نوسازی چمن ها فرایندی است که در آن چمن قدیمی را از بین می برند و آنرا با چمن جدید جایگزین می کنند. این فرایند طبیعتا نیاز به عملیاتی چون تسطیح ، شخم زنی زمین و دیگر فعالیت ها ندارد. نوسازی هنگامی انجام می شود که چمن کیفیت خود را از دست داده باشد ولی شیب و سطح زمین مطلوب بوده و نیازی به شخم زنی و کود دهی ندارد.

زمان نوسازی چمن

بهترین زمان برای نوسازی به گونه چمن بستگی دارد. چمن های فصل سرد در آخر تابستان و اول پاییز و چمن های فصل گرم در اول فصل رشد هنگامی که خاک گرم شده ، کاشته می شوند. در صورتی که از علف کش های پیش رویشی استفاده شده است، بهتر است کاشت به تاخیر بیفتد.

مراحل نوسازی

اولین مرحله نوسازی ، از بین بردن سبزفرشها و علف های هرز موجود می باشد. در این مرحله علف کش های غیر انتخابی که قابلیت انتقال به اندام های زیرزمینی مانند ریزوم را دارند، استفاده می شود.

استفاده از علف کش ها در چمن

بهترین علف کش گلیفوسیت (رانداپ) می باشد. این علف کش بیشتر باریک برگها و پهن برگ ها را از بین می برد و قابلیت انتقال به قسمت های زیرزمینی را دارد. مزیت دیگری که این علف کش دارد این است که در تماس با خاک غیر فعال می شود و به بذرهای چمن جوانه زده آسیب نمی رساند. کاشت بذر می تواند در همان روز انجام شود. ولی با این وجود پیشنهاد می شود که تا ۱۰ روز بعد از به کاربردن علف کش ، کاشت انجام نشود. به طور کلی از خسارت این علف کش به جوانه زنی چمن ها نباید نگران بود.

پس از علف کشی بهتر است چمن های قدیمی با چمن زن از ارتفاع ۱.۵ تا ۲ سانتی متری کوتاه شوند. این کار سبب ایجاد شرایط نوری مناسب برای جوانه زنی چمن های جدید می شود. مرحله بعد بستگی به این دارد چه مقدار پوشال در سطح زمین موجود می باشد.

بذرها باید در تماس با خاک باشند و آنهایی که در پوشال جوانه می زنند به سختی زنده مانده و رشد می کنند. لایه ضخیم پوشال (بیش از ۲.۵ سانتی متر) بهتر است که با دستگاه برش چمن­فرش، حذف شود و از بین برود. برای از بین بردن لایه های نازک پوشال ، استفاده از شن کش قوی در ۲ جهت می تواند مفید باشد و بیشتر پوشال ها را جمع می کند. در صورت فشرده بودن خاک ، هوادهی خاک نیز ضروری است و سبب ایجاد شرایط خوبی برای جوانه زنی می شود.

پس از حذف پوشال و هوادهی ، بذرها بر سطح خاک کاشته می شوند. به علت از بین رفتن برخی از بذرها در زمان جوانه زنی بر سطح خاک ، پیشنهاد می شود که میزان استاندارد بذر مورد نیاز را ۲۰ درصد افزایش داد. در صورت امکان می توان از مالچ پاشی برای جوانه زنی بهتر استفاده کرد. همچنین می توان از شن کش برای زیر خاک کردن بذرها استفاده نمود. مرحله آخر اضافه کردن کوددهی آغازین ( که همانند کاشت بذر عادی است) به سطح خاک است. مراحل آبیاری و مراقبت های پس از کاشت نیز باید پس از نوسازی چمن انجام شود.

برای آشنایی بیشتر با مراحل کشت چمن کتاب زیر را مطالعه فرمایید.

کلمات کلیدی: نو سازی چمن ، هوادهی زمین چمن ، کاشت چمن ، حذف پوشال از زمین چمن، استفاده از علف کش در چمن، مراحل نوسازی چمن.

فسفر یکی از عناصر مهم در رشد گیاهان از جمله چمن است . نقش فسفر را می توان ذخیره و انتقال انرژی دانست، پس در صورت کمبود آن ، رشد و نمود عادی گیاه اتفاق نمی افتد. فسفر در ساختار فسفولیپید غشای سلولی نقش داشته و تشکیل کامل این غشا نیز بستگی به میزان فسفر دارد. نقش فسفر در تشکیل ریشه به خوبی مشخص شده است و چمن های رشد کرده در خاک های دارای کمبود فسفر ، رشد خوبی ندارند. مواد ژنتیکی گیاه (DNA) دارای فسفر می باشند و انتقال اطلاعات ژنتیکی بستگی به میزان فسفر دارد. کمبود فسفر سبب بلوغ آهسته چمن می شود و کود دهی فسفر نقش مهمی در تولید بذر دارد.

نقش فسفر در بیماری های چمن

کاربرد فسفر در کاهش خطر بیماری نقش داشته ولی هنوز مشاهنده نشده است که کاربرد فسفر سبب بهبود چمن آلوده به بیماری شود. وقتی چمن تحت تنش کمبود مواد غذایی می باشد ، گیاه به آلودگی ها حساس تر می باشد و کود دهی فسفر می تواند این مشکل را حل کند. اما هنگامی که چمن، فسفر کافی برای رشد دارد، افزودن فسفر بیشتر سبب مقاومت تر شدن آن به بیماری ها نمی شود.

علائم کمبود فسفر در چمن

علائم اولیه کمبود فسفر در چمن ایجاد رنگ سبز تیره می باشد. گیاهان دارای کمبود شدید فسفر ، تولید یک نوع رنگیزه به نام آنتوسیانین می کنند که سبب ایجاد رنگ بنفش در برگ می شود. مشابه همین رنگ نیز در پاییز هنگامی که دما کاهش پیدا می کند ، مشاهده می شود و نباید با کمبود فسفر اشتباه شود . علائم کمبود فسفر در چمن های به ندرت رخ می دهد ، زیرا مقدار کافی آن در خاک موجود می باشد.

نحوه عملکرد فسفر در خاک

برای یافتن زمان مناسب کود دهی فسفر، درک نقش آن در خاک ضروری است . فسفر یک عنصر غیر متحرک است و مشابه عناصر متحرک نمی تواند در خاک جا به جا شود. این وِِِِیژگی می تواند یک مزیت باشد ، زیرا فسفر نمی تواند از خاک به وسیله آب شستشو داده شود. همچنین غیر متحرک بودن آن می تواند یک عیب باشد ، زیرا دسترسی آن برای گیاه سخت می گردد. چمن ها دارای سیستم ریشه منشعب و افشان هستند که سبب جذب بهتر فسفر از خاک می شود.

میزان نیاز چمن به فسفر

میزان نیاز به فسفر بسته به گونه و رقم چمن متفاوت است. گیاهانی با رشد ریشه ای محدود نیاز به کود دهی بیشتر فسفر دارند. کود دهی با نسبت کم فسفر ۹-۵-۱۸ و ۱۵-۵-۲۰ برای چمن های بالغ استفاده می شود. استفاده از کودهای با فسفر کم در چمن ها به علت این نیست که نیاز به آن کم می باشد ، بلکه به علت کارآمد بودن ریشه آنها در جذب فسفر است.

کاربرد نیتروژن سبب پاسخ سریع رشدی و سبز شدن در ۲۴ تا ۴۸ ساعت می شود، ولی پاسخ چمن به فسفر غیر قابل مشاهده است، مگر اینکه کمبود آن در خاک بسیار زیاد باشد. اثر فسفر در چمن ها به طور معمول پنهان است و شامل افزایش مقاومت به بیماری ، گرما، خشکی و سرما است. که این پاسخ ها غیر قابل مشاهده اما بسیار مهم هستند.

کلمات کلیدی: کود دهی فسفر در چمن ، نیاز چمن به فسفر ، اثر فسفر در چمن، کمبود فسفر در گیاهان، افزایش مقاومت به بیماری  در چمن، ارقام چمن، علائم کمبود فسفر در چمن.

چمن های فصل سرد در بهار از خفتگی بیرون آمده و سبز شدن سریع آن ها در بهار سبب مصرف کربوهیدارت های ذخیره شده در گیاه می شود . تولید بافت سبز بیشتر، سبب فتوسنتز بیشتر و در نتیجه تولید کربوهیدرات بیشتر می شود. در شرایط گرمای تابستان، رشد چمن های فصل سرد کاهش می یابد و کربوهیدرات زیادی ذخیره نمی شود. در پاییز با شروع رشد دوباه ، کروبوهیدرات ذخیره می شود تا در بهار سال آینده مصرف گردد.

علاوه بر دما، عوامل ژنتیکی نیز در الگوی رشد چمن های فصل سرد نقش دارند. برنامه کوددهی نیتروژن چمن های فصل سرد در چند سال اخیر نسبت به گذشته به طور اساسی تغییر کرده است. در گذشته برنامه کوددهی نیتروژن به صورت کود دهی سنگین در آغاز رشد بهاره، کوددهی اندک در تابستان و کوددهی متوسط در پاییز بود. این نوع برنامه کوددهی مشکلاتی ایجاد می کرد. زیرا چمن هایی که در بهار، نیتروژن زیادی دریافت کرده بودند نسبت به چمن های نیتروژن داده نشده ، کیفیت کمتری داشتند. علت این است که نیتروژن زیاد، سبب رشد بیش از حد شده و در نتیجه کربوهیدارت بیشتر مصرف می شود و در بهار این چمن ها با کیفیت به نظر می رسد ولی با شروع گرمای تابستان و کاهش کربوهیدرات ها، چمن ضعیف می شود. در شرایط عادی این چمن زنده می ماند ، ولی در سال های پر تنش ، کاهش کربوهیدارت سبب از بین رفتن چمن می شود.

برنامه کود دهی نیتروژن استاندارد

یک برنامه کود دهی نیتروژن استاندارد شامل کود دهی کم نیتروژن در بهار و کود دهی سنگین در پاییز می باشد. هدف از کود دهی سبک در بهار فقط بر طرف کردن نیاز نیتروژن و جلوگیری از زردشدگی چمن است، زیرا مقدار کود دهی نیتروژن بهاره باید به اندازه ای باشد که فتوسنتز حداکثر باشد ولی رشد بیش از حد چمن اتفاق نیفتد. کوددهی در تابستان فقط باید به صورت نیاز انجام شود. در پاییز کنترل ژنتیکی به گونه ای است که کربوهیدارت بیشتر ذخیره و رشد کمتر اتفاق می افتد ، بنابراین کوددهی زیاد نیتروژن در پاییز اثر مثبتی بر کیفیت چمن دارد.

کلمات کلیدی: کوددهی نیتروژن چمن ، چمن های فصل سرد، میزان مصرف کربوهیدارت چمن، ذخیره کربوهیدارت گیاه، برنام کود دهی استاندارد نیتروژن.

روش کار در طراحی

قبل از ارائه هر گونه نقشه فضای سبز، نیاز به جمع آوری اطلاعات، بررسی شرایط موجود و توجه به کم و کیف مطالب جمع آوری شده از اولین اقداماتی است که می توان بر اساس آن طرح های متناسب با نیازها و ضرورت های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی منطقه مورد نظر پیش بینی و اجرا نمود. نکاتی را که بایستی طراح به منظور یافتن روش اجرای طرح و اهداف مربوط به آن در منطقه مورد توجه قرار دهد به شرح زیر می باشد:

۱- بازدید از زمین و نقشه برداری

به طور کلی مناظر موجود در کوهستان دارای جذابیت بیشتری نسبت به دشت های مسطح با دید باز می باشند. زیرا پستی و بلندی های طبیعی سبب ایجاد و تنوع بسیار در رنگ، فرم و بافت اجزای یک منظره می گردد به طوری که با جابجایی ناظر، زوایای دید به سرعت تغییر نموده و در هر لحظه منظره ای جدید ظاهر می گردد. لذا در طراحی فضای سبز باید سعی نمود تا حتی الامکان پستی و بلندی ها و عوارض طبیعی منطقه از جمله دره ها، تخته سنگ ها، مسیل ها، رودخانه ها و … به حالت اولیه باقی مانده و حتی زیبایی آن بیشتر مطرح گردد. در این مرحله طراح به کمک نقشه برداران، نقشه کامل و دقیق مکان مثل پستی و بلندی و تمام موقعیت های فیزیکی موجود در زمین را بر کاغذ رسم می نماید. معمولا طراح مشخصات مورد احتیاج خود را آماده کرده و نقشه بردار نتایج به دست آورده را محاسبه و ترمیم می نماید.

۲- تجزیه و تحلیل یا ارزیابی مکان

در رابطه با تجزیه تحلیل مکان بررسی های زیر باید انجام گیرد:

مشخصات جغرافیایی – مطالعات اکولوژیکی – هواشناسی – منابع آبی – نزولات جوی – آب های زیرزمینی – خاک شناسی – زهکشی – پوشش گیاهی محل

۳- تجزیه و تحلیل احتیاجات افرادی که بیشتر از آن محل استفاده می کنند

در اینجا طرح عوامل اجتماعی و نیازها و نوع زندگی افراد منطقه خاص را به دقت تجزیه و تحلیل می کند.

۴- محاسبه مالی طرح

هنگامی که یک طرح زنده و قابل اجرا است که علاوه بر طراحی و رعایت اصول فنی بتوان آن را به مرحله اجرا در آورد. برای این منظور مهم ترین قسمت بررسی طرح محاسبات مالی آن است که قدم های اولیه اجرا محسوب می شود. بنابراین لازم است با توجه به فضای مورد عمل و اهداف مربوط برآورد قیمت ها صورت گیرد.

برای شروع طراحی و زیباتر شدن یک طرح باید به موارد زیر توجه شود:

۱- محوطه باغ و پارک باید از سه بعد مورد مطالعه قرار گیرد (حجم تک تک درختان، درختچه ها و بوته ها)

۲- رابطه ساختمان و باغ باید حفظ شود (هم از نظر خطوط و همبستگی شکلی و هم در مقیاس)

۳- شرایط محیطی نقش مهمی را بازی می کند.

۴- مسئله هزینه ها بسیار مهم است.

۵- در محوطه هایی که دارای پستی و بلندی هستند، زهکشی اهمیت زیادی دارد.

۶- در طراحی برای ایجاد یک طرح ممکن است مجبور به برداشت خاک از یک محل و اضافه کردن خاک به محل دیگر باشیم.

۷- نوع خاک، نوع کفپوش، شکل آب نما، سایبان و یا آلاچیق باید قبلا انتخاب شوند.

۸- در یک طرح نباید بیش از اندازه درختکاری کرد.

۹- مهمترین مسئله در طراحی رعایت رنگ، شکل و بافت مناسب است.

تجهیزات مورد نیاز

در طرح های فضای سبز علاوه بر استفاده از گیاهان همواره به کارگیری عوامل غیر زنده نظیر آب نما، آلاچیق، نیمکت، سطل زباله، پایه چراغ و … نیز ضرورت دارد. مصنوعات به کار رفته در طرح محوطه به شرح زیر می باشد:

۱- آب نما

یکی از عوامل تزئینی، تلیفقی و ارتباطی با محیط که به نحوی در فضا و مکان باغ مؤثر است، آب نما می باشد. بر حسب شرایط، امکانات زمین و هدف هایی که از ایجاد آب نما وجود دارد اشکال مختلفی از آن ساخته می شود. شکل و تعیین محل آب نما خود بستگی به موقعیت زمین و هماهنگی با دیگر عوامل باغ دارد. بنابراین می تواند کاملا سلیقه ای و وابسته به ابتکار فردی می باشد. آب نما دارای تأثیرات مثبتی است: از جمله در تابستان باعث افزایش رطوبت، تلطیف هوا و کاهش دما می گردد. در حال سکون به عنوان آینه ای عمل می کند که تصویر مناظر و آسمان اطراف را منعکس می سازد و در حالت عدم سکون سبب ایجاد رقص نور و رنگ و انعکاس آن بر روی اجسام مجاور می گردد.

۲- آلاچیق

آلاچیق پیش بینی شده در مجاورت آب نما با استفاده از الوار و یا لوله های آهنی احداث خواهد شد. ارتفاع آن حداقل ۲.۵ متر می باشد و در کنار هر یک از پایه های آن گیاهی پیچنده نظیر پیچ امین الدوله، پلی گونوم، اناری، نسترن و … کاشته خواهد شد تا علاو بر زیبایی منظر و تأمین رنگ و عطر گل ها به عنوان سایبانی مناسب مورد استفاده قرار گیرد.

۳- کفپوش

نصب بلوک های گرانیت یا سیمانی که در یکدیگر قفل می گردند، می تواند کفپوش مناسبی باشد و یا از شن بادامی به علت طبیعی تر جلوه نمودن بافت فضای سبز، می توان استفاده نمود.

۴- نیمکت

یکی از وسایل ضروری و مورد نیاز، وجود نیمکت یا نوعی وسیله استراحت می باشد. استفاده از نیمکت های چوبی برای زیر آلاچیق و نیمکت های بتنی و آهنی برای حاشیه مسیرهای اصلی و پرتردد پیشنهاد می شود.

۵- سطل زباله

برای رعایت نظافت و بهداشت عمومی لازم است در کنار و یا نزدیک نیمکت ها ظروفی را به منظور ظرف آشغال قرار دارد. ظروف مزبور با اشکال و انواع مختلف با رنگ های متنوع هماهنگ با محیط ساخته می شود.

۶- تجهیزات روشنایی

در حیات بخشیدن و زنده نگه داشتن و نشان دادن طبیعت در شهر مؤثرند، همچنین به منظور امنیت بیشتر استفاده از روشنایی ضرورت خواهد داشت.

برای مطالعه بیشتر در مورد این محصول می توانید کتاب زیر را مطالعه نمایید

چمن کاری از سه جنبه حائز اهمیت است:

۱- در مناطقی که منازل، کارخانه ها و مدارس وجود دارند، به منظور تعدیل دما، افزایش رطوبت محیط، کاهش آلودگی هوا و … چمن کاری می شود.

۲- برای استفاده در زمین های ورزشی مثل زمین گلف، فوتبال، اسکی و … چمن می کارند.

۳- استفاده تزئینی از چمن؛ چرا که فضای سبز بدون چمن زیبایی و لطفی ندارد.

مهم ترین مشکلی که در توسعه چمن کاری موجود است، گرانی بذر چمن، هزینه ی به نسبت بالای احداث، هزینه بالای نگهداری و همچنین مشکل کم آبی است.

کشت و کار چمن

به دو صورت می توان چمن کاری کرد:

– منظم

– نامنظم

در روش کاشت نامنظم، جلوه چمن زیبا تر است و فضا را بزرگتر نشان می دهد (خطای دید) اما چمن زنی در روش کشت نامنظم (مخصوصا در حاضیه ها) دشوار است.

روش های کاشت چمن

بذری (دستی یا ماشینی)

معمول ترین و راحت ترین روش کاشت چمن است. بذرها به راحتی انبار می شوند و در روش کشت بذری، گسترش ریشه های چمن بسیار خوب صورت می گیرد، به کارگر و هزینه کمتری نیاز دارد. تنها عیب این روش این است که در هر زمان از سال نمی توانیم بذر را بکاریم.

روش نشایی

یک مقدار از چمن را به همراه خاکش از مکانی به مکان دیگر، انتقال می دهیم. اگر بخواهیم در فصل رشد چمن را نشا کاری کنیم، نیازی نیست که تمامی زمین را با نشاهای چمن بپوشانیم، چون نشاها رشد می کنند و جاهای خالی زمین را پر می کنند. لیکن در غیر فصل رشد باید تمامی فضای زمین، با نشا پر شود. روش نشا کاری برای زمانی است که نیاز به کشت سریع داریم و در دنیا از این روش کمتر استفاده می شود.

روش کاشت چمن های فرش (رول)

در این روش چمن در محلی خاص کشت می شود و هنگامی که به اندازه مناسبی برای فروش رسید، به همراه ریشه و ریزوم بریده و به محل اصلی کشت انتقال داده می شود. تفاوت عمده چمن فرش با چمن مصنوعی در اینست که در تولید چمن فرش عامل مهم، بخش زیرزمینی است ولی در چمن معمولی عامل مهم، قسمت روی زمین است. لذا در تولید چمن فرش استحکام و توسعه خوب ریزوم ها و ریشه ها از اهمیت خاصی برخوردار است.

مزایای استفاده از چمن فرش

– کاشت سریع چمن

– ترمیم سریع و آسان بخش های آسیب دیده

– امکان چمن کاری در شیب های تند (در شیب های تند بذرها آبشویی می شوند و پایین می روند)

برای برش چمن فرش از دستگاه برش بهره می گیرند که این وسیله چمن را بریده و لوله می کند. گونه هایی برای چمن رول انتخاب می شود که دارای ریشه و یا ریزوم های خوبی باشند مثلا از چمن های فصل گرم، چمن آفریقایی و از چمن های فصل سرد، چمن پوا مناسب می باشد.

نکاتی که در هنگام کشت چمن فرش باید به آن ها توجه کرد:

– صخره ای نبودن محل تولید؛ مثلا سنگ های بزرگ در خاک نباشد تا دستگاه برش آسیب نبیند.

– کوددهی مناسب؛ به ویژه کود فسفر که ریشه ها خوب توسعه پیدا کنند.

– تسطیح کامل زمین محل تولید چمن فرش.

– استفاده از بذر سالم

– استفاده از مقدار مناسب بذر برای تولید چمن فرش (در روش معمول بذری به ازای هر متر مربع ۴۰ گرم بذر نیاز است که در روش کشت چمن فرش، نصف این مقدار یعنی ۲۰ گرم بذر به ازای هر متر مربع مورد نیاز است)

– بیش از دو بار نباید از یک زمین، چمن فرش برداشت شود زیرا خاک آسیب می بیند.

– چمن فرش را معمولا به روش بارانی آبیاری می کنند و در هنگام چمن زنی باید دقت شود که چمن فرش را نباید زیاد کوتاه کرد زیرا ذخیره مواد گیاهی در اثر کاهش فتوسنتز، تقلیل می یابد.

– بسته به رقم چمن و آب و هوا بعد از ۴ تا ۱۲ ماه از زمان کشت بذر، برداشت انجام می شود.