خسارت ناشی از آفات، بیماری ها و علف های هرز در کشور ما حدود ۳۵-۳۰ درصد برآرود گردیده است که ۱۲-۱۰ درصد آن به حشرات زیان آور اختصاص دارد. بدین معنی که با مدیریت کنترل این عوامل، می توان ۱۲-۱۰ درصد عملکرد واقعی گندم را افزایش داد و آن را به حداکثر عملکرد قابل دسترس که در شرایط دیم و آبی به ترتیب ۴ و ۱۴ تن در هکتار ذکر شده است، نزدیک تر ساخت.
راهکارهای توصیه شده برای مدیریت منطقی کنترل آفات در مزارع گندم و جو کشور، مبتنی بر استفاده از روش های غیر شیمیایی است.
در این مقاله به بررسی راست بالان زیان آور گندم می پردازیم:
تا کنون چندین گونه ملخ که میزبان آن ها گندم ذکر گردیده است، جمع آوری و شناسایی شده اند. در بین این ملخ ها گونه های زیر حائز اهمیت می باشند.
۱- ملخ مراکشی
مناطق زیست این ملخ در ایران، دامنه های کوه های البرز و زاگرس در شمال غربی، شمال شرقی، غرب، جنوب و جنوب غربی کشور می باشد و در مناطق مرکزی ایران به ندرت دیده می شود. گیاهان زراعی مختلف خصوصا غلات به عنوان میزبان آن ذکر شده است و بیشتر از سایر ملخ های بومی ایران که میزبان آن ها گندم و جو ذکر شده است، خسارت زاست.
این ملخ در خاک های رسی سفت و عاری از پوشش گیاهی تخم ریزی می کند و قسمتی از تابستان، پاییز و زمستان را به صورت تخم سپری می کند و یک نسل در سال دارد.
۲- ملخ صحرایی
کانون های دائمی این ملخ در آفریقا، عربستان، هندوستان و پاکستان قرار دارد و تحت شرایط خاصی از فاز انفرادی به فاز گله ای تبدیل شده و به مناطق دیگر از جمله ایران حمله می کنند. این ملخ دامنه ی میزبانی وسیعی داشته و گندم و جو نیز از گیاهان میزبان آن به شمار می آیند.
۳- ملخ آسیایی
فاز انفرادی این ملخ در اکثر نقاط ایران وجود دارد و گندم و جو نیز به عنوان میزبان های این ملخ چند میزبانه ذکر شده است. در سال های اخیر این ملخ خسارت های شدیدی به مزارع نیشکر و برنج خوزستان وارد نموده است.
مدیریت تلفیقی ملخ های زیان آور گندم
– پرندگان مختلف از شکارچیان عمومی ملخ ها به شمار می آیند. لارو چند گونه از سوسک های جنس Meloe و چند گونه از سوسک های جنس Mylabris گزارش شده اند که از تخم ملخ ها تغذیه می کنند.
– ملخ مراکشی زمین های عاری از پوشش گیاهی و خاک سخت و کوبیده شده را برای تخم گذاری انتخاب می کند و چرای بی رویه دام در مراتع باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و کوبیده شدن زمین می شود و نقاط مناسبی را برای به وجود آمدن حالت گله ای ملخ فراهم می کند. کشت زمین های لخت و بالا بردن میزان پوشش گیاهی در مناطق زیست ملخ مراکشی، در جلوگیری از افزایش جمعیت آن موثر است.
– در مدیریت تلفیقی ملخ های بومی زیان آور کشور، شناسایی کانون ملخ ها اهمیت فراوانی دارد.
– برای کنترل شیمیایی ملخ های زیان آور، سموم فنیتروتیون UVL 96% ( حدود ۰.۵ کیلو در هکتار)، مالاتیون UVL 96% ( حدود ۱ کیلو در هکتار)، فنیتروتیون EC 50% (حدود ۱ لیتر در هکتار) و دیفلوبنزورون UVL 95% (حدود ۳۰۰ میلی لیتر در هکتار) مورد استفاده قرار می گیرند.
– در کشورهای توسعه یافته از عوامل بیماری زای حشرات (قارچ ها و پروتوزوئرها) برای کنترل ملخ های زیان آور استفاده می کنند. در ایران نیز تحقیقاتی برای جداسازی، شناسایی و بررسی کارایی آزمایشگاهی این عوامل صورت گرفته است.
برای آشنایی بیشتر با آفات گندم و جو کتاب زراعت گندم و جو را مطالعه فرمایید:
کلمات کلیدی: ملخ های زیان آور گندم ، آفات گندم ، آفت گندم ، آفات کشاورزی ، ملخ های گندم
