انسان تا مدت های مدید بر این باور بود که کشت بدون خاک غیر ممکن است و خاک به عنوان بستر طبیعی رشد و نمو گیاه نقشی انکار ناپذیر در تولید محصول دارد. ولی بررسی ها نشان داد کشت بدون خاک امکان پذیر است. در سال 1938 روش هیدروپونیک با کشت در آب پیشنهاد و شروع گردید. در بررسی های دیگر بتدریج کشت در محیط های مصنوعی مورد پذیرش قرار گرفت. در بعضی از کشورها به دلیل محدودیت خاک و نداشتن اراضی کافی، کشت هیدروپونیک برای محصولات ضروری در غیر از فصل طبیعی خودشان صورت می گیرد. هیدروپونیک به معنای تکنولوژی رشد گیاهان با استفاده از محلول های غذایی و در محیطی غیر از خاک می باشد. در این روش به جای آبیاری، محلول دهی داریم و از آب خالص به ندرت استفاده می شود. کشت بدون خاک شامل انواعی از روش های غیر متعارف کاشت گیاهان است.

در زیر به تشریح چهار روش آبیاری عمده که در باغات آلبالو و گیلاس مورد استفاده قرار می گیرد، پرداخته می شود:

الف: روش کرتی یا غرقابی
ب: روش نشتی یا فارویی
پ: روش بارانی
ت: روش قطره ای

انگور از جمله گیاهان مقاوم به کم آبی است اما به منظور تولید محصول مناسب و با کیفیت، تأمین آب مورد نیاز درخت خصوصا در مراحل بحران بسیار ضروری می باشد. نکته مهم در مدیریت آبیاری تاکستان انگور در نظر داشتن میزان آب مورد نیاز با توجه به نوع رقم، مرحله رشد، شرایط اقلیمی و نوع سیستم آبیاری می باشد. موکاری در نواحی با بارندگی سالیانه حدود 1100-270 میلی متر گسترش دارد. رشد رویشی مو ومیزان عملکرد توسط آب مصرفی تعیین می گردد.

تنش های آبی از جنبه های مختلف بر گیاه تأثیر می گذارد. اولین علایم تنش در مو شامل کاهش در زاویه محور دمبرگ و برگ و همچنین مسطح شدن سطح برگ است. کمبود آب از کارایی برگ ها می کاهد. در این حالت برگ ها به رنگ سبز تیره درمی آیند و در حالت شدید نوک شاخه ها و پیچک ها خشک شده و از بین می روند و برگ ها ریزش می کنند.

یکی از مزایای سیستم آبیاری قطره ای، قابلیت خودکار کردن سیستم می باشد که در سال های اخیر، در اراضی تحت پوشش آبیاری قطره ای، به آن توجه بیشتری شده است.  خودکار کردن سیستم آبیاری ممکن است در قسمت فیلترها و باز و بسته کردن شیرهای برقی باشد و یا ممکن است این عمل با یک سیستم دیجیتال هوشمند صورت گیرد. در حالت اخیر، سیستم آبیاری کاملا خودکار شده و با دادن اطلاعاتی به سیستم هوشمند، امکان برنامه ریزی و اطلاع از پارامترهای زیر از طریق تلفن همراه وجود دارد.

- اندازه گیری دمای هوا و رطوبت خاک

- اطلاع از تغییرات فشار آب داخل شبکه

- اطلاع از وضعیت فیلتراسیون

آبیاری لوبیا پتانسیل عملکرد را بالا می برد و کشاورز را قادر می سازد که در زمین های نامناسب تولید داشته باشد. آبیاری بارانی اغلب در لوبیا معمول است. سیستم مورد استفاده به وسیله اندازه و شکل زمین، همچنین دسترسی به کارگر و سرمایه تعیین می شود. در جایی که آب محدود کننده نیست، خاک باید تا ظرفیت مزرعه تا عمق یک متر ناحیه ریشه قبل از کاشت مرطوب شود. بعد از آنکه خاک به اندازه کافی خشک شد، بستر بذر باید آماده شود و کاشت صورت گیرد و بعد از آن مزرعه نباید آبیاری شود تا گیاهچه ها ظاهر شوند.

در میان گیاهان گوناگون، گل محمدی، مقاومت نسبتا زیادی به کم آبی دارد و با توجه به وضعیت آب موجود در هر روستا یا منطقه، فاصله بین دو آبیاری به طور میانگین بین 7 تا 20 روز تغییر می کند. توصیه می شود در دو سال اول که سال های استقرار بوته ها هستند حداقل هر 15-12 روز یک بار آبیاری گل محمدی انجام شود. پس از آن می توان دور آبیاری را بیشتر کرد. دوره آبدهی گلستان از اسفند ماه آغاز و تا میانه فصل پاییز ادامه دارد و در زمستان نیز با توجه به موقعیت آب و هوایی مناطق کاشت، یک یا دو بار برای یخ آب، آبیاری می گردد. لیکن در برخی مناطق به سبب سرمای شدید زمستان همراه با بارندگی و یخبندان های پی در پی از آبیاری زمستانه برای یخ آب خودداری می شود. با توجه به اینکه بیشترین میزان آب مورد نیاز درختچه های گل محمدی در طول دوره گلدهی آن می باشد، باید تا آن جا که امکان پذیر است فاصله دوره های آبیاری در این زمان کم شود. عدم رعایت مسأله مذکور سبب ضعیف شدن و ریزش گل ها و نیز افت کیفیت محصول خواهد شد.

لاکی بامبو به آب فراوان نیاز دارند و برنامه آبیاری باید منظم باشد. در زمستان می توان میزان آب آبیاری را کاهش داد. اما در فاصله دو آبیاری نباید خاک خشک شود. اگر آب گلدان لاکی بامبو تمام شود، سبب خشکی گیاه می شود. در صورتی که زمان طولانی از بی آبی و  خشکی بامبو نگذشته باشد (فقط برای یک روز) و گیاه به طور موقت خشک شده باشد، در صورتی که آب به آن اضافه شود ممکن است تارهای کشنده دوباره به کار خود ادامه داده و منافذ بسته شده باز شوند. ولی اگر زمان بیشتری گیاه در معرض خشکی قرار گرفته باشد ممکن است لاکی بامبو دیگر قادر به باز نمودن روزنه ها نشده و گیاه از بین برود.

بسیاری از گیاهان این جنس نسبت به فلوئور حساس هستند و می توان به عنوان شاخص زیستی برای شناسایی فلوئور از آن ها استفاده کرد. در صورت وجود این عنصر در آب آبیاری یا کود، در برگ های گیاه لکه های قهوه ای رنگ ظاهر می شود. این عنصر در آب تصفیه شده شهری، انواع آب های آشامیدنی بطری شده و کودهای شیمیایی سوپر فسفات تریپل وجود دارد.

چگونه می توان نیاز آبی درخت گردو، این درخت ارزشمند، را فراهم نمود؟ دوره های بحرانی در آبیاری درخت گردو چه زمانی است و غفلت در آبیاری در این دوره ها چه عواقبی را در پی خواهد داشت؟

تا این اواخر در فرانسه و در سایر مناطقی که میزان بارندگی سالانه یا ذخیره آب زیرزمینی فراوان بود، گردو به شیوه سنتی و اغلب بدون آبیاری کشت می شد. پس از بررسی و مشاهدات عینی در باغ های خصوصی و آزمایشی مشخص شد که توان تولید گردو در باغ های دیم، پیوسته در حال کاهش است و به رغم هر گونه عملیات زراعی، آب و آبیاری در افزایش تولید محصول اثر مثبت و غیر قابل انکار دارد. آبیاری نه فقط در بالا بردن کمیت میوه، بلکه بر کیفیت آن نیز اثر مطلوبی می گذارد.

نگهداری و بهره برداری درست از سیستم های آبیاری تحت فشار یکی از موضوعاتی است که در سال های اخیر در مجامع علمی مورد توجه قرار گرفته است. لذا شناساندن فواید کاربردی آن در راستای افزایش بهره وری محصولات کشاورزی و بالا بردن عمر مفید سیستم و  کاهش منابع آبی امری ضروری است . بدیهی است عملیات نگهداری، بازرسی و انجام تعمیرات به موقع شبکه آبیاری تحت فشار در طول فصل آبیاری و دوره استراحت از اولویت خاصی برخوردار است. چنانچه عملیات نگهداری از سیستم آبیاری تحت فشار به درستی صورت نگیرد، طرح های آبیاری کارایی خود را از دست می دهند.

کمبود منابع آبی مناسب در مناطق پسته کاری، لزوم استفاده بهینه از منابع آبی موجود را قوت بخشیده و استفاده از سیستم های مدرن آبیاری در باغات پسته را امری اجتناب ناپذیر نموده است. از جمله سیستم های نوین آبیاری که اخیرا در باغات پسته به آن ها توجه ویژه ای شده است، آبیاری قطره ای (سطحی و زیرسطحی) می باشد. سیستم آبیاری زیرسطحی در باغات پسته با استفاده از لوله های تراوا یک روش نسبتا جدید است. در این روش از لوله های اسفنجی متخلخل جهت رساندن مستقیم آب به ریشه گیاه استفاده می گردد. استفاده از این لوله های خاص در آبیاری باغات پسته این امکان را فراهم می آورد که بتوان علاوه بر آب، اکسیژن و دیگر مواد غذایی مورد نیاز گیاه را به صورت مستقیم در اختیار ریشه گیاه قرار می دهد. سیستم آبیاری زیرسطحی در واقع همان سیستم قطره ای سطحی تکامل یافته است که در آن بسیاری از مشکلات نظیر تبخیر، گرفتگی منافذ، آسیب پذیری لوله ها و مزاحمت لوله ها برای ادوات کشاورزی حل شده است.