آفات کلم

حشرات به دو صورت به کلم خسارت می زنند: بعضی از آن ها به وسیله ی مکیدن شیره های گیاهی باعث از بین رفتن و صدمه زدن به بوته های کلم می گردند. شته سیاه کلم و انواع دیگر شته های کلم، که کلم را مورد حمله قرار می دهند، نمونه های بارزی از این دسته می باشند. شته های کلم، اغلب دارای پوشش مومی شبیه برگ های کلم پیچ می باشند. هنگام مبارزه با سموم شیمیایی باید از سمومی استفاده کرد که دارای مواد چسبنده باشند. برای کنترل آن ها می توان از سموم آلی که دارای ترکیبات سولفات دو نیکوتن می باشند، استفاده کرد.

مالاتیون، دیازینون، متاسیستوکس، دیپترکس، رکسیون، تیودان و سوپراسید و ترکیبات مشابه، حشره کش های مناسبی برای این دسته از آفات می باشند. این سموم به نسبت های یک تا سه در هزار استفاده می گردند.

دسته دوم حشراتی هستند که برگ های کلم را جویده و از آن تغذیه می کنند. از مهم ترین حشراتی که جزء این دسته به حساب می آیند، می توان شب پره زمستانی کلم، کرم سفید کلم یا سفیده بزرگ کلم، پروانه سفید کلم، لارو کلم، کرم حشره کلم، مگس ریشه کلم، لارو ریشه کلم، بید کلم، شب پروه کلم، و تریپس را نام برد.

با انواع سموم حشره کش می توان با آن ها مبارزه کرد. به عنوان مثال با دیپترکس ۸۰ درصد به نسبت دو در هزار و یا مالاتیون ۵۰ درصد به نسبت ۴ در هزار آن ها را از بین می برد. حدود ۲۰ روز قبل از برداشت، سمپاشی باید متوقف گردد.

بیماری های کلم

۱- زرد شدن بوته کلم

به این بیماری، پژمردگی آوندی کلم هم می گویند. با شیوع این بیماری برگ های پایینی کلم شروع به زرد شدن می کنند، سپس قهوه ای می شوند. این بیماری را اصطلاحا زردی می نامند و عامل آن قارچ فوزاریوم می باشد. برای مبارزه با این بیماری باید از ارقام مقاوم به این بیماری استفاده کرد.

۲- بیماری ریشه چماقی یا فتق ریشه

عامل بیماری فتق ریشه نوعی قارچ است که به ریشه کلم حمله می کند. این قارچ باعث تورم و از هم پاشیدگی ریشه های کلم می گردد. حمله این قارچ موجب توقف رشد و کم رنگ شدن برگ کلم می شود.

رعایت کردن تناوب زراعی، نگهداری  گردد. حمله این قارچ موجب توقف رشد و کم رنگ شدن برگ کلم می شود.

رعایت کردن تناوب زراعی، نگهداری pH خاک در حدود ۷.۲ و ضد عفونی نشاها با قارچ کش قبل از کاشت، می تواند در کنترل این بیماری کمک کند.

۳- پوسیدگی سیاه

بیماری پوسیدگی سیاه به وسیله بذر آلوده منتقل می شود. امکان دارد به وسیله نشا آلوده و یا به وسیله حشرات شایع شود. بر اثر حمله این قارچ برگ ها زرد شده، سپس رگبرگ ها سیاه می شوند. در اثر حمله این قارچ، به خصوص در اوایل رشد سرهای کلم تشکیل نمی گردد.

۴- ساقه سیاه

عامل این بیماری قارچی است که در خاک وجود دارد و معمولا توسط بذر منتقل می شود. بر اثر حمله این قارچ، زخم هایی روی ساقه نزدیک زمین ایجاد شده، سپس ساقه سیاه می شود. ممکن است این زخم ها روی دمبرگ و یا برگ دیده شود، که در آن صوت منجر به ریزش برگ ها می گردند.

برای مبارزه با این بیماری باید بذور ضد عفونی شوند یا بذور در آب گرم ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتی گراد به مدت ۲۷ تا ۳۰ دقیقه نگهداری گردند. همچنین می توان از ارقام مقاوم استفاده کرد. استفاده از تناوب زراعی و کشت نکردن گیاهان هم تیره کلم به مدت ۳ سال می تواند از شیوع این بیماری بکاهد. همچنین مبارزه با علف های هرز و آفات منقطه، می توانند در کم کردن این بیماری کمک کند.

۵- بیماری سفیدک داخلی کلم

این بیماری می تواند در تمام مراحل رشد کلم به آن حمله کند. اگر گیاهچه هنگام دو برگی شدن مورد حمله آن قرار گیرد، به طور کلی نابود خواهد شد.

برای مبارزه با این قارچ می توان بذر کلم را با آب داغ ضد عفونی کرد. تناوب زراعی، مبارزه با علف های هرز، سمپاشی بوته ها با سموم قارچ کش مانند مانب و زینب به نسبت ۱ تا ۱.۵ در هزار توصیه شده است.

۶- بیماری سوختگی سیاه کلم

عامل سوختگی سیاه کلم قارچی به نام Alternaria brassicae می باشد. این بیماری به اکثر گیاهان تیره کلم حمله می کند. برگ های جوان بیشتر مورد حمله آن قرار می گیرند. برای مبارزه با این بیماری قرار دادن بذور در آب گرم ۵۰ درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ دقیقه بسیار موثر خواهد بود.

۷- بیماری لکه برگی سرکوسپورایی

بیماری لکه برگی سرکوسپورایی به وسیله قارچ Cercospora brassicicola حادث می شود. قرار دادن بذر در آب گرم ۵۰ درجه سانتی گراد به مدت نیم ساعت، ضد عفونی بذر با قارچ کش هایی مانند مانب و تیابندازول به میزان ۳ گرم برای هر کیلوگرم بذر و بالاخره رعایت تناوب زراعی، در کنترل و کم کردن شدت بیماری بسیار موثر است.

۸- بیماری غده ریشه

این بیماری بر اثر حمله نماتود به ریشه کلم موجب می شود. ضد عفونی خاک با متیل بروماید یا واپام در از بین بردن این نماتد بسیار موثر است.

کلمات کلیدی: آفات کلم ، بیماری های کلم ، آفات ، بیماری ، کلم ، گل کلم ، کلم پیچ ، کلم بروکلی

برای آشنای با کشت، پروش و مبارزه با آفات انواع سبزیجات می توان کتاب زیر را مطالعه فرمایید:

گل کلم یک سبزی فصل خنک است. که نسبت به سایر کلم ها، احتیاج به مراقبت بیشتری دارد و نسبت به گرما حساس است. همچنین تحمل گل کلم نسبت به خشکی بسیار کم می باشد. از جمله عواملی که باعث موفقیت در کاشت گل کلم می گردد، می توان هوای خنک و طولانی، رطوبت بالا، نبودن سرما و یخبندان، خاک عمیق و حاصلخیز، خاک مرطوب و سبک که دارای مقدار زیادی هوموس و مواد آلی باشد و بالا بودن میزان ازت خاک را نام برد.

زمان و نحوه کاشت گل کلم

زمان کاشت گل کلم به عوامل گوناگونی بستگی دارد. از جمله این عوامل، می توان به زمان برداشت گل کلم، نوع رقم آن که چه مدت طول می کشد که محصول آن قابل عرضه به بازار می شود، آب و هوای منطقه و نحوه کاشت اشاره کرد.

در مناطق سردسیری زمان کاشت گل کلم بهار می باشد. بوته ی آن در طول مدت بهار و تابستان و شاید پاییز رشد می کند. می توان مستقیما به کشت آن اقدام کرد. در این صورت کشت آن بعد از رفع خطر سرمای بهاره می باشد. ممکن است برای گل کلم خزانه تهیه نمایند. در این صورت اگر طول دوره سرما و یخبندان در بهار طولانی باشد، بهتر است در داخل گلخانه یا شاسی گرم به خزانه گیری آن اقدام شود. طول مدت خزانه گیری ۶ تا ۸ هفته می باشد و به محض مساعد شدن هوا نشاها به محل اصلی منتقل می گردند. توصیه می شود که انتقال نشا به محل اصلی در روزهای ابری انجام شود.

فاصله خطوط کشت گل کلم ، حدود ۹۰ سانتی متر و فاصله دو بوته روی خط کشت حدود ۶۰ سانتی متر در نظر گرفته می شود. اگر زمین به اندازه کافی در اختیار نباشد می توان فاصله ها را از هر طرف ۱۵ سانتی متر کمتر در نظر گرفت.

عمق کاشت نشا در محل اصلی می تواند ۳ تا ۴ سانتی متر بیشتر از عمق کاشت در خزانه باشد؛ زیرا، ساقه گل کلم می تواند تولید ریشه نابجا کند. بعد از کاشت گل کلم باید بلافاصله آبیاری صورت گیرد.

در مناطق گرمسیری، پاییز اقدام به تهیه خزانه برای این سبزی می شود. همچنین در این مناطق می توان مستقیما به کشت آن اقدام نمود.

زمان و نحوه کاشت کلم بروکلی

نحوه کاشت، داشت، برداشت و همچنین زمان کاشت کلم بروکلی مانند گل کلم است. می توان ان را مستقیما کشت یا نشا کرد. از نظر احتیاجات آب و هوایی شبیه گل کلم می باشد، ولی نسبت به یخبندان کمی مقاوم است. آفات و بیماری هایی که به انواع مختلف کلم حمله می کنند، این نوع کلم را هم مورد حمله قرار می دهند.

زمان برداشت آن وقتی است که غنچه ها باز نشده و هنوز محکم و سخت هستند، ولی نه به سختی و محکمی گل کلم معمولی. همچنین زمان برداشت کلم بروکلی به رقم ان یعنی زودرسی، میان رسی و دیر رسی و همچنین زمان کشت آن بستگی دارد و این زمان بین ۵۰ تا ۸۵ روز بعد از نشا خواهد بود.

کلمات کلیدی: گل کلم ، کلم بروکلی ، کاشت گل کلم ، زمان کاشت گل کلم ، زمان کاشت کلم بروکلی

برای آشنایی با پرورش انواع سبزیجات کتاب زیر را مطالعه فرمایید:

کلم بروکلی متعلق به خانواده خردل می باشد. بروکلی یکی از گونه های گل کلم است که به گل کلم زمستانه معروف می باشد. بروکلی گیاه مقاومی بوده که بین ماه های آبان و خرداد به ثمر می سد که البته بستگی به واریته آن دارد. بروکلی نیز مانند گل کلم واریته های (گونه های ) متعددی دارد که بر مبنای بالغ شدن آنها می توان برنامه کشت آن ها را تنظیم نمود.

واریته های بروکلی

واریته ها عمدتا به دو گروه تقسیم می شوند. یک گروه از آنها مانند کلم برگ در وسط، کله ایجاد می نمایند. گروه دیگر که علاقه مندان بیشتری دارد ساقه ها و گل های آنها در انتها باریک و پخش می شوند. واریته هایی که پخش می شوند به گل کلم زمستانی معروفند و دقیقا شبیه گل کلم هستند. نمونه های پخش، ساقه های فراوانی ایجاد نموده که دارای سرهای کوچک با تعداد زیادی گل های سفید یا ارغوانی می باشند که باز نشده اند. هر کدام از ساقه ها در جانب یک برگ رشد می نمایند. بروکلی های پخش ، واریته های زیادی دارند که از آن جمله بروکلی کالابرس است که برای مصرف ماه های شهریور و مهر بالغ می شود.

مبدا پیدایش بروکلی

بروکلی گیاه نسبتا جدیدی است و ابتدا تنها نمونه ای که در انگلیس کشت می شد سرهایی به رنگ زرد داشت. لینکن در نتیجه دورگه گیری ، نمونه ها و واریته های دیگری مانند نمونه های با سرهای فشرده ایجاد شدند.

شرایط کشت و نگهداری کلم بروکلی

بروکلی گیاهی است متعلق به آب و هوای خنک . تقریبا در همه گونه خاکی رشد می کند به شرطی که قبل از کشت، کود زیادی با آن مخلوط شده باشد. این گیاهان مقاوم به سرما و یخ زدگی هستند لذا آنها را می توان هم بهار و هم پاییز کاشت البته در آب و هوای معتدله. اگر چه بروکلی در تمام طول تابستان رشد کرده و ثمر می دهد. ولی بسیار از سبزی کاران رشد آن را متوقف می کنند . دلیل آن این است که این گیاه بسیاری از حشرات و آفات را به خود جذب می کند.

نحوه تکثیر بروکلی

برای تکثیر بروکلی بایستی پرورش بذرها را درون گلخانه یا ساختمان شروع کرد و گیاهچه ها را بعد از آن که خطر یخ زدگی بر طرف شد به بیرون منتقل نمود. گیاهان می بایست ۹۰ سانت تا یک متر از یکدیگر فاصله داشته باشند و آب خوبی به آنها داده شود و علف های هرز و آفات را از آنها دور نمود . محصول بروکلی را باید آن زمان که سرهای آنها هنوز فشرده است برداشت کرد . پس از اولین برداشت، سرهای کوچک زیاد ظاهر می شود. اگر سرهای گیاه را مرتب بچینید و برداشت نمایید گیاه برای مدت طولانی محصول خواهد داد. ولی توجه به این نکته بد نیس که سرها تدریجا کوچکتر و کوچکتر می شوند.

کلمات کلیدی: کلم بروکلی ، تکثیر بروکلی ، کشت بروکلی، واریته های بروکلی، بروکلی کالابرس.

کلم پیچ یک سبزی فصل خنک است، که بهترین نتیجه را در آب و هوای خنک و مرطوب می دهد. کلم پیچ در مناطقی خوب رشد می کند که رطوبت به اندازه کافی باشد و یا آبیاری مرتب صورت گیرد. کلم پیچ نسبت به یخبندان کمی مقاوم بوده ولی نسبت به گرما بسیار حساس است. در هوای گرم برگ های آن خشن شده و تلخ مزه می شود که در این صورت بازار پسندی خود را از دست می دهد. در مناطق سردسیر بعد از رفع خطر یخبندان، کاشته می شود و در نقاط گرمسیری آن را در پاییز یا زمستان می کارند. بعضی از ارقام کلم پیچ تا ۹- درجه سانتی گراد را تحمل می کنند.

خاک

کلم پیچ در هر نوع خاک، از خاک های شنی تا خاک های رسی و هوموسی، می تواند به زندگی خود ادامه دهد، به شرط آن که خاک از زهکش خوبی برخوردار باشد. برای تهیه محصول زودرس، خاک های شنی و شنی لومی بسیار مناسب اند. در مناطقی که طول فصل رشد طولانی است و از طرفی کمیت محصول بیشتر مورد توجه باشد، اغلب از خاک های رسی و سیلتی استفاده می شود. در مناطق سردسیری که در بهار کلم رشد می کند، خاک های شنی که از نظر مواد غذایی کاملا غنی باشد، بسیار مناسب هستند؛ به شرط آن که رطوبت عامل محدود کننده نباشد. به طور کلی کلم پیچ در هر نوع خاکی رشد می کند و برای این گیاه رطوبت خاک از بافت خاک اهمیت بیشتری دارد. در مناطقی که رطوبت خاک کم و با هوا گرم باشد، استفاده از مالچ توصیه می شود. پاشیدن کودهای آلی پوسیده در سطح خاک می تواند به حفظ و نگهداری رطوبت خاک کمک می کند.

کلم در خاک های خیلی اسیدی نمی تواند رشد کند و بهترین pH برای رشد کلم بین ۶ تا ۶.۵ می باشد.

در نواحی سردسیر که در بهار کلم کشت می شود، باید در پاییز زمین شخم بخورد. ولی در نواحی گرمسیری که در پاییز کلم پیچ کشت می گردد، در اواخر بهار یا اوایل تابستان زمین شخم زده می شود.

کاشت

کلم پیچ را می توان به طرق مختلف کشت نمود. در کشت مستقیم، که بیشتر در مناطق سردسیری انجام می شود، به محض برطرف شدن خطر سرما که آن معمولا در اوایل بهار است، زمین باید کاملا صاف و بدون کلوخ و علف های هرز باشد.

روش کاشت به صورت جوی و پشته می باشد. فاصله ردیف های کشت به رقم کلم پیچ بستگی دارد و معمولا بین ۷۰ تا ۹۰ سانتی متر می باشد و فاصله بین دو بوته روی خطوط کشت بین ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر متغیر است. عمق کاشت بذر حدود یک سانتی متر در نظر گرفته می شود. میزان مصرف بذر در کشت مستقیم بیین ۳ تا ۴ کیلوگرم در هکتار می باشد. بهتر است در کشت مستقیم، تنک کردن بوته ها انجام شود. بوته ها زمانی تنک می گردند، که ۳ تا ۴ برگه شده باشند. گیاهان تنک شده را می توان به عنوان نشا استفاده نمود و در مزارع دیگری نشا کرد و یا آن ها را به فروش رسانید.

تهیه خزانه و کشت کلم به صورت نشا بسیار متدوال است. در مناطق گرمسیری چون خوزستان، اغلب کلم را به صورت نشا می کارند. البته در مناطقی که طول دوره رشد کوتاه می باشد، ممکن است در گلخانه یا شاسی گرم به تهیه خزانه اقدام شود و به محض مساعد شدن هوا بوته ها در زمین اصلی نشا گردند. همچنین برای تولید محصول پیش رس باید از خزانه استفاده شود. میزان مصرف بذر برای تهیه یک هکتار نشا کاری حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم می باشد. مدت توقف گیاه در خزانه بین ۶ تا ۱۰ هفته است.

در خوزستان از اواخر شهریور به تهیه خزانه اقدام می کنند و این کار تا اواخر مهرماه ادامه دارد. بلافاصله که نشاها آماده شدند، به زمین اصلی منتقل می گردند و این کار از اواخر آبان شروع شده و ممکن است تا اواخر آذرماه ادامه یابد.

برداشت

هر موقع اندازه کلم پیچ برای عرضه به بازار مناسب بود، برداشت شروع می گردد. زمان برداشت هنگامی است که برگ ها مجموعه کروی شکل خود را تشکیل داده، کاملا سفت شده باشند ولی قسمت انتهای آن ها نرم گردیده و به اندازه کامل خود رسیده باشند.

هنگام برداشت کلم، برگ ها باید حالت توپی و محکم خود را کاملا حفظ کرده و نباید باز شده باشند. اندازه و قطر کلم پیچ در ارقام مختلف متفاوت است؛ ولی معمولا اگر وزن آن ها بین ۱ تا ۲ کیلوگرم رسیده باشد، مشتری پسند تر است تا اینکه کمتر یا بیشتر از این مقدار باشد.

انواع مختلف کاهو تقریبا در همه جا و در باغ های خانگی کشت می شوند. هر شخصی معمولا نوعی را جهت کشت انتخاب می کند که به طور قابل قبولی به یک محیط و فصل خاص سازگار باشد. هر چند که کاهو جهت تولید تجاری تا حدودی از نظر جغرافیایی و فصلی محدودیت دارد. رشد محصول با کیفیت بالا به اقلیم و خاک مناسب بستگی دارد. کاهو یک محصول فصل خنک بوده که به خاک خوب و آب کافی نیاز دارد. در نواحی که به صورت طبیعی اغلب اوقات خنک می باشند، کاهو را می توان تقریبا در تمام طول سال کشت کرد.

کاهو در انواع خاک های معدنی (خاک های دارای رس فراوان تا خاک های شنی) رشد می یابد. خاک های رسی دارای بافت سنگین بوده، آب را به خوبی نگه داشته و در تابستان خنک و در زمستان گرم هستند. خاک های شنی سبک بوده، آب را به خوبی نگه نداشته و از خاک های رسی گرمتر هستند.

آبیاری کاهو

در نواحی که آبیاری از ملزومات کشت کاهو است، آبیاری بارانی حداقل در ابتدای دوره رشد به کار می رود که این فرایند (تا قبل از شروع تشکیل پیچ) با آبیاری از طریق جوی های دو طرف بستر دنبال می شود. در مواردی و به ویژه هنگامی که مزرعه مسطح نیست، آبیاری بارانی تا هنگام برداشت ادامه می یابد. با این وجود این کار می تواند گاهی باعث مشکلات بیماری شود. یک کار نسبتا جدیدتر در مورد کاهو استفاده از آبیاری قطره ای سطحی یا زیرخاکی است. این کار استفاده از آب را با نصب آن تنها در ناحیه ریشه به حداقل می رساند. معمولا برای به جلو انداختن جوانه زنی و خروج، آبیاری اولیه تنها به صورت بارانی و بقیه آب مورد نیاز چرخه زندگی به صورت سیستم قطره ای به کار می رود.

بیشتر آبپاشی با استفاده از نازل های متصل به لوله های موجود در ردیف ها انجام می شود. گاهی اوقات توسط یک محور دوار که در یک محیط بزرگ حرکت می کند یا توسط یک وسیله خطی که دارای چرخ بوده و در طول مزرعه حرکت می کند یا توسط یک وسیله خطی که دارای چرخ بوده و در طول مزرعه حرکت می کند، مزرعه آبیاری می شود.

تعداد دفعات آبیاری زمین با توجه به بافت خاک، طول فصل رشد و دماهای فصل رشد، متفاوت است. ممکن است آبیاری در خاک های سنگین و خنک و در آب و هوای خنک دو دفعه یا در خاک های گرم و در طی دوره های با دمای نسبتا بالا به صورت هفتگی صورت گیرد.

کشت های پیت در زمین هایی هستند که سفره آب زیرزمینی به سطح نزدیک است. آب در نهرهای اطراف مزرعه وجود دارد و مزرعه ممکن است با جلوگیری از جریان آب در نهرها آبیاری گردد و به این ترتیب گیاهان از قسمت زیرین آبیاری می شوند. در سال های اخیر مطالعات مدیریت آب افزایش یافته است، چرا که وجود آب به عنوان یک عامل محدود کننده در بسیاری نواحی تولید کاهو اهمیت پیدا کرده است.

در بیشتر کشت های مدرن کاهو، کودهای شیمیایی در اشکال مختلف برای تأمین مواد غذایی به کار می روند. در مزارع ارگانیک خاص، فقط کود های حیوانی استفاده می شوند. در مزارع کمتر توسعه یافته، کود های حیوانی شکل غالب کود می باشند.

کودهای شیمیایی معمولا قبل از بذرکاری و دو تا سه مرتبه در طی دوره رشد به کار می روند. یک کود قبل از کشت ممکن است محتوی هر سه عنصر مهم یا فقط شامل فسفر باشد. فسفر برای رشد اولیه ضروری است. در بعضی از خاک ها، پتاسیم به مقدار کافی وجود دارد و به ندرت به خاک داده می شود.