که انواع مختلفی از قطره چکان در بازار موجود است. گزینه پیش فرض و مناسب ما استفاده از قطره چکان های خود شوینده است. توجه به نکات زیر در شرایط خاص می تواند برای شما مفید واقع گردد:

– صرف نظر از زمانی که شما قطره چکان را انتخاب می نمایید، آنها باید خود شوینده باشند این بدان معنی است که در موقعی که سیستم را خاموش می کنید آنها تمیز هستند.

– در مواقعی که اختلاف ارتفاعی در حد 1.5 متر دارید از قطره چکانهای جبران کننده فشار (PC) استفاده نمایید. دقت کنید عبارت PC به مفهوم تنظیم کننده نیست، بنابراین به دنبال قطره چکانی بگردید که دارای آبدهی مد نظر شما باشد

مفهوم عبارت PC در قطره چکان ها چیست؟ در قطره چکان های PC اگر فشار در محدود مشخصی تغییر کرد (که غالبا توسط شرکت تولید کننده این محدوده فشار اعلام می شود) دبی قطره چکان تغییری نخواهد کرد و این برای مواقعی مناسب است که در طول خط لوله قطره ای خود اختلاف ارتفاع داشته باشیم.

– قطره چکان های قابل تنظیم اگر به صور مرتب بازرسی نشوند، می توانند آب زیادی را هدر دهند و یا در پای گیاه شما ماندآب درست کنند. اگر گیاه شما به آب زیادی نیاز دارد می توانید قطره چکان هایی با دبی های مختلف برای آن استفاده کنید ( مانند 2 ، 4 و یا 8 LPH).

– قطره چکان های خود شوینده (یا نام دقیق آنها قطره چکان های جریان آشفته) گزینه هایی مناسب و ارزان برای همه کاربردهای دیگر هستند. دیاگرام ورتکس و مجاری گشاد همگی به داشتن این خصوصیت در قطره چکان ها کمک می کند.

گام ششم: دبی لوله ها و قطره چکان ها، و فضاهای خود را مشخص و طراحی کنید.

حال زمان این رسیده که تعداد قطره چکان های خود مشخص کنید. هر قطره چکان دبی مخصوص به خود را دارد که معمولا به لیتر بر ساعت (LPH ) مشخص می شود. در ادامه با چند دستورالعمل آشنا می شوید که به شما در انتخاب قطره چکان بر اساس نوع خاک کمک می کند.

– خاک های شنی یا ماسه ای: اگر مقداری از این خاک را بین انگشتان خود مالش دهید به صورت دانه دانه از بین انگشتان شما می ریزد. در این نوع خاک ها قطره چکان های دارای دبی 4 تا 8 لیتر بر ساعت مناسب هستند و فاصله آنها از یکدیگر باید 30 سانتی متر باشد

– خاک های لومی: با کیفیت ترین خاک. که خیلی متراکم و خیلی هم روان نیست. قطره چکان 2 تا 4 LPH نیاز دارد و فاصله ها حدودا 40 سانتی متر.

خاک های رسی: خاکی سنگین با جذب آب پایین. قطره  چکان 2 لیتر بر ساعت برای آن مناسب است و فاصله آنها از هم باید حدود 50 سانت باشد.

– اگر از میکرو پاشنده ها استفاده می کنید فاصله ها را 5 تا 8سانتی متر مطابق دستورات بالا زیادتر کنید.

– برای درختان و گیاهان با نیاز آبی بالاتر 2 یا بیشتر قطره چکان در اطراف ناحیه ریشه گیاه قرار دهید. سعی کنید قطره چکانهایی که در یک خط به کار می برید دارای دبی یکسانی باشند.

گام هفتم: خرید تجهیزات:

در کنار خرید لوله و قطره چکان ها برای نصب لوله ها نیاز به یکسری اتصالات دارید، علاوه بر آن برای هر خط لوله قطره ای نیز می توانید یک شیر انشعاب و برای انتهای آن یک درپوش انتهایی نصب کنید. برای هر خط جانبی نیز می توان یک شیر هوا نصب نصب نمود. این شیر هوا کمک می کند که وقتی سیستم آبیاری قطع می شود هوا وارد سیستم شود و مکش برعکس در قطره چکان ها صورت نگیرد.

– قبل از خرید تجهیزات سایز آنها را بررسی نمایید. در نصب این سیستم شما به اتصالات و رابط هایی با سایزهای مختلف نیاز دارید.

– رایج ترین جنس برای لوله های اصلی و لوله های قطره ای پلی اتیلن است. غالبا لوله های اصلی را از جنس پلی اتیلن چگالی بالا (HDPE) و لوله های قطره ای را از جنس پلی اتیلن چگالی پایین (LDPE) استفاده می کنند.

بخش دوم: اتصال به منبع آب

گام اول: نصب لوله اصلی به همراه یک شیر یکطرفه.

هر سیستم آبیاری باید توسط خودش بسته شود، با نصب یک شیر یک طرفه از حرکت برعکس جریان آب به داخل منبع و نفوذ آلودگی به داخل آب آشامیدنی می توان جلوگیری نمود.

گام دوم: یک کنترلر یا تایمر نصب کنید.

اگر می خواهید باغ یا باغچه خود را به صورت خودکار آبیاری کنید، یک تایمر آبیاری در ابتدای سیستم خود نصب نمایید. برای سیم کشی شیرهای برقی هر قسمت از سیستم بهتر است از سیم هایی استفاده نمایید که ضد آب باشند.

گام سوم: افزودن یک فیلتر

لوله های قطره ای و قطره چکان ها به راحتی توسط ریشه ها و ذرات مختلف معلق در آب گرفته می شود. استفاده از فیلتری با مش 155 (100 میکرون) یا بالاتر می تواند در جلوگیری از گرفتگی به شما کمک کند.

گام چهارم: اگر نیاز شد یک تنظیم کننده فشار نصب نمایید

البته به این رگولاتور شیر کاهنده فشار هم می گویند، این شیر فشار آب درون لوله ها را کاهش و تنظیم می کند. اگر فشار آب شما بالاتر از 3 بار است بهتر است یک شیر کاهنده فشار استفاده نمایید.

گام پنجم: اگر نیاز شد لوله های جانبی را نصب نمایید.

اگر بیشتر از یک خط لوله قطره ای دارید، سعی نمایید از لوله ی اصلی خود بوسیله یک سه راهی یا کمربند انشعابهای فرعی بگیرید. لوله های قطره ای هر ناحیه از این خط فرعی گرفته می شوند.

بخش سوم: نصب کردن تجهیزات آبیاری قطره ای

گام اول: سرهم کردن لوله های قطره ای:

بوسیله یک لوله بر لوله های قطره ای را در طول های دلخواه خود ببرید و آنها را به درون رابط های انشعاب فشار دهید و سپس رابطها را به لوله های جانبی یا اصلی وصل نمایید. طریقه اتصال به این لوله ها بستگی به نوع اتصالاتی که شما انتخاب می کنید بستگی دارد. (برای راهنمایی بیشتر می توانید با ما تماس بگیرید). لوله های قطره ای را در سطح باغ یا باغچه خود پهن نمایید.

– لوله های قطره ای را زیر خاک دفن نکنید زیرا ممکن است توسط جوندگان از بین بروند و شما متوجه نشوید. برای پنهان کردن آنها لوله ها را با مالچ بپوشانید. البته بعد از تمام شدن کار.

– با استفاده از یک شیر انشعاب در اول خط لوله قطره ای خود می توانید هر خط را به صورت جداگانه و در صورت لزوم قطع کنید.

گام دوم: لوله ها را بوسیله پایه های نگهدارنده در زمین محکم نمایید.

گام سوم: نصب قطره چکان ها.

اگر شما از قطره چکانها و میکروپاشنده ها استفاده می کنید آنها را در طول خط لوله قطره ای خود نصب نمایید. با استفاده از یک پانچر مخصوص لوله ها را سوراخ نمایید و قطره چکان ها را با فشار وارد نمایید.

– برای سوراخ کردن لوله ها از میخ و وسایل متفرقه دیگر استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث نشتی در لوله های شما شود.

گام چهارم: انتهای هر لوله قطره ای را با درپوش ببندید.

در انتهای هر لوله قطره ای یک درپوش انتهایی و یا یک شیر قرار دهید تا از خروج آب در انتهای خط جلوگیری شود. البته شما نیز می توانید با خم کردن لوله انتهای آن را نیز مسدود کنید. سعی کنید به صورت دوره ای انتهای لوله ها را باز کنید تا رسوبات معلق موجود در لوله از آن خارج شود.

گام پنجم: تست سیستم.

تایمر را روی حالت دستی قرار دهید و شیر آب ابتدای خط را باز کنید. شیر های کنترل را تنظیم کنید تا آبدهی قطره چکان ها به حالت پایدار در بیاید. بعد از پایان تست سیستم ، تایمر را مطابق نیازهای باغ خود تنظیم نمایید و کل سیستم برای برای نشتی چک کنید و اگر در جایی نیاز بود آنرا تعمیر کنید.

– اگر از اتصالات پیچی فلزی استفاده می کنید برای بستن و آب بندی آنها از نوار تفلن استفاده کنید. اگر بعد از بستن اتصال نشتی داشت باید آنرا باز کنید و از نوار تفلن بیشتری استفاده کنید.

– اتصالات پیچی پلاستیکی نسبت به اتصالات فلزی بهتر هستند و برای کار با آنها نیازی به استفاده از تفلن نیست. در بستن این اتصالات توجه کنید آنها را تا جایی محکم کنید که با دست محکم می شوند و برای سفت کردن آنها نیازی به استفاده از آچار نیست.

منبع

در این فیلم آموزشی نیز یک نمونه از اجرای آبیاری قطره ای به صورت خلاصه نمایش داده شده است.

گروه: آبیاری

شوری خاک از چند طریق رشد گیاه را محدود می کند؟

 شوری خاک از جمله پدیده هایی است که امروزی برخی از زمین های کشاورزی را درگیر کرده است. این پدیده بر روی میزان محصول و همچنین میزان آبی که توسط گیاه جذب می شود اثر نامطلوبی بر جای می گذارد. شوری خاک موجب اختلال و تغییر روند رشد گیاه شده و مانع جذب مواد موثر از خاک می گردد.

۱-آب قابل استفاده گیاه را کاهش می‌دهد؛

 در خاک ها شور ، گیاهان به پژمردگی بیشتری دچار می شوند . این پدیده اصطلاحا خشکی فیزیولوژیکی نام دارد. زیرا به دلیل شوری خاک بستر، گیاهان از جذب آب درون خاک ناتوان می شوند.

۲- مسمومیت؛

بعضی از یونها در مقادیر زیاد در خاک های شور یافت می شوند. این یونها به میزان فراوان توسط گیاه جذب شده و در آن ایجاد مسمومیت می کنند. از بین این مواد ، یونهای کلر ، سدیم و بور ، بیشترین تاثیر را بر روی گیاه می گذارند.

۳-  عدم تعادل تغذیه‌ای؛

وجود یونها تنها در مسمومیت گیاه ایفای نقش نمی کنند. بلکه تغذیه گیاه را نیز دچار اختلال می نمایند. این یونها در خاک های شور بیشتر از سایر خاک ها دیده می شوند. به عنوان مثال در یک نوع از خاک شور، به خاطر اشباع بودن بیش از حد آن توسط کلر و طبیعتا جذب آن توسط بافت گیاه ، جذب نیترات و سولفات در گیاه رو به کاهش می گذارد . این در حالی است که نیترات و سولفات از جمله مواد موثر و یونهای ضروری برای تغذیه گیاه به حساب می آیند.

در مثالی دیگر ، وجود شوری خاک سبب شده که سدیم آن توسط گیاه بیش از حد دریافت شود . جذب این ماده توسط گیاه سبب کاهش جذب پتاسیم که برای رشد گیاه موثر است می گردد.

بهترین زمان برای آبیاری چه موقع است؟

بهترین زمان آبیاری

به نظر شما بهترین زمان برای شروع آبیاری چه موقعی است؟ آیا شما زمانی آبیاری را شروع می کنید که علایم کم آبی در گیاه بوجود آمده است؟ با بدانید زمانی که گیاه علایم کمبود آب را بروز می دهد، برای آبیاری بسیار دیر است. با اینکه گیاه فعالیت خود را از سر می گیرد اما بازده های مورد نظر و ضروری ، برای اینکه آبیاری صرفه اقتصادی داشته باشد به دست نخواهد آمد. بنابراین لازم است زمان آبیاری با دقت تعیین شود. هنوز دستگاهی که هم ارزان باشد و هم دقت بالایی داشته باشد برای تعیین زمان دقیق آبیاری ساخته نشده است لذا در حال حاضر تنها تجربیات صحرایی می تواند پاره ای مشخصات را که به گونه ای با تشنگی خاک ارتباط دارد، روش سازد و بدون آنها کشاورز در مقابل محیط زنده ای که با آن سروکار دارد به صورت غیر فعال در می آید.

موارد زیر نیز اگر با تجربیات شخصی ترکیب شوند می تواند در تعیین زمان دقیق آبیاری راه گشای کشاورزان باشند:

۱- با توجه به اینکه دور آبیاری چند روزی بیش نیست (معمولا ۵ الی ۱۲ روز) و در این فاصله کوتاه نباید هیچ نقطه ای از منطقه تحت آبیاری با کمبود آب مواجه گردد. برای احتیاط لازم است نه بخاطر اولین قطعه بلکه با توجه به آبیاری به موقع آخرین قطعه، آبیاری را زودتر از موعد مقرر انجام داد.

۲- بارندگی خیلی کم را نباید به حساب آورد زیرا در اکثر حالات این باران ها بلافاصله بوسیله برگها و خاک های سطحی جذب می شود. البته این باران ها به مصرف گیاه نمی رسند اما برای گیاهان مخصوصا در آب و هوای بسیار خشک اثرات غیر مستقیمی خوبی دارند.

۳- رگبارهای شدید را باید خارج از محدوده رطوبت قابل استفاده منظور داشت زیرا که اگر بارندگی از حدی بیشتر باشد آب در اثر نفوذ عمقی و یا جریان سطحی تلف می شود.

۴- لازم است به نیاز آبی گیاه در دوره های بحرانی توجه خاصی مبذول داشت. دوره بحرانی برای غلات به طور کلی دوره گل دادن و یا تشکیل جوانه ها و در مورد درختان میوه بزرگ شدن میوه ها است.

توجه داشته باشید روش های دیگری هم برای محاسبه زمان شروع آبیاری وجود دارد مانند روش تواتر که در مقاله های دیگر خواهد آمد.

منبع: کتاب مبانی آبیاری و اصول طراحی روش های آبیاری بارانی کلاسیک

آبیاری و اصول طراحی روش های آبیاری بارانی کلاسیک

گروه: آبیاری

چگونه با آبیاری گیاهی مقاوم تری ایجاد کنیم

توسعه ریشه با آبیاری بهترین زمان آبیاری مقاومت گباه

یکی از عواملی که روی مقاومت و پایداری گیاه در شرایط محیطی نامناسب مانند گرمای زیاد تاثیر مهمی دارد نحوه توسعه و گسترش ریشه ها در خاک است. گسترش سریع ریشه در خاک گیاه را در برابر گرمای شدید مقاومتر می کند. حال چگونه می توان باعث بسط سریع تر ریشه های گیاه در خاک شد.

در آغاز رشد ، گیاه آب را فقط از قشر نازکی از خاک جذب می کند. شاید به نظر برسد که در این صورت ، باید فقط همین قسمت سطحی را مرطوب کرد، ولی در حقیقت بهتر است که خاک را در تمام ضخامتی که در آینده بوسیله ریشه ها اشغال خواهد شد سیراب نمود.

اگر ریشه در سطح دچار کمبود نشود هرگز به اعماق حرکت نمی کند، بنابراین بهتر است که تا حداکثر عمقی که ریشه ها حرکت می کنند را خیساند سپس آن را مدتی به حال خود رها کرد تا آب سطحی خشک شود. در این حالت ریشه در جستجوی آب به اعماق حرکت خواهد کرد و خواهد توانست ضخامت بیشتری را مورد بهره برداری قرار دهد و مواد مغذی بیشتری را در اختیار داشته باشد.

توسعه ریشه با آبیاری

به طور کلی می توان مراحل توسعه ریشه برای جذب آب را به صورت زیر بیان نمود:

مرحله ۱: تمامی عمق خاک مرطوب می شود

مرحله ۲: گیاه پس از اینکه رطوبت قسمت های سطحی خاک را مصرف کرد در جستجوی آب به طرف اعماق حرکت می کند.

مرحله ۳: پس از اینکه ریشه ها کاملا گسترش یافتند مجددا تمامی عمق خاک را می خیسانند.

برعکس ، آبیاری با جیره های بسیار زیاد، قشرهای سطحی را به حالت اشباع در می آورد و در این قسمت محیط خفقان آور ایجاد می شود و همچنین ممکن است شستشوی داخلی خاک و جریان عمقی به وجود بیاید.

منبع: کتاب مبانی آبیاری و اصول طراحی روش های آبیاری بارانی کلاسیک

آبیاری و اصول طراحی روش های آبیاری بارانی کلاسیک

گروه: آبیاری

چگونه بوسیله آبیاری نمک خاک را کنترل کنیم

چگونه بوسیله آبیاری نمک خاک را کنترل کنیم

در کنترل نمک بوسیله آبیاری باید به دو نکته اساسی توجه کرد:

۱- مقدار آب مورد نیاز

۲- کیفیت آب آبیاری

رشد گیاه تابعی از شوری و پتانسیل ماتریک آب خاک است. شوری را بوسیله شستشو و پتانسیل ماتریک را از طریق آبیاری به موقع و کافی می توان کنترل نمود. برای کنترل نمک توسط آبیاری بایستی به همراه آب آبیاری مقدار آب اضافی به زمین و گیاه داده شود تا آبشویی انجام گیرد. روش های آبیاری سطحی و تحت فشار را می توان برای این مساله به کار برد. آبیاری کرتی زمانی از نظر کنترل شوری موفق است که آب به طور یکنواخت در سطح مزرعه پخش شود.

در آبیاری جوی پشته ای ( شیاری ) و آبیاری به وسیله لوله های سوراخ دار ، توزیع نمک در دو جهت افقی و عمودی صورت می گیرد. در این نوع آبیاری ها که برای گیاهان ردیفی به کار می رود تجمع نمک در جبهه رطوبت خاک بوده، لذا روی پشته ها مقدار نمک زیادتر از جاهای دیگر جمع می شود.

در آبیاری قطره ای و حوضچه ای کوچک حرکت نمک به صورت شعاعی در تمام جهات صورت می گیرد. در خاک های شنی جبهه حرکت نمک بسته به کمی یا زیادی آب دایره ای یا بیضی شکل است، ولی در خاک های رسی حرکت نمک در جهت افقی بیشتر است و تجمع نمک در عمق زیاد نخواهد بود.

روش آبیاری بارانی نسبت به کرتی در کنترل شوری خاک موثرتر است. روش آبیاری قطره ای برای آبیاری با آب شور مناسب ترین روش است زیرا محلول خاک تقریبا همیشه رقیق نگهداشته شده اثر شوری زیاد مشهود نخواهد بود.

برای اصلاح خاک های سدیک بایستی سدیم قابل تبادل به وسیله کلسیم جایگزین گردد برای دادن کلسیم به خاک می توان از نمک های محلول و یا در خاک های آهکی با افزایش اسید یا ماده تولید کننده اسید را وارد محلول خاک نمود. معمولترین ماده اصلاح کننده خاک گچ می باشد که به آب آبیاری اضافه می شود. اگر خاک آهکی باشد می توان اسید فسفریک و یا سولفات آهن و آلومینیوم یا گوگرد اضافه کرد.

اصلاح خاک های شور معمولا بوسیله غرقاب کردن زمین انجام می شود. در شستشوی خاک به طریق آبیاری بارانی یا غیر غرقابی مقدار آب کمتری نیاز است.

منبع:

ماهنامه روش های نوین آبیاری شماره ۸۲ صفحه ۸

گروه: آبیاری

چگونه عملکرد و راندمان آبیاری مزارع خود را افزایش دهیم؟

افزایش راندمان آبیاری مزارع

در این مقاله در پی آن هستیم تا راهکارهای عملی و کاربردی جهت افزایش عملکرد و راندمان آبیاری در سطح مزارع و باغات را بیان نماییم. شایان گفتن است برخی عواملی که باعث کاهش راندمان آبیاری می شود مربوط به مسائل مدیریتی مزرعه می‌باشد و برخی عوامل نیز ناشی از کمبود و نقص تجهیزات است. برخی دیگر از عوامل نیز تحت تاثیر عوامل محیطی است و با اعمال مدیریت می توان تا حد زیادی آنها را بهبود بخشید. در این نگاره جهت افزایش عملکرد و راندمان آبیاری سیستم های مختلف آبیاری راهکارهایی بیان می نماییم.

۱-    آبیاری سنتی

حتی در روش های سنتی آبیاری نیز می توان با انجام راهکارهایی ساده تا حد قابل قبولی راندمان آبیاری را افزایش داد تا میزان تولید محصول بازای آب مصرف شده نیز افزایش یابد. در مزارعی که به شیوه سنتی آبیاری می شوند اکثر راهکارها مدیریتی بوده و در صورت اعمال مدیریت صحیح می توان به حد بالایی از راندمان دست یافت. در ذیل به اختصار به بیان موارد حائز اهمیت می پردازیم:

الف) تعیین ابعاد کرت، نوار یا جویچه متناسب با شدت جریان آب

از مهمترین عوامل تعیین کننده راندمان آبیاری سطحی سنتی، تناسب میان شدت جریان آب ورودی(دبی ورودی) به کرت یا جویچه، با ابعاد کرت یا جویچه(که از این پس با نام واحد آبیاری بیان می شود) است. اگر میزان دبی ورودی به زیرواحد آبیاری زیاد باشد، باعث پیشروی سریع آب و راندمان آبیاری افزایش خواهد یافت، اما این پیشروی سریع باعث تخریب ساختار خاک، فرسایش و شسته شدن خاک خواهد شد و حتی ممکن است به گیاه نیز آسیب برساند. در مقابل اگر دبی آب ورودی به واحد آبیاری کم باشد، عملا نفوذ آب به خاک زیاد خواهد شد و قسمت های ابتدایی واحد آبیاری، بیش از قسمت های انتهایی آب دریافت می کنند. در این حالت اکثر مقدار آب در اثر نفوذ در اعماق خاک از دسترس گیاه خارج شده و راندمان آبیاری بشدت کاهش می یابد. اختصاص دبی مطلوب به هر واحد آبیاری در عمل با تنظیم تعداد واحدهایی که بطور همزمان آبیاری می شوند قابل تنظیم می باشد.

در مورد ابعاد هر واحد آبیاری نیز بیان این نکته ضروری است که اگر طول واحد آبیاری بیش از حد انتخاب شود، باعث هدر رفت آب در اثر نفوذ شده و راندمان آبیاری کاهش می یابد. همچنین در نظر گرفتن ابعاد واحد آبیاری، کمتر از مقدار مورد نیاز، باعث افزایش تلفات زمین در اثر مرز بندی و دشوار شدن آبیاری می گردد.

بنابراین بسیار ضروری است تا میان ابعاد ( طول و عرض و عمق) واحد آبیاری و دبی ورودی به آن،به طور مناسب تعادل برقرار شود و به حالت ایده آل دست یافت. قابل ذکر است که برخی از کشاورزان موفق به طور تجربی و بر اساس سعی وخطا به حالت ایده آل جهت مزرعه خود رسیده اند. با این وجود بهره گرفتن از کارشناسان مربوطه در این امر خالی از لطف نمی باشد.

ب) استفاده از استخر ذخیره در صورت لزوم

همانطور که ذکر شد، در صورتیکه دبی ورودی به واحد آبیاری کم باشد، در اثر نفوذ عمقی آب به داخل زمین هدر رفت آب افزایش یافته و در نتیجه راندمان آبیاری کم خواهد شد. لذا در صورتیکه منبع آبی که در اختیار دارید دارای دبی کمی می باشد و اختصاص دادن تمام دبی آن به یک واحد آبیاری باعث ایجاد مشکل در آبیاری می شود، لذا احداث یک استخر برای ذخیره سازی آب و استفاده از دبی مطلوب در زمان آبیاری ضروری بنظر می رسد. این امر تا حد زیادی آبیاری را سهولت بخشیده و افزایش راندمان را در پی دارد.

ج) جلوگیری از آبیاری بی رویه

در برخی از موارد مشاهده شده است که دور آبیاری که برای یک مزرعه در نظر گرفته شده است، با میزان آبی که گیاه نیاز دارد، مطابق نمی‌باشد. در برخی موارد، آبیاری به میزان کمتر از نیاز گیاه صورت می گیرد که این امر باعث کاهش عملکرد محصول می شود و در برخی موارد آبیاری بیش از نیاز گیاه انجام شده و عملا آبی که به زمین داده می شود به اعماق زمین نفوذ کرده و از دسترس گیاه خارج می شود. لذا تنظیم نمودن میزان آبیاری با نیاز گیاه امری ضروری است. در این مورد استفاده از نظر کارشناسان بسیار مفید واقع خواهد شد.

د) استفاده از لوله های پلاستیکی جهت انتقال آب

در کشاورزی های سنتی که از جوی های خاکی برای انتقال آب در سطح مزرعه استفاده می شود، مقدار زیادی از آب در جوی ها نفوذ کرده و هدر می رود. لذا استفاده از لوله های پلاستیکی انتقال آب، که دارای قیمت مناسبی نیز می باشد، بعنوان راهکاری جهت افزایش راندمان آبیاری در این بخش مطرح می شود. این امر باعث خواهد شد تا دبی ورودی به هر واحد آبیاری افزایش یابد و آبیاری نیز با سهولت بیشتری انجام گیرد.

ه) اصلاح شیب زمین

یکنواخت نبودن شیب در طول زمین و وجود پستی و بلندی در زمین، باعث ایجاد مشکل در پیشروی آب می شود. به خصوص اگر ناهمواری در جوی های اصلی و در مسیر اصلی آب وجود داشته باشد. همچنین هموار نبودن زمین در سطح کرت، نوار یا جویچه نیز در آبیاری اخلال ایجاد می کند. در موارد بسیاری و به تجربه مشاهده شده است که شیب بندی مناسب زمین و یا انجام تسطیح لیزری، باعث بهبود، افزایش راندمان و سهولت آبیاری شده است.

۲-    آبیاری کم فشار ( سطحی )

از آنجا که مکانیزم توزیع آب در سطح مزرعه در سیستم های سنتی و کم فشار یکسان بوده و صرفا مکانیسم انتقال آب متفاوت است، لذا روش های بیان شده برای افزایش راندمان آبیاری سنتی باعث افزایش راندمان آبیاری کم فشار نیز خواهد شد. اصلاح شیب، طراحی ابعاد و دبی ورودی به واحدهای آبیاری، تنظیم دور و میزان آبیاری با نیاز گیاه از موارد قابل ذکر است که توضیح داده شد.

۳-    آبیاری بارانی

متاسفانه به دلیل عدم آگاهی بهره برداران گرامی از سیستم های آبیاری بارانی به کرات مشاهده شده است که آبیاری بارانی با راندمان بسیار پایین انجام شده و بهره بردار نیز از سیستم بارانی ناراضی است. با توجه به موارد زیر تا حد بسیار زیادی مشکلات استفاده از این سیستم برطرف خواهد شد و آبیاری با راندمان و رضایت بالایی صورت می گیرد.

الف) استفاده از آبپاش های با کیفیت

آبپاش ها در سیستم آبیاری بارانی مهمترین نقش را بر عهده دارند. در صورتیکه آبپاش دارای کیفیت مناسب نباشد، عمل توزیع آب در سطح مزرعه به خوبی صورت نمی پذیرد. در این خصوص راهنمایی کاربردی در سایت پادیاب  نگاشته شده است. برای راهنمایی بیشتر و توضیحات تکمیلی در این زمینه به مقاله جزئیات مورد توجه در انتخاب یک آبپاش بخش اول و بخش دوم مراجعه نمایید.

ب) استفاده در شرایط جوی مناسب

در صورتیکه از سیستم آبیاری بارانی در شرایطی که سرعت وزش باد زیاد است، استفاده نمایید، عملا راندمان آبیاری را کاهش داده اید. زیرا وزش باد باعث منحرف شدن قطرات آب از مسیر اصلی خود شده و توزیع آب در مزرعه به خوبی صورت نمی پذیرد. همچنین در این شرایط مقداری از آب خارج شده از آبپاش تبخیر می گردد. در نتیجه غیر یکنواختی رشد محصول را در سطح مزرعه تان مشاهده خواهید کرد. بنابراین از نصب آبپاش ها و استفاده از سیستم آبیاری بارانی در ساعت بادی و گرم خودداری نمایید.

ج) استقرار صحیح آبپاش ها

برای پخش بهتر آب توسط آبپاش لازم است تا آبپاش با فشار مشخصی کار کند. سیستم و شبکه لوله آبیاری شما برای تعداد مشخصی آبپاش و استقرار یک آبپاش روی هر خط فرعی ( لترال ) طراحی شده است. لذا در صورتیکه تعداد آبپاش هایی که برای آبیاری استفاده می کنید از تعداد مجاز آن بیشتر باشد، عملا فشار سیستم کاهش یافته و در عملکرد آبپاش ها مشکل ایجاد می شود. همچنین چنانچه روی یک خط فرعی( لترال ) بیش از یک آبپاش نصب نمایید بازهم باعث کاهش فشار کارکرد آبپاش ها شده اید و در این صورت آبپاش ها به مقدار کافی آب را پرتاب نکرده و راندمان آبیاری و عملکرد محصول را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. موارد بسیار زیادی مشاهده شده است که به همین دلایل سیستم آبیاری بارانی با عملکردی بسیار پایین تر از مقدار واقعی خود کار می کند.

د) تنظیم فشار مناسب

همانطور که ذکر شد آبپاش برای اینکه با راندمان بالا آب را در سطح مزرعه توزیع نماید، نیازمند وجود فشار مناسب در پای آبپاش است. لذا همواره سعی نمایید که اجازه ندهید فشار کار سیستم از مقدار مشخص شده آن بیشتر یا کمتر شود. حداقل بصورت هفتگی در صدد تنظیم فشار کاری سیستم باشید. لازم بذکر است که فشار مورد نیاز سیستم توسط طراح سیستم آبیاری مشخص شده است. در این خصوص از کارشناسان مشورت بگیرید.

ه) استقرار آبپاش ها در جهت مناسب با باد

با وجود توصیه اکید در مورد عدم استفاده از آبیاری بارانی در شرایط وزش باد شدید، توصیه می شود در صورتیکه از آبیاری بارانی هنگام وزش بادهای ملایم استفاده می کنید، در صورت امکان، به نحوی آبپاش ها را در سطح مزرعه نصب نمایید که قطرات آب منحرف شده از یک آبپاش، بوسیله باد به سطح تحت پوشش آبپاش کناری (که در حال کار است) انتقال یابد؛ تا مقداری از بادبردگی آبپاش به سطح تحت پوشش آبپاش های کناری منتقل شود و به این شکل هر آبپاش، نقصان آبپاش کناری را تا حدی پوشش دهد. به همین منظور استقرار خطوط لترال آبیاری بارانی در جهت باد توصیه نمی شود زیرا در این صورت و برای استقرار به شکل توضیح داده شده، مجبور می شوید از دو آبپاش روی یک خط لترال استفاده نمایید که همانطور که ذکر شد باعث کاهش فشار خواهد شد.

۴-    آبیاری تیپ

آبیاری با استفاده از نوار تیپ، از روش های نوین آبیاری می باشد که امروزه کشاورزان محترم تمایل زیادی به استفاده از آن دارند. با کاربرد موارد زیر می توانید از سیستم خود بهتر بهره بگیرید.

الف) استفاده از نوار تیپ مناسب

همانند سیستم آبیاری بارانی اثرگذارترین بخش یک سیستم آبیاری تیپ، نوار تیپ های استفاده شده در آن است. نوار تیپ های بدون کیفیت در حد زیادی عملکرد سیستم را کاهش خواهد داد و توزیع آب در سطح مزرعه را دچار اخلال می کند. لذا برای توزیع بهتر رطوبت در سطح خاک و اطمینان از عملکرد سیستم، پیشنهاد می شود از نوار تیپ های با کیفیت استفاده نمایید. نوار تیپ بایستی تا حد امکان دارای آبدهی یکسان در طول نوار باشد و امکان گرفتگی روزنه های آن کم باشد. مقاومت در برابر عوامل خارجی و اشعه خورشید نیز از دیگر ویژگی های یک نوار تیپ مناسب است.

ب) تنظیم فشار مناسب

عدم وجود فشار مناسب باعث کاهش و یا افزایش آبدهی نوار تیپ خواهد  شد و همین امر عملکرد سیستم را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا همواره به نحوی سیستم را مدیریت نمایید تا فشار مطلوب را برای کارکرد سیستم تامین نمایید.

ج) استفاده از فیلتر مناسب و شست و شوی فیلترها

بدلیل کوچک بودن روزنه های خروجی آب در نوارهای تیپ و زیاد بودن احتمال گرفته شدن آنها در اثر وجود ذرات معلق در آب، استفاده از یک فیلتر مناسب به منظور جذب ذرات معلق توصیه می گردد. امروزه فیلترهای دیسکی به خوبی این عمل را انجام می دهند. به منظور جلوگیری از افت فشار و کارکرد بهتر فیلترها، از شست و شو دادن دوره ای فیلترها غاقل نشوید.

د) عدم آبیاری بیش از حد

در صورتیکه بیش از نیاز گیاه، گیاه را آبیاری نمایید نه تنها به گیاه کمکی نکرده اید، بلکه باعث هدر رفت آب نیز شده اید. همواره به میزان کافی به گیاه آب دهید تا گیاه بتواند مراحل رشد را به خوبی طی کند.

۵-    آبیاری قطره ای

الف) استفاده از قطره چکان مناسب

همانند تمامی سیستم های آبیاری، استفاده از یک گسیلنده مناسب اثرگذارترین عامل در عملکرد سیستم است. استفاده از قطره چکان های تنظیم فشاری ( PC ) که دارای آبدهی یکسان در فشارهای مختلف هستند، باعث می شود تا تمامی قطره چکان های استفاده شده در سیستم آبیاری، در هر نقطه ای که باشد با آبدهی یکسان و ثابت کار کند. لذا توزیع رطوبت به طور یکسان در سطح مزرعه انجام خواهد گرفت. همچنین قطره چکان های خودشوینده از گرفتگی قطره چکان ها تا حدی جلوگیری می نماید. لذا توصیه اکید بر آن است که از قطره چکان های تنظیم فشاری ( PC ) و خودشوینده استفاده نمایید.

ب) تنظیم فشار مناسب

همواره به نحوی از سیستم بهره برداری نمایید که فشار لازم برای خروج آب از قطره چکان ها فراهم باشد و در انتهای خطوط فرعی ( لترال ) دچار کمبود فشار نشوید. نتظیم دوره ای فشار سیستم، بررسی شکستگی و دررفتگی های احتمالی سیستم و باز کردن واحدهای آبیاری در حد مطلوب در این مورد اثر گذار است.

ج) وچود فیلتر مناسب و شست و شوی فیلترها

به منظور جلوگیری از گرفتگی قطره چکان ها به وسیله ذرات معلق و مواد بیولوژیک، استفاده از فیلتر کاملا ضروری است. فیلتر شما بایستی ظرفیت تصفیه آب در حد مورد نیاز را داشته باشد در غیر این صورت تصفیه به نحو مطلوب صورت نمی گرد. شست و شوی دوره ای فیلترها در عملکرد آن بسیار ضروری است. حتما با توجه به ساعات کار سیستم، بصورت دوره ای فیلترها را شست و شو دهید.

د) اسید شویی دوره ای

با وجود نصب تجهیزات تصفیه ای مانند فیلترها، مواد بیولوژیک، جلبک ها و رسوبات ممکن است به قطره چکان های شما برسد و عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار دهد. لذا می توان با تزریق اسید به مقدار کافی در سیستم، رسوبات و جلبک ها را از بین برد و عملکرد سیستم را به حد مطلوب رساند.

ه) عدم آبیاری بیش از حد

همانند آنچه در مورد تمامی سیستم های آبیاری ذکر شد، در این مورد نیز توجه به آبیاری به اندازه بسیار مهم است. در صورتیکه بیش از ظرفیت نگهداری خاک، آبیاری نمایید، آب به اعماق زمین نفوذ کرده و از دسترس خارج می شود.

گروه: آبیاری

چگونه یک سیستم آبیاری مناسب برای مزرعه خود، انتخاب و پیاده نماییم؟

انتخاب سیستم آبیاری مناسب مزرعه

در این مقاله سعی شده است تا مراحل و رویه ای که می بایست جهت انتخاب و اجرا نمودن یک سیستم آبیاری مناسب برای مزرعه خود انجام دهید، را به اختصار توضیح دهیم. بدیهی است که برای همه مزارع و تمام شرایط نمی توان یک نسخه واحد پیچید و بصورت تام از آن استفاده نمود. بلکه بسته به شرایط هر مزرعه و منطقه و عوامل موثر، بایستی بهترین گزینه و رویه را برگزید. با این وجود در این مقاله سعی شده است تا راهنمایی کلی، به منظور جهت دهی به این رویه و راهنمایی برای انتخاب یک سیستم آبیاری مناسب، ایجاد گردد.

در ذیل مراحلی که می بایست برای داشتن یک سیستم آبیاری مناسب طی شود را به اختصار بیان می کنیم. انجام دادن مراحل ذیل تا حد زیادی به شما کمک خواهد  کرد تا تصمیم گیری صحیحی در خصوص انتخاب سیستم آبیاری داشته باشید. در خصوص اطلاعات تکمیلی در هرمورد می توانید از کارشناسان مربوطه کمک بگیرید.

۱-    نمونه گیری و آزمایش آب

بعنوان گام اول لازم است تا درباره کیفیت منبع آب مورد استفاده در مزرعه اطلاعاتی داشته باشید. از آنجا که کیفیت منبع آب یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر کشت و زرع می باشد؛ لذا برای انتخاب یک سیستم آبیاری، بررسی کیفیت منبع آب مورد استفاده، در اولین گام ضروری است. با انجام آزمایش روی نمونه آب مصرفی پارامترهای مختلف کیفیتی آب مشخص می گردد. از مهمترین پارامترهای کیفی آب، میزان شوری آب است. شوری آب تا حد زیادی مشخص کننده سیستم آبیاری مناسب مزرعه شما می باشد. آب شور با هدایت الکتریکی(EC) بیش از ۴ دسی زیمنس بر متر، مناسب برای استفاده در سیستم آبیاری بارانی نمی باشد زیرا پاشیده شدن آب شور برروی برگ گیاهان باعث سوختگی احتمالی برگ و کاهش عملکرد محصول می گردد.همچنین اگر آب شما دارای شوری بیش از ۴ است، استفاده از آبیاری تیپ نیز باستی با بررسی سایر عوامل و با احتیاط اجرا شود.

از دیگر پارامترهای کیفی آب، میزان کلر و سدیم موجود در آب است. میزان کلر و سدیم بالای آب برای اجرای سیستم آبیاری بارانی محدودیت ایجاد می کند و سبب سوختگی برگ ها می شود. از آنجایی که در آبیاری بارانی آب در بین چرخش آبپاشها تبخیر می شود ، املاح در شرایط تناوب خشکی و رطوبت نسبت به شرایطی که آب بطور پیوسته پاشیده می شود ، تجمع بیشتری در سطح برگها پیدا می کنند . سرانجام این نمکها توسط گیاه جذب شده و ممکن است باعث خسارت به محصول گردند .

میزان بی کربنات آب نیز در بحث آبیاری تیپ موثر است و بر گرفتگی روزنه ها اثر میگذارد. اگر غلظت بی کربنات از ۲ میلی اکی والان بر لیتر بیشتر باشد ضروری است تا گرفتگی گسیلنده ها از نظر شیمیایی بررسی شود. همچنین در آبیاری بارانی غلظت بی کربنات بیش از ۸.۵ میلی اکی والان بر لیتر باعث ایجاد مشکل خواهد شد. آبیاری کم فشار در برابر خصوصیات کیفی آب کمترین میزان حساسیت را دارا می باشد.

PH آب نیز بیشتر در آبیاری تیپ تاثیر و چگونگی گرفتگی روزنه ها تاثیر می گذارد. هرچه PH آب بیشتر باشد احتمال گرفتگی روزنه ها افزایش می یابد.

 keifiat

۲-    بررسی کمیت آب

مسلما میزان و چگونگی دسترسی شما به منابع آب یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار است. کمیت آب مشخص کننده میزان کشت، میزان سرمایه مورد نیاز و چگونگی درسترسی به آب تعیین کننده ظرفیت سیستم آبیاری، ضرورت یا عدم ضرورت ساخت استخر ذخیره می باشد.

به طور حتم در شرایطی که منبع آب شما، با دبی زیاد و در مدت زمان محدود در اختیارتان قرار میگیرد، سیستم آبیاری شما متفاوت با زمانی خواهد بود که به یک منبع آب دائمی دسترسی دارید. در برخی موارد استفاده از سیستم آبیاری کم فشار(انتقال با لوله یا کانال) بدلیل دبی زیاد آب، ترجیح داده می شود.

kamiat

۳-    تعیین الگوی کشت

با توجه به شرایط منطقه، محصولات غالب کشت شده در منطقه، شرایط کشت، ماشین آلات در دسترس، کیفیت و کمیت آب، الگوی کشت مورد نظر خود را تعیین نمایید. بعد از انتخاب الگوی کشت تا حد زیادی گزینه های انتخابی برای سیستم آبیاری مشخص می گردد. برخی گیاهان همانند ذرت اگرچه با آبیاری بارانی نیز قابل آبیاری هستند، اما کشت خطی و آبیاری آنها بوسیله نوار تیپ بسیار نتیجه بهتری در پی دارد و عملکرد محصول را افزایش می دهد. اگر در الگوی کشت خود، پس از محصولی مانند گندم قصد کاشت ذرت یا گیاهان ردیفی را دارید، استفاده از سیستم های آبیاری تلفیقی برای شما پیشنهاد می گردد.

همچنین برخی از گیاهان نسبت به آبیاری بارانی حساس می باشند و امکان انجام آبیاری بارانی برای آنها وجود ندارد. برای برخی گیاهان همچون غلات نیز آبیاری قطره ای و یا تیپ باعث بروز مشکلات عملیاتی خواهد شد.

kesht 

۴-    بررسی شرایط جوی

شرایط آبوهوایی نیز از عوامل تاثیر گذار در انتخاب سیستم آبیاری مناسب برای مزرعه می باشد. اصولا در مناطق بادخیز و بسیار گرم، آبیاری بارانی دارای راندمان کمتری است و در نتیجه آن باعث کاهش عملکرد محصول می شود.

hava

۵-    نمونه گیری و آزمایش خاک

انجام آزمایش برروی خاک مزرعه علاوه بر مشخص ساختن عناصر غذایی موجود در خاک که در امر کوددهی می تواند به شما کمک کند، بافت و نفوذ پذیری خاک را نیز مشخص می نماید. اصولا در خاک هایی با بافت سنگین، آبیاری کم فشار(سطحی) با راندمان بالایی انجام می گردد و بلعکس. همچنین در خاکهای سبک بعلت ظرفیت کم نگهداشت آب، دور آبیاری شما کاهش خواهد یافت و در صورت استفاده از سیستم های سطحی، سطح زیر کشت کم می شود. در این شرایط استفاده از یک سیستم آبیاری با قابلیت تنظیم عمق آبیاری، باعث بهبود کشت و زرع شما خواهد شد.

khak

۶-    بررسی شیب زمین

توپوگرافی و شیب زمین از دیگر عوامل حائز اهمیت است. معمولا آبیاری سطحی(سنتی) یا کم فشار در زمین های با شیب تند بسیار دشوار است و دارای راندمان کمی می باشد. در صورتیکه استفاده از یک سیستم آبیاری مناسب در زمین شیب دار باعث افزایش راندمان آبیاری خواهد شد. در زمین های شیب دار برخی اوقات تراس بندی زمین نیز بعنوان یک گزینه مطرح می شود.

در برخی مواقع در زمین های با شیب ملایم تسطیح زمین و استفاده از آبیاری کم فشار(سطحی) نیز به عنوان یک گزینه ایده آل مطرح می شود. با وجود اینکه شرایط شیب مزرعه یکی از عوامل تاثیرگذار است، بدون توجه به بقیه موارد و توجه تنها به شیب، انتخاب را انجام داد. در زمینهای شیبدار آبیاری بصورت تیپ امکان پذیر می باشد اما بایستی برخی تجهیزات و پیش بینی ها به منظور تنظیم فشار انجام پذیرد.

 shib

۷-    بررسی دسترسی به انرژی

در صورتیکه دسترسی شما به انرژی و خصوصا انرژی برق با مشکل مواجه است، بایستی قبل از اقدام برای اجرای سیستم آبیاری تجهیزات مورد نیاز برای این امر را نیز فراهم نمایید. استفاده از موتورهای دیزلی بعلت هزینه های زیاد عملا مقرون به صرفه نمی باشد. در صورت عدم دسترسی به برق عملا امکان اجرای آبیاری تحت فشار وجود ندارد.

۸-    بررسی ملاحظات اجتماعی

بررسی شرایط اجتماعی منطقه در خصوص اطلاع در مورد چگونگی کارکرد سیستم و وجود تعمیرکاران احتمالی نیز از مواردی است که بایستی مد نظر قرار گیرد. در صورتیکه افراد متخصص در دسترس شما نیستند، استفاده از یک سیستم آبیاری ساده بسیار کارآمدتر از سیستم پیچیده است.

۹-    انتخاب نوع سیستم آبیاری

با توجه به کلیه عوامل ذکر شده در موارد بالا، بایستی در مورد نوع سیستم آبیاری تصمیم گیری کنید. گزینه های در دسترس و معمول در کشور عزیزمان ایران، عبارت است از سیستم آبیاری بارانی کلاسیک، آبیاری کم فشار(سطحی)، آبیاری تیپ و دستگاه های آبیاری از جمله عقربه ای و خطی.

بعنوان یک مثال مزرعه ای با الگوی کشت گندم و ذرت

 حقابه: ۱۰۰ لیتر در ثانیه در زمان محدود

 کیفیت آب: خوب

 شیب زمین: مسطح

 شرایط جوی :گرم و خشک و بادخیز

بافت خاک : متوسط تا سنگین

دبی زیاد حقابه و سنگینی بافت خاک، استفاده از آبیاری کم فشار را توجیه می‌نماید. بادخیز بودن منطقه نیز باعث کاهش راندمان آبیاری بارانی خواهد شد. لذا با توجه به عوامل فوق، استفاده از یک سیستم آبیاری تلفیقی که شامل آبیاری کم فشار برای کشت غله و آبیاری تیپ برای کشت بهاره است مناسب تشخیص داده می شود.

۱۰-طراحی سیستم آبیاری

پس از تصمیم گیری در خصوص عوامل بیان شده، نیاز است تا سیستم آبیاری توسط فرد متخصص طراحی شود. با توجه به تجربه و موارد دیده شده در سطح کشور، اغلب سیستم هایی که توسط افراد غیر متخصص طراحی شده است با مشکلات بسیاری مواجه است. اگرچه ممکن است یک فرد عادی هیچ یک از مشکلات را تشخیص ندهد و تصور کند که سیستم بصورت مطلوب در حال کار است. با صرف هزینه اندکی یک فرد متخصص برای شما یک سیستم آبیاری مهندسی شده طراحی خواهد کرد. طراحی سایز لوله ها، گسیلنده ها، نوع پمپ، ابعاد و چگونگی کرت بندی زمین، زمان آبیاری و ابعاد  استخر احتمالی از مواردی است که یک طراح برای شما انجام می دهد. در مقایسه با هزینه ای که برای اجرای سیستم آبیاری انجام می دهید ( حدودا برای هر هکتار ۱۰ میلیون تومان بطور متوسط) هزینه طراحی سیستم در حدود نیم درصد آن است و وجود طراحی صحیح باعث کاهش هزینه و افزایش کارائی سیستم خواهد شد.

۱۱-اجرای سیستم آبیاری

تجربه نشان داده است که استفاده از تجهیزات نامرغوب و یا استفاده از نیروهای غیر متخصص باعث کاهش عملکرد سیستم و افزایش هزینه های نگهداری خواهد شد. در مرحله اجرای سیستم حتما بر فعالیت پیمانکار محترم نظارت داشته باشید. تحقیق نمایید که از محصولات مرغوب و دارای تاییدیه و نشان استاندارد در مزرعه تان استفاده شود. همچنین تمام شرایط را برای سهولت کار گروه اجرایی فراهم نمایید تا کار با کیفیت بهتری صورت پذیرد. در انتها حتما درخواست نمایید که پیمانکار محترم سیستم را تست کند و به شما آموزش های لازم را ارائه دهد.

گروه: آبیاری

چگونه نیاز آبی درخت خود را مشخص کنیم

چگونه نیاز آبی درخت خود را مشخص کنیم

در آبیاری های معمولی نیاز آبی به مجموع تبخیر از سطح مزرعه و تعرق توسط گیاه اطلاق می شود حتی زمانی که گیاه کوچک بوده و سطح سایه اندازتاج گیاهی تنها بخش اندکی از سطح زمین را شامل می شود تبخیر از سطح مرطوب شده خاک و یا تعرق توسط گیاهانی که به صورت خودرو در مزرعه وجود دارند به حساب نیاز آبی منظور می گردد. حال آنکه در آبیاری قطره ای تلفات تبخیر از سطح خاک به حداقل تقلیل پیدا می کند و تعرق توسط گیاه تمامی آب مصرفی را شامل می شود. یعنی در آبیاری قطره ای از مقدار تبخیر تعرق بخش تبخیر آن حذف و فقط تعرق باقی می ماند. بنابراین در محاسبه نیاز آبی فرض این که تمام سطح مزرعه مرطوب باشد باید تعدیل پیدا کند.

مقدار تعرق روزانه در آبیاری قطره ای، که برابر با نیاز آبی گیاه فرض می شود تابعی از سطح سایه اندازه گیاه و تبخیر تعرقی است که به روش های مرسوم برای سایر روش های آبیاری محاسبه می شود.

فرمول زیر برای محاسبه حداکثر تعرق گیاه جهت استفاده در سیستم قطره ای می باشد

Td = Kr Kc (ETo)

در این فرمول:

Td: مقدار نیاز آبی یا تعرق روزانه در آبیاری قطره ای که فقط بخشی از زمین آبیاری می شود در دوره ای که نیاز آبی به حداکثر خود می رسد ( میلی متر در روز)

ETo: تبخیر تعرق پتانسل گیاه مرجع می باشد که توسط نرم افزار و بر اساس داده های هواشناسی بدست می آید

Kc: ضریب گیاهی است و برای هر گیاه در طول مراحل رشدش متفاوت می باشد

Kr: ضریب مربوط به سطح سایه اندازی گیاه است که به درصد پوشش گیاهی نسبت به کل سطح مزرعه بستگی داشته و به صورت زیر محاسبه می گردد:

Kr = ( 0.01 + GC) هر کدام کوچکتر بود)  ۱   یا)

در این فرمول GC درصد پوشش گیاهی یا سطح سایه انداز گیاه نسبت به کل مساحت مزرعه (به صورت اعشار) می باشد.

سازمان FAO برای محاسبه تبخیر تعرق گیاه مرجع (ETo) روش پنمن-مانتیت را توصیه نموده است و برای این منظور نرم افزاری به نام Cropwat تهیه و در اختیار قرار داده است. در این نرم افزار داده های هواشناسی مورد لزوم برای محاسبه ETo در تعدادی از ایستگاه های کشورهای مختلف در پرونده اطلاعاتی (data file) آورده شده است. برای ایران نیز آمار هواشناسی شهرها و ایستگاهایی همده در این نرم افزار وجود دارد که در محاسبه ETo می تواند مورد استفاده قرار گیرد. نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی ایران در نرم افزارهای موسوم به NETWAT و OPTIWAT برای کلیه استان ها و دشتهای کشاورزی ایران محاسبه و ارایه شده است.

دانلود نرم افزار Cropwat           small download-logo-260x300

دانلود نرم افزار NetWat             small download-logo-260x300

دانلود نرم افزار OptiWat            small download-logo-260x300

برای آگاهی بیشتر در زمینه نیازهای آبی گیاهان می توانید کتاب زیر را نیز مطالعه نمایید

کتاب نیاز آبی برای آبیاری و محیط زیست

گروه: آبیاری

راهنمای نصب اتصالات پیچی پلی اتیلن

راهنمای نصب اتصالات پیچی پلی ایتلن

یکی از مهمترین خصوصیات اتصالات پیچی پلی اتیلن قابلیت استفاده چندین مرتبه از آنها است. این اتصالات را می توان پس از نصب دوباره باز کرد و در جای دیگری از آنها استفاده نمود. برای نصب این اتصالات باید مطابق روش زیر عمل کرد

ابتدا باید سر لوله موردنظر با سوهان  کاملا صاف و عاری از پلیسه نمود

how to instal screw connectors-ag-02

سپس باید قطعات اتصال را به ترتیب باز کرده و به همان ترتیب یعنی ابتدا سرپیچ سپس اسپیلیت رینگ بعد بوشینگ و نهایتا اورینگ را روی لوله قرار داد.

how to instal screw connectors-ag-03

در مرحله بعد لوله را به داخل بدنه اتصال هدایت کرده و با فشار به جلو و حرکات جانبی آنقدر به پیش برانید تا به لبه نگه دارنده داخل بدنه برسد . در این مرحله اسپیلیت رینگ را به جلو هدایت کرده تا به بوشینگ بچسبد این عمل با باز کردن شکاف اسپیلیت رینگ به راحتی انجام می پذیرد.

how to instal screw connectors-ag-04

و در پایان سر پیچ را روی بدنه اتصال پیچانده تا محکم شود.

گروه: آبیاری
× عضویت در گروه تلگرام کشاورزی پادیاب