در درس قبل با روش های تربیت و هرس گل رز آشنا شدیم. در این درس قصد داریم شما را با آفات و بیماری های گل رز و روش های کنترل آن آشنا کنیم.

کنترل بیماری جهت حفظ سلامت رز مهم است. در بین بیماری هایی که روی رز دیده می شود وسیع ترین و مخرب ترین آن ها لکه سیاه است. بیماری های دیگری که پرورش دهندگان گل رز با آن درگیر هستند شامل سفیدک پودری – زنگ بتویتیس – سفیدک پنهان – گال طوقه – ویروس ها و نماتدهای پارازیت گیاه هستند.

لکه سیاه

علائم: برگ ها و شاخه های رز اغلب علائم این بیماری را نشان می دهند. لکه های قهوه ای تا مشکی دایره ای با قطری در حدود ۲/۱ تا ۴/۱ اینچ روی سطح برگ دیده می شوند. وجود یک حاشیه ریشه ای در اطراف هر لکه برگ از خصوصیات لکهسیاه رز است. ریزش برگ ها به وسیله لکه های سیاهی که احتمالا معمول ترین علامت این بیماری است اتفاق می افتد.

سیکل بیماری: قارچ های لکه سیاه در زمستان در بین لکه های شاخه مریض یا برگ های ریخته شده زنده باقی می مانند و در اوایل بهار برگ های حاوی قارچ ها به وسیله وزش باد، باران و آبیاری به برگ های جوان انتقال می یابند.

کنترل: کنترل لکه سیاه در کشت رز با کاربرد قارچ کش های معمول شروع می شود. به منظور کنترل بیماری به طور موثر در طی فصل کاربرد قارچ کش کمی بعد از باز شدن جوانه ها در بهار شروع می شود و هر ۷ روز در میان تا اولین یخبندان سخت ادامه پیدا می کند.

بهترین زمان برای استفاده از قارچ کش روی گل رز اول غروب است. بعضی از قارچ کش ها اگر در روز گرم و آفتابی استفاده شود گل رز را می سوزاند.

عملیات زراعی نیز در کاهش انتشار لکه سیاه مفید است. در پاییز باید تمام برگ های ریخته شده روی زمین جمع شوند و از بین بروند. شاخه های بیمار و ضعیف را هرس کرد و مالچ خاک را در اواخر زمستان یا اوایل بهار عوض کنیم. گل رز را در آفتاب کامل کشت کنیم و فاصله کافی جهت گردش هوا در بین گل های رز را مد نظر داشته باشیم.

سفیدک پودری

علائم: سفیدک سطحی در ابتدا به صورت تکه های کوچک و سطحی کروی شکل سفید رنگ روی سطح برگ ها، جوانه ها، ساقه ها و گل ها ظاهر می شوند.

قارچ سفیدک خواب زمستانی را در ابتدای جوانه های خفته می گذرانند اما قارچ ها ممکن است روی برگ ها و ساقه ها در طول زمستان های ملایم باقی بمانند. آلودگی در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد زمانی که رطوبت نسبی ۹۰ تا ۹۹ درصد است اتفاق می افتد. روزهای گرم خشک با شب های خنک و مرطوب در بهار و پاییز به پیشرفت سفیدک پودری کمک خواهد کرد.

کنترل: کنترل موثر سفیدک پودری با ترکیب عملیات زراعی و استفاده از قارچ کش بدست می آید.  واریته های مقاوم بهترین دفاع در برابر سفیدک پودری است. عملیات زراعی که در مورد لکه سیاه بحث شد برای کنترل سفیدک پودری نیز موثر است.

سم پاش های خانگی

شانک ساقه

علائم: شانک از لکه هایی شروع می شود که رنگ آن ها از زرد تا بنفش متفاوت است و به جنس قارچ بستگی دارد. با پیشرفت شانک گیاه پوک می شود و زخم هایی بریده و پیچیده که از خرمایی تا سیاه است را تشکیل می دهد. شانک ها پس از مدتی کل شاخه را احاطه می کنند.

کنترل: زمانی که بسترهای کاشت گل رز را درست می کنید همیشه از رزهای مقاوم به شانک استفاده کنید. فضای بین گیاهان را طوری قرار داده که گردش مناسب هوا وجود داشته باشد. آبیاری و کوددهی را بر مبنای اطلاعات حاصل از آزمایش خاک انجام دهید.

زنگ بتریتیس

زنگ بتریتیس اغلب در شاخه ها گزارش می شوند. اولین علامت زنگ بتریتیس بر روی گلبرگ گل ها به صورت نقاط روشن و کوچک که بعضی اوقات با یک هاله ی زرشکی احاطه شده است مشاهده می شود.

کنترل: عملیات بهداشتی مانند حذف کردن گل های ضعیف و برگ های ریخته به مقدار زیادی خسارت زنگ بتوریتس را روی رز کاهش می دهد. حذف سریع جوانه ها و گل و شاخه های زنگ زده سرعت پیشرفت بیماری را کند می کند.

موزائیک رز

علائم: علائم مربوط به بیماری موزاییک رز بسیار متغیر است و شاخص ‌ترین آنان عبارت است از ایجاد خطوط، لکه‌های حلقوی کلروز و لکه بر روی  برگها در طی فصل رشد. ظهور شبکه‌ ای زرد رنگ و  موزاییک مانند از مشخصات این بیماری است. تولید گل تحت تأثیر این بیماری قرار نمی‌ گیرد اما کیفیت عمومی گیاه به دلیل علائم ایجاد شده بر روی برگ کاهش می‌یابد. رشد گیاه آلوده آهسته و کند می‌ شود و احتمال بیشتری وجود دارد که گیاه در زمستان از بین برود. در طی دوره‌های طولانی که دما بالااست ( ۲۱ درجه سانتیگراد به بالا) امکان دارد که آوندها مسدود شوند. مشکل اصلی موزاییک رز علائمی است که اغلب پنهان می‌مانند. علائم در برگهای اولیه گیاه که در ابتدای سال رشد می‌کنند قابل مشاهده است اما با رشد برگها و بلوغ آنان، علائم پوشیده می‌ شوند و از بین می‌ روند. البته تمامی علامتها در گیاهان آلوده از بین نمی‌رود. درجه ظهور علامت‌ها در ارقام مختلف و زمان متفاوت سال و از سالی به سال دیگر فرق می ‌کند و به طور کل در فصل بهار از سایر فصول شدیدتر است. بیماری بیشتر در فصل بهار مشهود است.

کنترل: هیچ درمان عملی برای موزائیک رز شناخته نشده است. فقط بایستی زمانی که قصد کاشت گل رز را داریم توجه شود گیاهانی که فاقد علائم آلودگی و ویروسی هستند انتخاب شوند.

برای آشنایی با روش های برداشت گل رز و نکات فنی برداشت ما را در درس بعدی دنبال کنید.