گلدان های پلاستیکی یا سفالی، جعبه های چوبی، جعبه های مسطح ویژه پرورش گل و حتی قطعات سنگی می توانند ظرف هایی مناسب برای پرورش کاکتوس و گیاهان گوشتی باشند.

تنها شرط لازم برای این ظروف، اینست که خوب آبکش شوند به گونه ای که پیوسته، خاک آن ها نرم و تهویه پذیر نگاه داشته شود. گلدان معروف Terra cotta که از رس قرمز ساخته می شود کم و بیش ارزان و در اندازه های گوناگون موجود است ولی تنها اشکال آن این است که به سبب ساخته شدن از مواد متخلخل، گیاهان در آن خیلی زود خشک می گردند.

از سوی دیگر، گیاهانی که در گلدان های لعابدار کاشته می شوند به دلیل آنکه رطوبت از پیرامون گلدان نمی تواند خارج شود بایستی با دقت بیشتری آبیاری شوند.

از آنجایی که گلدان های پلاستیکی، تمیز، ارزان، رنگارنگ و سبک هستند بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. به هنگام گزینش یک گلدان همواره باید تناسب اندازه گیاه با اندازه گلدان را در نظر گرفت. یک گیاه کوچک در یک گلدان بزرگ نه تنها به نظر نمی آید بلکه از نظر آبدهی نیز دچار مشکل شده و به ندرت هم زنده می ماند. هم چنین، نمی توان باور داشت که یک گیاه بزرگ به مدت زیادی در جای تنگ و کوچک به زندگی ادامه داده و دوام بیاورد.

برای کاکتوس های گرد، توپی و بشکه ای شکل و یا گیاهان گوشتی خوشه ای از گلدان هایی به اندازه ۲.۵ تا ۵.۵ سانتی متر (۱ تا ۲ اینچ) پهن تر از قطر گیاه به کار بگیرید.

برای کاکتوس هایی با اسکلت راست و استوانه ای شکل، گلدانی به عرض نصف قد گیاه انتخاب می کنیم. باید دانست که مواظبت از گلدان های کوچک دشوار است زیرا این گونه گلدان ها سریعا خشک می شوند. به نظر می رسد که کاکتوس در این گونه گلدان ها دائما به آب نیاز دارد.

روش نهادن کاکتوس در گلدان

– نخست گلدان را با آب داغ شستشو می دهیم. سپس آن را با برس تمیز نموده تا هرگز آلودگی وبیماری هایی که از خاک پیشین در آن به جای مانده است از بین برود.

– چنانچه گلدان متخلخل است، پیش از کاشت گیاه تازه، آن را در آب فرو برده تا خیس گردد تا در آینده از خاک گلدان جذب رطوبت ننماید.

– سوراخ آبکش گلدان را با تکه ای سفال، سنگ و یا توری فلزی ظریف مربعی شکل می پوشانیم تا از کلوخ شدن و هدر  رفتن خاک جلوگیری شود.

– اگر گلدان تزیینی دارید که سوراخ آبکش ندارد می توان کاکتوس را در یک گلدان رسی معمولی کاشته و آن را در درون گلدان تزئینی جای داد. به هنگام آبیاری ته گلدان رسی نباید در آب قرار گیرد. چرا که کاکتوس ها در اثر رطوبت بیش از اندازه خاک، در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. پیش از نهادن کاکتوس در گلدان باید دقت نمود که مخلوط خاک تا اندازه ای خشک باشد.

– کُپه کوچکی از خاک را در عمق ۵ سانتی متری گلدان بریزید و گیاه را در کانون آن بکارید. اگر طول گیاه خیلی کوتاه است، خاک بیشتری به گلدان افزوده و پیرامون ریشه ها را از خاک پر می نماییم تا گلدان تقریبا پر شود. برای آب نیز فضای کافی در گلدان باید منظور شود. با زدن ضربه ای ملایم به کف گلدان مخلوط خاک درون آن ته نشین و اندکی فشرده می گردد. دقت شود که مخلوط خاک خیلی هم فشرده نشود.

– در گونه هایی از کاکتوس که نسبت به رطوبت بیش ازاندازه حساسند، ریختن یک لایه فوقانی سنگریزه می تواند از تماس کف گیاه با خاک گلدان جلوگیری نماید.

– به کاکتوس هایی که تازه در گلدان کاشته می شوند نباید فوری آب داد. بلکه باید چند روزی فرصت داد تا گیاه پس از این جابجایی، سازگاری خود را با محیط بازیابد. سپس در چند هفته نخست اندک اندک آن ها را آبیاری نمود (با رعایت این کار، ریشه های شکسته کاکتوس بهبود یافته و کارایی خود را از سر می گیرند).

برای مطالعه بیشتر در مورد کاکتوس می توانید کتاب زیر را مطالعه فرمایید

کلمات کلیدی: کاکتوس ، گلدان ، گلدان مناسب کاکتوس

کتاب جهان کاکتوس ها (پرورش کاکتوس در باغ، خانه و آپارتمان) به قلم مهندس رویا مطلق زاده در ۶ بخش و ۲۵۵ صفحه نگاشته شده است و توسط انتشارات فرهنگ جامع به چاپ رسیده است.

بخش اول کتاب جهان کاکتوس ها به آشنایی با کاکتوس ها و تفاوت آن ها با گیاهان گوشتی می پردازد.

در بخش دوم رده بندی کاکتوس ها، خاک و کود مناسب جهت پرورش کاکتوس ها، آبیاری مناسب کاکتوس و دیگر نیازهای محیطی از جمله نور و دمای مناسب تشریح شده است.

بخش سوم به شیوه های تکثیر و ازدیاد کاکتوس ها می پردازد که شامل بش های زیر می باشد:

قلمه زدن، پاجوش، پیوند زدن، تکثیر با بذر، گزینش گلدان مناسب برای کاکتوس ها

بخش چهارم به چگونگی مراقبت و نگهداری کاکتوس ها در فضای بسته و باز در ماه های مختلف سال می پردازد.

بخش پنجم به آفات، بیماری ها و ناهنجاری های کاکتوس ها مانند بیماری های قارچی، حشرات مضر و … می پردازد.

در بخش ششم نیز به معرفی و بررسی نیازهای محیطی ۶۰ گونه ی کاکتوس پرداخته است.

در اواسط کتاب نیز تصاویری رنگی از مهم ترین انواع کاکتوس های جهان ارائه شده است.

کتاب دیگری در مورد کاکتوس ها که سایت پادیاب معرفی می کند، کتاب گل کاری عمومی و خصوصی (گل های آپارتمانی برگ زینتی، کاکتوس ها و گیاهان گوشتی) می باشد. این کتاب به قلم محمد باقر مشتاقیان (عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش جهاد کشاورزی اصفهان) و معصومه استکی (کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان) در ۳ فصل و ۲۸۰ صفحه نگاشته شده است و توسط انتشارات تاک به چاپ رسیده است.

فصل اول به روش نگهداری گیاهان برگ زینتی آپارتمانی در خانه و آپارتمان و ادارات می پردازد که در آن نیازهای محیطی (نور، آب، خاک و درجه حرارت) گیاهانی مانند آرالیا، آکالیف، آگلئونما، برگ بیدی، پاپیتال، پاندانوس، پتوس، پیرومیتا، حسن یوسف، سانسوریا و ده ها گونه ی دیگر می پردازد.

فصل دوم به گیاهان گوشتی و کاکتوس ها اختصاص داده شده است.در این فصل مشخصات گیاهشناسی کاکتوس ها، پرورش و تکثیر کاکتوس ها، روش های پیوند زدن، مکان مناسب جهت نگهداری، آبیاری، خاک مناسب و روش تکثیر گونه هایی مانند کاکتوس دم موشی، کاکتوس ماری، کاکتوس توپ طلایی، کاکتوس زنبقی و ده ها گونه ی دیگر تشریح شده است.

در قسمت دیگر این فصل به بررسی و معرفی گیاهان گوشتی مانند لیتوپس، اشوریا، آلوئه ورا، کالانکوئه و … پرداخته شده است.

کلمات کلیدی: کاکتوس ، کتاب جهان کاکتوس ها، کتاب گل کاری عمومی و خصوصی ، گل کاری

آبیاری مناسب

کاکتوس ها مانند همه گیاهان دیگر نیاز به آب دارند ولیکن اندازه آبیاری به مراتب و به اندازه قابل توجهی کمتر از دیگر گیاهان می باشد. به ویژه در طول زمستان، آبیاری اندک (هر ماه یک بار) کافی خواهد بود. در دوران رشد نیاز به آب بیشتر ولی در زمان استراحت این نیاز بسیار کاهش می یابد. تعیین مقدار آب لازم برای کاکتوس ها تا اندازه زیادی از راه تجربه بدست می آید. در هر بار آبیاری، خاک باید اندکی مرطوب گشته و قطرات زیادی از ته گلدان خارج شود. زمان بعدی آبیاری هنگامی است که خاک رو به خشکی می رود. بدین سان، زمان بین دو مرحله آبیاری تا اندازه ای هنگام آبیاری را به ما نشان می دهد. البته در آبیاری کاکتوس به شرایط آب و هوایی نیز باید توجه داشت (در جاهای خشک و آفتابی و یا در مسیر باد، نیاز به آب بیشتر از حالات عادی می باشد) و همچنین مسائل دیگری مانند این که خاک گلدان های گلی سریع تر از گلدان های پلاستیکی و یا لعابی خشک گشته، گلدان هایی کوچکتر نیز بیشتر از گلدان های بزرگتر به آبیاری نیازمندند.

پاره ای از انواع کاکتوس های پیوندی و یا جنگلی در زمستان نیز به رطوبت نیاز دارند و از این رو عموما تنظیم زمان های آبیاری در کاکتوس ها بسیار مهم بوده و بیشتر کسانی که برای نخستین بار به نگهداری کاکتوس ها روی می آورند به سبب زیاده روی در آبیاری موجب از بین رفتن کاکتوس ها می گردند.

باید این قانون کلی را در نظر داشت که کاکتوس ها، در راستای مخالف گیاهان از نظر نیاز آبی قرار داشته و به تاخیر افتادن زمان آبیاری دشواری چندانی پدید نمی آورد ولی آبیاری بیش از اندازه پوسیدگی گیاه را در پی خواهد داشت. همچنین آب مورد نیاز آبیاری باید بدون املاحی چون گچ و کلسیم باشد. مناطقی که دارای آب سنگین (آب دارای املاح) هستند، چنانچه آبیاری به صورت مه پاش (اسپری) انجام شود، رنگ طبیعی کاکتوس ها را تغییر داده و لایه کدری روی آن ها را می گیرد.

نیاز کاکتوس به نور

اندازه تابش نور و روشنایی در شکل ظاهری کاکتوس ها، رنگ گل، ساقه ها و شکل غنچه های گل اهمیت بسزا دارد. بیشتر کاکتوس ها، گیاهان روشنایی پسند هستند و در طبیعت نیز در بیابان ها و بخش های کناری کویرهای پرنور می رویند.

در آفتاب، گل های فراوان با رنگ تند تولید می نمایند و با کاهش و کمبود پرتو آفتاب شمار گل ها کاهش یافته و به پراکندگی و بی رنگی می گراید. همچنین منجر به باریک شدن ساقه ها و شاخه های کاکتوس گشته و در صورت ادامه کمبود نور و روشنایی، گیاه ضعیف و ناتوان و سرانجام می میرد. در عرض های جغرافیایی بالا که شدت نور نسبتا کم است حتی در فصل زمستان اگر این گیاهان در سرزمین و رویشگاه اصلی خود نیز باشند به سبب کمبود نور، گلدهی نداشته و کم و بیش رشد آن ها متوقف می شود.

پاره ای از گونه های کاکتوس نیز یافت می شوند که به نور کمتری نیاز دارند و با وجود روییدن در پهنه هایی با تابش آفتاب مناسب، تا اندازه ای سایه پسند هستند و سایه کم را نیز تحمل می نمایند.

هوای مناسب

کاکتوس ها همانند دیگر گیاهان، هنگام جذب موادغذایی کانی یا آلی از خاک، نیاز بسیار پایه ای به دخالت دی اکسید کربن و اکسیژن هوا دارند. ریشه گیاه در زیر خاک، اندام و ساقه گیاه در فضا و هوا گسترده هستند. پس اندام های هوازی آن ها همواره در برخورد با هوا و مبادله با آن است.

کاکتوس ها می توانند در فصل رشد خود دمای ۳۲ تا ۳۸ درجه را تحمل کنند و بهترین دما در فصل استراحت آن ها، ۷ تا ۱۲ درجه سانتیگراد است. این دمایی است که کاکتوس در محل طبیعی زندگی با آن روبرو می شود. هوای سرد در فصل استراحت می تواند به گل دهی گیاه در فصل رشد منجر شود.

برای مطالعه بیشتر در مورد این محصول می توانید کتاب زیر را مطالعه نمایید