در این درس به انواع روش های تکثیر و پرورش گل رز از جمله تکثیر گل رز با بذر، پیوند گل رز و انواع روش های قلمه زدن می پردازیم.
گل رز گیاهی است چند ساله و عادت رشد آن به شکل های مختلف دیده می شود. رز به صورت بوته یا درختچه هایی با ساقه های راست یا کمانی غالبا خاردار می باشند. تنوع فرم رشد در رز بسیار بالا بوده و از رزهای مینیاتوری با ابعاد چند سانتی متری تا درختچه های با پتانسیل رشد بیش از ۱۵ متر را در بر می گیرد.
تکثیر
با توجه به هدف تولید، از شیوه های مختلفی در تکثیر استفاده می شود. کشت بذر، ریشه دار کردن قلمه، پایه پیوندی، پیوند زدن و کشت بافت از جمله ی این روش ها می باشد.
تکثیر گل رز با بذر
فقط جهت تولید پایه و عملیات به نژادی از تکثیر به وسیله بذر استفاده می شود. بذر رز دارای پوشش سختی بوده و سبز کردن آن مشکل است. همچنین نیاز به سرما دهی دارد. برای حل این مشکل قبل از رسیدن میوه یعنی زمانی که رنگ آن می خواهد از سبز به زرد یا نارنجی تبدیل شود باید میوه را برداشت کرده و بذر آن را پس از جداسازی کشت کرد. زمان سرمادهی بذر رز بسته به گونه آن متفاوت و از ۶ تا ۱۰ ماه متغیر است.
پیوند گل رز
تکثیر گل رز غالبا از طریق پیوند شکمی انجام می شود. اغلب رز ها را می توان به صورت قلمه نیز تکثیر نمود زیرا به راحتی ریشه دار شده، رشد نموده و علاوه بر
آن مشکل رشد پاجوش ها را نیز نخواهند داشت ولی برخی رز ها نظیر هیبریدهای چای معمولا در حالت غیر پیوندی رشد ضعیفی خواهند داشت.
انواع چاقو های پیوند زدن
قلمه زدن گل رز
برای قلمه زدن گل رز از قلمه های نیمه خشبی و خشبی می توان استفاده نمود. قلمه های نیمه خشبی اواسط تا اواخر تابستان و قلمه های خشبی در طول پاییز تا اوایل زمستان گرفته می شوند. معمولا قلمه های خشبی به علت عدم نیاز به مراقبت های ویژه بیشتر مورد توجه می باشند. برای تهیه قلمه های نیمه خشبی گل رز، شاخه های جانبی سبز، ولی در حال چوبی شدن را درست از بالای یک جوانه رو به خارج بوته قطع نموده سپس انتهای قلمه را درست زیر پایین ترین جوانه قطع کنید و از سمت بالا نیز کل قسمت نرم شاخه و سپس برگ ها و تیغ های قسمت پایین قلمه را حذف و در صورت نیاز انتهای قلمه را با تنظیم کننده رشد ریشه زایی، تیمار نمایید.
در داخل بستری شامل ۲ قسمت ماسه بادی و یک قسمت پیت، حفره ای ایجاد نموده و پایین قلمه را داخل محیط فرو کنید. خاک اطراف قلمه را فشار داده و روی قلمه گل رز را پلاستیک بکشید، سپس محیطی سایه دار را فراهم و تا زمان ریشه دهی در مواقع مورد نیاز آبیاری را انجام دهید.
در مورد قلمه های خشبی نیز به طریق فوق عمل می شود. با این تفاوت که بستر کشت را در مناطق با زمستان های گرم در فضای بار و در مناطق سردسیر با پوشش پلاستیک یا داخل گلخانه، به عمق ۳۰-۲۳ سانتی متر با ماسه بادی آماده می کنند (گاهی ۳/۱ عمق بستر با ماسه بادی و بقیه با مخلوط ماسه و پیت پر می شود).
قلمه های مورد استفاده به اندازه قطر یک مداد و بطول ۲۳ سانتی متر انتخاب می شوند که از این مقدار حدود ۸-۷ سانتی متر آن روی سطح بستر و بقیه داخل خاک فرو برده می شود. قلمه ها پس از ریشه دهی در اوایل بهار سال بعد به زمین اصلی منتقل می شوند.
در درس بعدی با شرایط محیطی مناسب جهت پرورش گل رز، خاک مناسب، تاثیر آبیاری بر رشد گل رز آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
